كرەديتتەن قالاي تەز قۇتىلۋعا بولادى: پايدالى كەڭەس

استانا. قازاقپارات - ماسەلەنى سوتقا جەتكىزبەۋ ءۇشىن ءارقاشان قارىزداردى، ايىپپۇلداردى، باجداردى، اليمەنتتەر مەن كوممۋنالدىق تولەمدەردى ۋاقىتىندا تولەگەن دۇرىس. 

ەگەر كرەديت بويىنشا تولەم كەستەسى بۇزىلسا، نە ىستەۋ كەرەك؟ بۇل تۋرالى Aikyn.kz سايتى Fingramota.kz-قا سىلتەمە بەرە وتىرىپ، بىرنەشە پايدالى كەڭەس بەرەدى.

نەنى مۇلدەم ىستەۋگە بولمايدى؟

كرەديتورمەن «تىعىلماق» ويناۋعا بولمايدى. ەگەر كەزەكتى تولەمنىڭ مەرزىمى ءوتىپ كەتسە جانە تولەمنىڭ مەرزىمى ءارتۇرلى سەبەپ بويىنشا جىلجىتىلسا، وندا ۇرەيگە بەرىلىپ، بانكتەن جاسىرىپ قالۋعا، سونداي-اق مەرزىمنىڭ ءوتىپ كەتۋ فاكتىسىن ەسكەرمەي قالۋعا بولمايدى. وسى جاعدايدا بورىشتى وتەۋ مەرزىمىنىڭ ۋاقىتى باستالاتىندىقتان: بانك ءوسىمپۇلدار، ايىپپۇلدار ەسەپتەۋدى باستايدى جانە بورىشكەرگە قارسى سوت پروتسەسىن ىسكە قوسادى. بانكتەن جاسىرىنىپ قالۋ ارەكەتى، تىكەلەي ايتاتىن بولساق قىمباتقا تۇسەدى.

ءبىرىنشى كەزەكتە نە ىستەۋ كەرەك؟

بانككە ءوتىنىش جازۋ كەرەك. «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى بانكتەر جانە بانك قىزمەتى تۋرالى» قر زاڭىنا سايكەس مىندەتتەمەلەردى ورىنداۋ مەرزىمىنىڭ ءوتۋى باستالعان كۇننەن باستاپ 30 كۇن ىشىندە قارىز الۋشى - جەكە تۇلعا بانككە جازباشا ءوتىنىش ۇسىنۋعا قۇقىلى. ول وتىنىشتە شارتتىڭ تالاپتارىن وزگەرتۋ تۋرالى ۇسىنىس ەنگىزەدى، سونداي-اق ونىڭ ءوتىنىشىن نەگىزدەيتىن مەرزىم ءوتۋىنىڭ تۋىنداۋ سەبەپتەرى، كىرىستەر جانە باسقا دا راستالعان ءمان-جايلار تۋرالى مالىمەتتەر قامتىلعان اقپارات ۇسىنادى.

ۇسىنىستار:

. سىياقى مولشەرلەمەسىن ازايتۋعا؛

. قارىز ۆاليۋتاسىن وزگەرتۋگە؛

. نەگىزگى بورىش، سىياقى بويىنشا تولەم مەرزىمىن كەيىنگە قالدىرۋعا؛

. بەرەشەكتى وتەۋ ءادىسىن نەمەسە بەرەشەكتى وتەۋ كەزەكتىلىگىن وزگەرتۋگە؛

. شارتتىڭ قولدانىلۋ مەرزىمىن وزگەرتۋگە؛

. مەرزىمى وتكەن نەگىزگى بورىشتى، سىياقىنى كەشىرۋگە، تۇراقسىزدىق ايىبىنىڭ كۇشىن جويۋعا بايلانىستى بولۋى مۇمكىن.

بانكتىڭ جاۋاپ بەرۋ رەتىندەگى ارەكەتتەرى قانداي بولادى؟

بانك ءوتىنىشتى العان كۇننەن كەيىن 15 كۇن ىشىندە ۇسىنىستى قارايدى جانە قارىز الۋشىعا:

. ۇسىنىستارمەن كەلىسەتىنى؛

. تالاپتاردى وزگەرتۋ بويىنشا ءوزىنىڭ ۇسىنىستارى؛

. تالاپتاردى وزگەرتۋدەن باس تارتۋ جانە وسىنداي باس تارتۋدىڭ سەبەپتەرى تۋرالى جازباشا نىساندا حابارلايدى.

بانككە ءوتىنىش جاساۋ نە بەرەدى؟

مۇنداي جاعدايدان وڭ ناتيجە شىعارۋعا تەك قارىز الۋشى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار بانك تە مۇددەلى بولاتىنى قۇپيا ەمەس. سوندىقتان رەتتەۋ شارالارى نەعۇرلىم ەرتە قابىلدانسا، سوعۇرلىم ەكى تاراپقا دا قولايلى نۇسقانى تەزىرەك تابۋعا بولادى. بانككە ۋاقتىلى جۇگىنۋ قارىز الۋشىنىڭ وڭ كرەديتتىك تاريحىن ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرىپ قانا قويمايدى، سونىمەن قاتار ءارى قاراي بانكتىڭ ءىس- ارەكەتتەرىنە سوتتا داۋ ايتىلعان جاعدايدا دا بورىشكەردىڭ بۇل ءىس-ارەكەتتەرى ونىڭ پايداسىنا ەسەپتەلۋى مۇمكىن.

بانك ءاربىر وسىنداي جاعدايدى جەكە قاراستىرادى. قارىز الۋشىدان ونىڭ قارجىلىق جاعدايى مەن تولەم قابىلەتتىلىگىن سيپاتتايتىن قوسىمشا قۇجاتتاردى دايىنداۋدى سۇراتۋى مۇمكىن. بۇل: ەڭبەك شارتى، جۇمىسسىز مارتەبەسىن راستايتىن قۇجاتتار جانە باسقا قۇجاتتار. وسىلايشا، ناقتى جاعداي بويىنشا شەشىم قابىلداۋ وڭايىراق بولادى.

بانك قارىز الۋشىنى كرەديتتى قايتا قۇرىلىمداۋدىڭ ىقتيمال نۇسقالارى تۋرالى حاباردار ەتەدى جانە بارلىق ساتتەر كەلىسىلگەننەن كەيىن كرەديتتىك شارتقا قول قويىلعان كەزدەن باستاپ كۇشىنە ەنەتىن تۇزەتۋلەردى دايىندايدى.

ەگەر قارىز الۋشى بانكپەن بايلانىس جاساماسا، وندا شارت بويىنشا مىندەتتەمەلەردى ورىنداۋ مەرزىمىن وتكىزىپ العان كەزدە (مەرزىمىن وتكىزىپ العان كۇننەن باستاپ كۇنتىزبەلىك وتىز كۇننەن كەشىكتىرمەي) بانك بورىشكەرگە كرەديتتى وتەۋ ءۇشىن تولەم جاساۋ قاجەتتىگى تۋرالى حابارلايدى. حابارلامادا: مەرزىمى وتكەن بەرەشەكتىڭ مولشەرى جانە قارىز شارتى بويىنشا مىندەتتەمەلەردى ورىنداماۋ سالدارى تۋرالى ەسكەرتۋ كورسەتىلەدى.

ەگەر بانك ەسكەرتۋ جاساعاننان كەيىن بورىشكەر قارىز بويىنشا اي سايىنعى تولەمدەردى ەلەمەيتىن بولسا، وندا بانك كوللەكتورلىق اگەنتتىكتى تارتۋعا قۇقىلى.

كوللەكتورلىق اگەنتتىكتىڭ قىزمەتى جەكە تۇلعالاردىڭ قارىزدارى بويىنشا بەرەشەكتى سوتقا دەيىن ءوندىرىپ الۋعا جانە رەتتەۋگە باعىتتالعان. سوندىقتان، ەگەر قارىز كوللەكتورلىق اگەنتتىككە بەرىلسە، وندا قارىزدى وتەۋ نە ونىڭ تالاپتارىن وزگەرتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا بورىشكەر تىكەلەي وعان، سونداي-اق بانككە جۇگىنۋگە قۇقىلى.

كرەديتتى تولەمەۋ نەسىمەن قاۋىپتى؟

بىرىنشىدەن، كرەديت بەرۋشى بانك مىندەتتەمەلەردىڭ ورىندالماعانى تۋرالى اقپاراتتى كرەديتتىك بيۋرولارعا جىبەرۋگە مىندەتتى بولادى. بۇل اقپارات ءسىزدىڭ كرەديتتىك تاريحىڭىزدا كورسەتىلەدى.

ەكىنشىدەن، ەگەر كرەديت كەپىلدىك كرەديت بولسا، وندا بورىشكەردىڭ كەپىلدىك مۇلكى سوت ارقىلى نەمەسە سوتقا دەيىنگى تارتىپپەن ساتىلۋى مۇمكىن.

سونداي-اق، كرەديتور-بانك تولەم تالابىن بەرە الادى (ەگەر بۇل شارا شارتتا كوزدەلگەن بولسا) جانە بورىشكەردىڭ قوسىمشا كەلىسىمىنسىز بەلگىلى ءبىر سوما بورىشكەردىڭ بانكتىك شوتىنان الىنادى. مىسالى، جالاقىدان الىنۋى مۇمكىن. ءبىراق بۇل رەتتە، جەكە تۇلعانىڭ اعىمداعى شوتىنداعى اقشا سوماسى، كەمىندە زاڭدا بەلگىلەنگەن كۇنكورىس دەڭگەيى مولشەرىندە بولۋى كەرەك.

ەگەر بورىشكەر مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن جانە (نەمەسە) مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ قورىنان تولەنەتىن جاردەماقىلار مەن الەۋمەتتىك تولەمدەردى نەمەسە اليمەنت الۋشى بولسا، وندا ءوزىن تولەم تالابىن بەرۋدەن جانە بانكتىك شوتتاردان اقشانى داۋسىز تارتىپپەن الۋدان قورعاۋ ءۇشىن ولاردى ەسەپكە جازۋ ءۇشىن ارنايى شوت اشۋ قاجەت. جاردەماقىلاردى، الەۋمەتتىك تولەمدەردى جانە اليمەنتتەردى ەسەپتەۋ ءۇشىن تاعايىندالعان شوت بويىنشا داۋسىز تارتىپپەن ءوندىرىپ الۋعا زاڭ جۇزىندە تىيىم سالىنادى.

ۇشىنشىدەن، بورىشكەر ەلدەن شىعا المايدى. ول سوت ورىنداۋشىسىنىڭ قاۋلىسى بويىنشا شەتەلگە شىعۋعا تىيىم سالىنعان ازاماتتار تىزىمىنە ەنۋى مۇمكىن. بورىشكەردىڭ قازاقستاننان شىعۋىنا ۋاقىتشا شەكتەۋ تۋرالى بۇل قاۋلى سوتتىڭ سانكتسيا قولدانۋىنا جاتادى.

سوت سانكسيا قولدانعاننان كەيىن بورىشكەر قاۋلىنىڭ كوشىرمەسىن الادى. سونداي-اق، ونى شەكارا قىزمەتى الادى، ول بورىشكەردى مالىمەتتەر بازاسى قارىزدىڭ تولەنگەنىن راستاعانعا دەيىن شەتەلگە جىبەرمەيدى.

سوندىقتان ماسەلەنى سوتقا جەتكىزبەۋ ءۇشىن ءارقاشان قارىزداردى، ايىپپۇلداردى، باجداردى، اليمەنتتەر مەن كوممۋنالدىق تولەمدەردى ۋاقىتىندا تولەگەن دۇرىس. كرەديت بويىنشا مىندەتتەمەلەردىڭ ورىندالماۋى تەڭ قارىز الۋشىعا، كەپىلگەرگە جانە گارانتقا ەلەۋلى اسەر ەتۋى مۇمكىن، ويتكەنى ولار قارىز الۋشى سياقتى بانك الدىندا جاۋاپ بەرەدى.

كرەديت الۋدان بۇرىن:

ءوز مۇمكىندىكتەرىڭىزدى جاۋاپكەرشىلىكپەن باعالاڭىز!

كرەديت الۋدان بۇرىن ءارقاشان ءوز مۇمكىندىكتەرىڭىزدى ەسكەرىڭىز.

كرەديتتىك تاريحىڭىزدى مىندەتتى تۇردە تەكسەرىڭىز.

بانكتىڭ وتەلمەگەن كرەديت ءۇشىن سوتقا جۇگىنۋگە قۇقىعى بار ەكەنىن ۇمىتپاڭىز. سودان كەيىن سوت شەشىمىمەن ءتۇرلى سانكتسيالار سالىنۋى مۇمكىن، ونىڭ ىشىندە شەتەلگە شىعۋعا تىيىم سالىنادى.