كورشى ەلدەرگە «سۇر ەكسپورت» كوبەيدى - جاڭا گاز باعاسىنىڭ نارىققا اسەرى تۋرالى ساراپشىلار پىكىرى
استانا. KAZINFORM - ەلىمىزدىڭ ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى سۇيىتىلعان گاز باعاسىن قايتا قاراۋ جوسپارى تۋرالى مالىمدەدى. وسى ورايدا Kazinform ءتىلشىسى ساراپشىلارعا جۇگىنىپ، بۇل وزگەرىستەردىڭ نارىق پەن ەل ەكونوميكاسىنا قالاي اسەر ەتەتىنىن سۇرادى.

ق ر ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنىڭ تاسىمالداۋ جانە وڭدەۋ دەپارتامەنتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى تالعات ماكۋوۆ وزگەرىستەر بولماي قويمايتىنىن اتاپ ءوتتى.
- رەفورماسىز دامۋ مۇمكىن ەمەس. ەگەر العا جىلجۋدى قالاساق، جاڭا تاسىلدەردى ەنگىزۋ قاجەتتىگىن ءاردايىم ايتىپ كەلەمىن. بۇل مۇناي سالاسىنا دا قاتىستى. مىسالى، ماجىلىستەگى ۇكىمەت ساعاتىندا مينيستر ەكونوميكالىق تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن مۇنايدى وڭدەۋگە جانە دايىن ءونىمدى ەكسپورتقا شىعارۋعا باسا نازار اۋدارۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى، - دەيدى ت. ماكۋوۆ.

ونىڭ ايتۋىنشا، رەفورمالاردىڭ نەگىزگى سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى - كولەڭكەلى ەكسپورت پەن مۇناي ونىمدەرىنىڭ شەتەلگە جونەلتىلۋى، بۇل ىشكى نارىققا دا كەرى اسەرىن تيگىزەدى.
- كورشى ەلدەرمەن سالىستىرعاندا باعالاردىڭ ايىرماشىلىعى 30-140 پايىزعا دەيىن جەتەدى. قازاقستان رەسەيمەن، قىرعىزستانمەن جانە وزبەكستانمەن شەكتەسەدى، ال ۇزىننان- ۇزاق شەكارالار ارقىلى ارزان مۇناي ونىمدەرى ەلدەن شىعارىلىپ جاتىر. مىسالى، وتكەن جىلدىڭ باسىندا بەنزين مەن ديزەل وتىنىنىڭ قورى شامامەن 1 ميلليون توننانى قۇراسا، جىل سوڭىنا قاراي بۇل كورسەتكىش 600 مىڭ تونناعا دەيىن ازايدى. مۇنداي 35-40 پايىزعا قىسقارۋ «سۇر ەكسپورتپەن» بايلانىستى، - دەدى تالعات ماكۋوۆ.
ساراپشى وسىنداي شارالاردى قابىلداۋ قاجەتتىگىن جانە رەفورمالاردىڭ ۋاقىتى جەتكەنىن ايتادى.
- بۇرىن ءبىز الەۋمەتتىك تۇراقتىلىقتى ساقتاۋعا ۇمتىلدىق. ءبىراق قازىر، «سۇر ەكسپورتتىڭ» ارتقانىن جانە زاۋىتتاردى جاڭعىرتۋ جوسپارلارىن ەسكەرسەك، رەفورمالاردىڭ ۋاقىتى كەلدى. بۇل جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرىپ، جالاقىنى كوبەيتىپ، ەكونوميكاعا ينۆەستيتسيا تارتۋعا ىقپال ەتەدى، - دەيدى دەپارتامەنت باسشىسىنىڭ ورىنباسارى.
سونىمەن بىرگە، ساراپشى باعالاردىڭ كۇرت ءوسۋىنىڭ الدىن الۋ ءۇشىن جوسپارلانىپ وتىرعان شارالار تۋرالى ايتىپ بەردى.
- ءبىز باسەكەلەستىكتى قورعاۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىمەن، سونداي- اق وڭىرلىك شتابتارمەن تىعىز جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز. ەگەر نەگىزسىز باعانىڭ كوتەرىلۋى بايقالسا، سالالىق دەپارتامەنتتەر جەدەل ارەكەت ەتىپ، تەرگەۋ جۇرگىزىپ، زاڭبۇزۋشىلىقتاردى جويادى، - دەدى ول.
PACE Analytics اناليتيكالىق كومپانياسىنىڭ ديرەكتورى اسقار يسمايلوۆ باعانى تۇزەتۋ قاجەت ەكەنىمەن كەلىسەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل شەشىم ۇزاقمەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا سالاداعى تۇراقتىلىق پەن دامۋدى قامتاماسىز ەتپەك.
- قازىرگى ۋاقىتتا مۇناي وندىرەتىن تاۋەلسىز كومپانيالار قيىندىقتارعا تاپ بولىپ وتىر. مۇناي ءوندىرۋ تومەندەپ كەلەدى، ال گەولوگيالىق بارلاۋ مەن ءوندىرىستى جاڭعىرتۋعا ينۆەستيتسيا سالۋ وتە قيىن. باعانى كوتەرۋ جەرگىلىكتى جانە شەتەلدىك ينۆەستورلاردى تارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل سالانىڭ وسۋىنە سەپتىگىن تيگىزەدى، - دەيدى ا. يسمايلوۆ.
سونداي- اق، ساراپشى قاراجاتتىڭ يگەرىلۋىن قاداعالاۋ ماسەلەسىنە نازار اۋداردى.
- مۇناي وڭدەۋ زاۋىتتارىن جاڭعىرتۋ ءۇشىن بار قارجىلاندىرۋ جەتكىلىكتى، ءبىراق بولىنگەن قاراجاتتىڭ ءتيىمدى پايدالانىلۋىن باقىلاۋ ماڭىزدى، - دەپ پىكىر ءبىلدىردى ول.

سونداي- اق ءم و ز ءۇشىن ىشكى مۇناي باعالارىن كوتەرۋ كەرەك، ءبىراق اكسيزدەردى ارتتىرماۋ كەرەك، ايتپەسە بۇل تاۋەلسىز ءوندىرۋشى كومپانيالارعا كورسەتىلەتىن قولداۋدى قۇنسىزداندىرادى. ا. يسمايلوۆ بۇل شارالاردىڭ داعدارىستاردىڭ الدىن الۋمەن قاتار، ءونىم ساپاسىن ارتتىرۋ ءۇشىن دە ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
- شەكتى باعالاردى الىپ تاستاۋ سالانىڭ دامۋىن ىنتالاندىرادى. باعانى كوتەرۋ ينۆەستيتسيالاۋعا قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرادى، بۇل ءونىمنىڭ ساپاسى مەن كولەمىنە اسەر ەتەدى. ءبىراق ەڭ باستىسى - كۆازيمەملەكەتتىك قۇرىلىمداردىڭ نارىققا اسەرىن تومەندەتۋ جانە تابىستى ءادىل ءبولۋ، - دەيدى ا. يسمايلوۆ.
ەكى ساراپشى دا سۇيىتىلعان گاز باعاسىن تۇزەتۋ قادامىنىڭ مۇناي- گاز سالاسىن نىعايتۋعا، ينۆەستيتسيا تارتۋعا جانە قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ ۇزاق مەرزىمدى تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعانىن اتاپ ءوتتى.
بۇعان دەيىن ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى «اشىق ن ق ا» پورتالىندا 2025 -جىلعى 1 - اقپاننان باستاپ سۇيىتىلعان مۇناي گازى باعاسىن وزگەرتۋ تۋرالى بۇيرىق جوباسىن جاريالاعان بولاتىن. تۇزەتۋ قاجەتتىلىگى سۇيىتىلعان مۇناي گازىن وندىرۋشىلەردىڭ ارتىپ كەلە جاتقان شىعىندارىنا بايلانىستى. ءقازىر سۇيىتىلعان گازدى ءوندىرۋدىڭ وزىندىك قۇنى تونناسىنا 65 مىڭنان 75 مىڭ تەڭگەگە دەيىن بولسا، زاۋىتتار ءۇشىن شەكتى كوتەرمە باعا - تونناسىنا 45158 تەڭگە دەڭگەيىندە بەلگىلەنگەن.