كۇن ساۋلەسىنىڭ پايداسى مەن زيانى قانداي؟

استانا. قازاقپارات - جاز مەزگىلى كۇننىڭ ىستىعىن، قىزۋىن دەنساۋلىقتى تۇزەۋگە پايدالانۋدىڭ ەڭ ءبىر قولايلى كەزى. بۇل كەزدە، اسىرەسە، سۇيەگى سىنعىش، دەنەسىندە ءتۇرلى جارا بار ادامداردىڭ ءتيىمدى پايدالانعانى ءجون.

سەبەبى كۇن ساۋلەسىندە تەرىدەگى تەمىرەتكىگە ۇقساس جارالاردى كەتىرەتىن، سۇيەكتى قاتايتاتىن ۆيتامين بار دەيدى عالىمدار.

كۇن ساۋلەسى جەر بەتىنە جەتكەندە، ۇشكە بولىنەدى: جىلىلىق ساۋلەسى، كوزگە كورىنەتىن اق ساۋلە جانە كوزگە كورىنبەيتىن ۋلتراكۇلگىن ساۋلە. بۇلاردىڭ پايىزدىق قاتىناسى جىل مەزگىلىنە، تاۋلىك ۋاقىتىنا، گەوگرافيالىق ورنىنا قاراي وزگەرىپ وتىرادى. قاراشادان باستاپ اقپان ايىنا دەيىن ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ۋلتراكۇلگىن ساۋلە جوققا جاقىن. ناۋرىز ايىنان باستاپ ول ساۋلە كوبەيە بەرەدى دە، ماۋسىم، شىلدە ايلارىندا كوبەيۋ شەگىنە جەتەدى. ودان كەيىن كەرىسىنشە ازايادى. تاۋلىك ىشىندە ساعات 10.00 نان باستاپ ساعات 13.00 كە دەيىن كوپ بولادى دا، ساعات 15.00 دەن باستاپ ازايادى.

كۇنگە كۇيگەندە باستاپقى كەزدە 10-15 مينۋت، كەيىن قىزدىرىنۋ ۋاقىتىن ۇزارتۋ قاجەت. بىردەن ۇزاق قىزدىرىنسا، كۇن ساۋلەسى ءوتىپ، ادامنىڭ دەنە قىزۋى كوتەرىلەدى. باسى اۋىرىپ، دەنەسى قالتىراي باستايدى. ءتىپتى، ەستەن تانۋى دا مۇمكىن.

ەڭ پايدالىسى - تاڭەرتەڭ ەرتەمەن كۇنگە قىزدىرىنۋ. ساعات كۇندىزگى 11-12 كۇن ساۋلەسىنىڭ قىزعان ۋاقىتى. كەيبىر ادامدار كۇنگە قىزدىرىنعاننىڭ ءجونى وسى ەكەن دەپ تال تۇستە ىستىق قۇم ۇستىندە جاتادى. بۇلاي ىستەۋ - ءوز دەنساۋلىعىڭىزعا ءوزىڭىز قاستاندىق جاساعانمەن بىردەي. نەگىزىنەن كۇنگە قىزدىرىنۋعا ەڭ قولايلىسى - تاڭەرتەڭگىلىك ساعات 9-12 اراسى جانە كەشكى 17 دەن كەيىنگى ۋاقىت. بۇل ەرەجە ساقتالماسا، كۇننىڭ زياندى اسەرى دەرماتيت، ەسەكجەم، تەرىنىڭ قاتەرلى ىسىگى اۋرۋلارىنا سوقتىرۋى مۇمكىن. دەنەگە سىڭگەن ۋلتراكۇلگىن ساۋلە ارتقان سايىن زيانى دا سونشالىقتى كوبەيە تۇسەدى.

تەرى بىركەلكى كۇيۋ ءۇشىن قىزدىرىنۋ الدىندى دەنەگە وسىمدىك مايىن جاققان ءجون.

كۇن ساۋلەسىنىڭ جاس بالالاردىڭ دەنساۋلىعىنا تيگىزەر پايداسى مول، ال كەيدە زيانى دا بار. ونى كوپشىلىك كۇندەلىكتى تۇرمىستا كورىپ تە ءجۇر. ماسەلەن، جاس بالالار جاز كەزىندە كوبىنە دالادا وينايدى، ونىڭ دەنەسىنىڭ ءوسىپ جەتىلۋى دە تەز بولادى. جازعىتۇرىم تۋعان بالا مەشەلمەن اۋىرمايدى دەدىك. مۇنىڭ ءبارى كۇن ساۋلەسىنىڭ پايداسىن دالەلدەيدى. بالانىڭ بويى دا جاز ايلارىندا كوبىرەك وسەدى.

ۋلترا-كۇلگىن ساۋلە بالانىڭ دەنساۋلىعىن كۇشەيتىپ، شىنىقتىرادى. سول ساۋلەنىڭ ناتيجەسىندە ءوسىپ كەلە جاتقان بالانىڭ دەنەسىنە وتە قاجەتتى فوسفور مەن كالسي مينەرالدارى سىڭەدى. ال بۇل مينەرالدار - بالا سۇيەگىنىڭ نەگىزگى قۇرامى. بۇلار جەتپەگەن جاعدايدا ولاردان مەشەل اۋرۋ پايدا بولادى.

جاس بالانى كۇننىڭ كوزىنە ساعات 10-12 نىڭ ارالىعىندا شىعارۋ كەرەك. دالاعا شىعارۋدى العاشقىدا ساۋىردەن قىركۇيەكتىڭ اياعىنا دەيىنگى ارالىقتا كۇن سايىن 5 مينۋتتان قوسىپ وتىرۋ كەرەك، ال قازاننان ناۋرىزدىڭ اياعىنا دەيىنگى ارالىقتا كۇن سايىن 2 مينۋتتان ۇزارتۋ ءجون. كۇنبە-كۇن وسىنداي مولشەردە كوبەيتە وتىرىپ، 2-3 ساعاتقا جەتكىزۋ كەرەك.

ال، اكە بولۋدى ارماندايتىن ەر ادامداردىڭ كۇننىڭ كوزىندە كوپ جۇرگەنى دۇرىس. كوپەنگاگەن ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمدارى كۇن ساۋلەسى اسەرىنەن اعزادا بولىنەتىن D دارۋمەنىنىڭ ۇرىق ساپاسىن ارتتىراتىنىن انىقتادى.

The Daily Mail-دىڭ حابارلاۋىنشا، دانيالىق عالىمداردىڭ زەرتتەۋىنە 340 ەر ادام قاتىسقان. قان مەن ۇرىق ۇلگىلەرىنە جۇرگىزىلگەن تالداۋ ناتيجەسىندە ەر ادامدار اعزاسىنداعى D دارۋمەنىنىڭ سپەرماتوزويدتىڭ جۇمىرتقاجاسۋشاعا جەتۋ جانە ەنۋ جىلدامدىعىن ارتتىراتىنى بەلگىلى بولدى.

سىناققا قاتىسقانداردىڭ تەڭ جارتىسىنىڭ اعزاسىنان D دارۋمەنى كونسەنتراسياسى جەتكىلىكسىز دەڭگەيدە (50 نمول/ليتردەن تومەن) انىقتالدى. ولارداعى ساۋ سپەرماتوزويدتەر سانى وزگە ەركەكتەرگە قاراعاندا از جانە بۇلار كۇن كوزىندە ءجيى جۇرمەيتىن ادامدار بولىپ شىقتى. دارىگەر مارتين بلومبەرگ يانسەننىڭ ايتۋىنشا، D دارۋمەنىنىڭ تاپشىلىعى جۇمىرتقاجاسۋشانى ۇرىقتاندىرۋعا قاجەت بولاتىن كالسيدى ازايتۋ ۇدەرىسىن تەجەيدى ەكەن.

جالپى كەز-كەلگەن ادام كۇن ساۋلەسىنە «شومىلعىسى» كەلسە الدىمەن دەنەسىن ىستىققا ۇيرەتىپ العانى دۇرىس. ول ءۇشىن بەس-ون مينۋت كۇن استىندا تۇرىپ، دەنەنىڭ سەزىمتالدىعىن سىناۋ كەرەك. ودان كەيىن باقىلاۋدى جارتى ساعاتقا سوزسا بولادى. ەگەر كۇن ساۋلەسى كەرى اسەر ەتەتىن بولسا، وسى ۋاقىت ىشىندە دەنە قىزارىپ، قىشي باستايدى. ونداي كەزدە قىزدىرىنۋدى تەز ارادا توقتاتۋ قاجەت. قانداي جاعداي بولماسىن كۇنگە قىزدىرىنۋ ءبىر ساعاتتان اسپاۋى ءتيىس.

كەيبىرەۋلەر كۇنگە قىزدىرىنۋدىڭ ءجونى وسى ەكەن دەپ تال تۇستە، ىستىق كۇن استىندا، ىستىق قۇم ۇستىندە جاتادى. ولاي ەتسەڭىز، ءوز دەنساۋلىعىڭىزعا ءوزىڭىز قاستاندىق جاساعانمەن بىردەي بولاسىز. نەگىزىنەن «زاگار» قابىلداۋعا قولايلى كەزەڭ تاڭەرتەڭگىلىك ساعات 9-12 اراسى جانە كەشكى 17 دەن كەيىنگى ۋاقىت. بۇل ەرەجە ساقتالماسا كۇننىڭ زياندى اسەرى دەرماتيت، ەسەكجەم، تەرىنىڭ قاتەرلى ىسىگى اۋرۋلارىنا سوقتىرۋى مۇمكىن. ەندەشە كۇنگە قىزدىرىنۋدىڭ پايداسىمەن قاتار، وسىنداي زياندى جاقتارى بارىن دا بىلە جۇرگەنىڭىز ءجون.

Baq.kz