جۇرگىزۋشىلەرگە كەڭەس. جانارماي ۇنەمدەۋدىڭ 10 جولى
قازاقستاندا جانارمايدىڭ قىمباتتاۋى ونداعان جىلدار بويى جالعاسىپ كەلەدى. كەيدە كولىك ايداۋدىڭ ءوزى قىپ- قىزىل شىعىنعا شىعادى. سوندىقتان جانارماي ۇنەمدەۋ ماسەلەسى جىل سايىن وزەكتى بولا تۇسۋدە.
وسى تۇستا جانارماي شىعىنىن ايتارلىقتاي ازايتىپ، اقشانى ۇنەمدەۋدىڭ بىرنەشە قاراپايىم جولدارىن ءبىلۋ ماڭىزدى، - Massaget.kz ءتىلشىسى drom.ru-گە سىلتەمە جاساپ.
1. كولىكتى ءبىرقالىپتى جۇرگىزىڭىز
كولىك ەڭ كوپ جانارمايدى ورنىنان شاپشاڭ قوزعالعاندا جۇمسايدى. ەگەر كولىك اۋىر بولسا ونى جىلدامداتۋ ءۇشىن دە ۇلكەن كۇش جۇمسالادى. ويتكەنى تومەن بەرىلىستە (پەرەداچا) اينالىمدار (وبوروت) جوعارى بولادى. بۇل جاعدايدا موتورعا تۇسەتىن كۇش، تۇراقتى جىلدامدىقپەن كەلە جاتقانعا قاراعاندا الدەقايدا جوعارى بولماق. گازدى قاجەتسىز باسۋ ادەتىنەن ارىلساڭىز، جانارماي شىعىنىن 100 ك م- گە 1-2 ليترگە دەيىن ازايتا الاسىز.
تەجەگىشتى ءجيى باسىپ، كولىكتى شۇعىل توقتاتۋدان دا اۋلاق بولۋ كەرەك. الدىڭىزداعى كولىككە جاقىنداماۋعا تىرىسىپ، قوزعالىستى ءبىرقالىپتى جالعاستىرىڭىز.
2. بەرىلىستى دەر كەزدە اۋىستىرىپ وتىرىڭىز
اۆتوماتتى بەرىلىس قورابىندا جۇرگىزۋشىگە كوپ نارسە بايلانىستى ەمەس، ءبىراق مەحانيكا ۇنەمدەۋگە جاقسى مۇمكىندىكتەر اشادى. دەسە دە، جوعارعى بەرىلىستە قوزعالۋ بارىنشا جانارمايدى ۇنەمدەۋگە سەپتىگىن تيگىزەدى. زاماناۋي اۆتوماتتى بەرىلىس قورابى كەز كەلگەن قولايلى جاعدايدا جوعارعى بەرىلىستەردە (پوۆىشەننىي پەرەداچا) قوزعالادى. ەڭ باستىسى، سپورتتىق رەجيمگە اۋىسپاۋ جانە "كيكداۋنعا" جول بەرمەۋ. ايتپەگەندە ۇنەمدەۋگە كەتكەن امالدارىڭىز قۇر بەكەر بولماق.
مەحانيكادا جۇرگىزۋشى كەلەسى بەرىلىسكە اۋىسۋدى مۇمكىندىگىنشە ەرتەرەك سەزىنۋى كەرەك. باياۋ قوزعالىستا، 2000 نان جوعارى اينالىمداردا (وبوروت) اۋىسا بەرۋگە بولادى. مەحانيكا - اۆتوماتتى بەرىلىس قورابى بار كولىككە قاراعاندا ۇنەمدى ەكەنى انىق. ونىڭ ۇستىنە اۆتوماتتى بەرىلىس قورابى كولىككە قوسىمشا سالماق قوسادى.
3. تولىق جەتەكتى ءوشىرىڭىز
مۇنداعى جاعدايدى ەكى جاقتى قاراۋ كەرەك. ويتكەنى كەيبىر كەزدەرى تولىق جەتەك كوپ جانارماي جاعادى، كەيدە، كەرىسىنشە، ونى ۇنەمدەيدى.
تەگىس اسفالتتا بەرىلىس قورابىن 2WD رەجيمىنە اۋىستىرۋ ءتيىمدى. وسىلايشا، كولىگىڭىز 2- وسكە كۇش جۇمساماي، ولارعا ەنەرگيانى بوسقا جىبەرمەيدى. وسىدان جانارماي تۇتىنۋ ازداپ ازايادى.
دەگەنمەن جولسىز جەردە نەمەسە قىستا 4WD رەجيمى قاۋىپسىزدىك تۇرعىسىنان عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ۇنەمدەۋگە كەلگەندە دە ءتيىمدى ەكەنىن ەسكەرۋ كەرەك. ويتكەنى 2WD رەجيمىندە كولىك كەنەتتەن بالشىققا نەمەسە قارعا تۇرىپ قالسا، ول جەردەن شىعۋعا 4WD عا قاراعاندا الدەقايدا كوپ ۋاقىت پەن جانارماي كەتەدى.
4. قوزعالتقىشتى ءوشىرىپ قويىڭىز
اۆتوكولىك توقتاپ تۇرعاندا وتىن از تۇتىنىلادى - ساعاتىنا 1 ليتردەن از. ءبىراق كەپتەلىستە ءبىر كيلومەترگە تۇتىنۋ كولەمى ماكسيمالدى بولادى. جانارماي ماقساتسىز ۇشادى. اۆتوكولىك وندىرۋشىلەردىڭ كوپشىلىگى بۇگىندە كەپتەلىس كەزىندە قوزعالتقىشتى وشىرەتىن start/stop جۇيەلەرىمەن كولىكتى جابدىقتاۋى كەزدەيسوق ەمەس.
كوپتەگەن ەسكى كولىكتەردە مۇنداي جۇيە جوق، ءبىراق كەپتەلىس كەزىندە قوزعالتقىشتى قولمەن وشىرۋگە ەشتەڭە كەدەرگى ەمەس. كەم دەگەندە، ەگەر ءسىز ءبىر مينۋتتان ارتىق تۇرساڭىز، مۇنى ىستەپ تۇرۋعا بولادى.
ەنەرگيانى قالپىنا كەلتىرۋ جۇيەسى بار كەيبىر اۆتوموبيلدەردە شامامەن 20 كم/ساع جىلدامدىقپەن تەجەۋ كەزىندە قوزعالتقىش اۆتوماتتى تۇردە وشەدى. ەشبىر جاعدايدا ەگەر سىزدە بۇل جۇيە بولماسا، مۇنى قولمەن جاساۋعا تىرىسپاڭىز. ويتكەنى باياۋ بولسىن، ءجۇرىپ كەلە جاتقان كولىكتى وشىرگەندە ۆاكۋۋمدىق تەجەگىش كۇشەيتكىش پەن رۋلدىك كۇشەيتكىش (ۋسيليتەل) وشەدى. ءبىراق ەگەر كولىگىڭىزدە رەكۋپيراتسيا جۇيەسى بولسا، مۇنداي ماسەلە بولمايدى. رەكۋپيراتسيانىڭ نەگىزگى مىندەتى اككۋمۋلياتوردى قايتا زاريادتاۋ ءۇشىن تەجەۋ ەنەرگياسىن پايدالانۋ بولىپ تابىلادى، بۇل سونىمەن قاتار وتىن ۇنەمدەۋگە وڭ اسەر ەتەدى، ويتكەنى نەگىزگى گەنەراتور از پايدالانىلادى. سونىمەن قاتار كولودكالار از جەلىنەدى جانە قوزعالتقىش كۇشى از پايدالانىلادى. جالپى العاندا، رەكۋپيراتسيا جۇيەسىن وشىرمەڭىز (ەگەر سىزدە بار بولسا) .
5. شينالارداعى قىسىمدى باقىلاڭىز
قىسىم نەعۇرلىم تومەن بولسا، دوڭگەلەكتى اينالدىرۋ ءۇشىن موتورعا ادەپكىدەن كوپ كۇش تۇسىرەدى. دەمەك، وتىن شىعىنى دا جوعارى بولادى. جەلى از شينالار ۇنەمدەۋگە تىرىسقان جۇرگىزۋشىنىڭ ەڭبەگىن ەش ەتەدى. ءبىراق شينالاردى شامادان تىس ۇرلەۋگە دە بولمايدى (بۇل قاۋىپتى). قىسىمدى كولىكتى پايدالانۋ نۇسقاۋلىعىندا كورسەتىلگەن سيپاتتامالارعا سايكەس كەلۋى كەرەك (كوبىنەسە ولار الدىڭعى ەسىكتىڭ جاقتاۋىنداعى جاپسىرمادا نەمەسە باق قاقپاعىندا جازىلادى).
شينا ۇلگىسىنىڭ ءوزى دە وتىن شىعىنىنا قاتتى اسەر ەتەدى. نەمىس ADAC اۆتوموبيل كلۋبى سىناقتار جۇرگىزدى. سىناق بارىسىندا دومالاۋعا كەدەرگىسى از شينالار وتىن شىعىنىن 0,5 ل/100 ك م- گە ازايتا الاتىنى انىقتالدى. وسىلايشا، جاقسى شينا الۋ ارقىلى (مەيلى قىمبات بولسىن) جانارماي شىعىنىن ازايتىپ، ورنىن تولتىرۋعا بولادى.
6. قاجەت ەمەس بارلىق زاتتى كولىكتەن شىعارىپ تاستاڭىز
كولىكتەگى قوسىمشا جۇك كوپ جانارماي شىعىنىنا اسەر بەرەدى. ADAC كلۋبى كەلەسى دەرەكتەردى ۇسىنادى: ءاربىر 100 ك گ جۇك وتىن شىعىنىن 0,3 ل/100 ك م- گە ارتتىرادى.
ەڭ الدىمەن جۇكسالعىشتى تازالاۋ كەرەك. جۋۋ سۇيىقتىعى مەن تەحنيكالىق سۇيىقتىقتارى بار كانيسترلەر، قۇرالدار، كۇرەكتەر مەن شەتكالار جانە ت. ب. - مۇنىڭ ءبارى ءسىزدىڭ كولىگىڭىزگە ۇلكەن سالماق تۇسىرەدى. كۇز، قىس مەزگىلىندە سىزگە قاجەت ەمەس جانە كەيىن قولدانۋعا بولاتىن كەيبىر نارسەلەر بار. مىسالى، جازدىق شينالار، كولىك جۋۋعا ارنالعان سۇيىقتىق، ارتىق كولىك بولشەكتەرى سياقتى زاتتاردى الىپ قويۋ كەرەك.
ءتىپتى قالا ىشىندە قوسالقى دوڭگەلەكتى دە الىپ تاستاۋعا بولادى. ءبىز جۇكسالعىشتان "قوسالقى دوڭگەلەكتى الىپ تاستاۋعا كەڭەس بەرمەيمىز، ويتكەنى جولدا كەز كەلگەن نارسە بولۋى مۇمكىن. ونىڭ ۇستىنە ەلىمىزدەگى جول ساپاسى دا كوپ جەردە سىن كوتەرمەيدى. دەگەنمەن ەگەر تەك قالا ءىشىن ارالاپ جۇرسەڭىز، قالدىرىپ كەتۋگە بولادى. ويتكەنى قوسالقى دوڭعالاق - بۇل ءسىز ۇنەمى وزىڭىزبەن بىرگە الىپ جۇرەتىن قوسىمشا 20-25 ك گ. باتىستا قوسالقى شينالار كوبىنەسە زاۋىتتىق جابدىققا مۇلدەم كىرمەيدى.
7. كونديتسيونەر مەن مۋزىكانى ءوشىرىڭىز
كومەكشى جابدىقتاردىڭ ىشىندە اۆتوموبيلدەگى ەڭ قىمبات ەنەرگيا تۇتىنۋشىسى - كونديتسيونەر. ونىڭ جۇمىس ىستەۋى مەحانيكالىق ەنەرگيانى دا (كونديتسيونەر كومپرەسسورى قوزعالتقىش بەلدىگىمەن باسقارىلادى) جانە ەلەكتر ەنەرگياسىن قاجەت ەتەدى. سوندىقتان كونديتسيونەر وتىن شىعىنىن ايتارلىقتاي ارتتىرادى. شامامەن - 0,5- 1 ل/100 كم. ءبىر قىزىعى، كليماتتىق باقىلاۋ (كليمات كونترول) كادىمگى كونديتسيونەرگە قاراعاندا ۇنەمدى بولىپ شىقتى، ويتكەنى سالونداعى تەمپەراتۋرا جۇيە ءدال تانىپ، قاجەت مولشەردە كونديتسيونەردى قوسىپ وتىرادى. بۇل توقتاۋسىز جۇمىستى بولدىرماي، جانارماي ۇنەمدەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
جالپى العاندا، اۆتوموبيلدەگى كەز كەلگەن قوسىمشا ەنەرگيا تۇتىنۋشى ءسىزدىڭ ۇنەمدەۋدەگى جاۋىڭىز بولىپ تابىلادى، ويتكەنى ول گەنەراتورعا جۇكتەمەنى ارتتىرادى، سونىڭ سالدارىنان وتىن شىعىنىنىڭ ارتۋىنا اكەلەدى. سونىمەن بىزدە اۋديو جۇيەنى دە ءوشىرىپ قويۋعا بولادى.
8. اەروديناميكاعا ءمان بەرۋ كەرەك
كولىكتىڭ اەروديناميكاسىن دۇرىستاۋدىڭ ەڭ قاراپايىم جولى - تەرەزەلەردى جابۋ. جىلدامدىقتا اشىق تەرەزەلەردەن كىرگەن اۋا اعىنى تۋربۋلەنتتىلىك پەن قوسىمشا اەروديناميكالىق كەدەرگى جاسايدى. جىلدامدىق نەعۇرلىم جوعارى بولسا، سوعۇرلىم ول ۇلكەن بولادى. ناتيجەسىندە، وتىن شىعىنى دا ارتادى. سالونداعى قولايلى تەمپەراتۋرانى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ساپاردى باستاماس بۇرىن بارلىق ەسىكتەردى اشىپ الىپ، كولىكتى ءبىراز ۋاقىتقا جاي عانا جەلدەتۋ كەرەك.
جارىس ماشيناسىنىڭ جۇرگىزۋشىلەرىنەن وسى تۇستا اەروديناميكاعا قاتىستى جاقسى دۇنيەنى ۇيرەنۋگە بولادى. ولار "اەروديناميكالىق قالتا" دەپ اتالاتىن كولىكتىڭ ارتىنداعى سيرەك اۋا ايماعىنا كىرىپ الادى. قاراپايىم تىلمەن ايتقاندا، الدىڭعى كولىككە مۇمكىندىگىنشە جاقىن بولۋعا تىرىسادى. اۋا كەدەرگىسى از بولسا، جانارمايدى جوعارى جىلدامدىقتا دا ۇنەمدەيسىز. بۇل امەريكاندىق NASCAR جارىسىندا ءجيى جاسالادى. تازا تەوريالىق تۇرعىدان العاندا، ەگەر ءسىز جۇك كولىگىنىڭ ارتىنا جاقىن جۇرسەڭىز، جانارماي از جۇمسايسىز. ءبىراق ءبىز مۇنى ىستەۋدى ۇسىنبايمىز. قاشىقتىقتى ساقتاماۋ قاۋىپتى!
9. توبەشىكتەردەن بەرىلىس قورابىن پايدالانىپ ءتۇسىڭىز
بۇل لايفحاك مەحانيكالىق بەرىلىس قورابى بار كولىكتەردە قولدانىلادى. اۆتوكولىك تومەن قاراي جىلجىعان كەزدە ستسەپلەنيە باسۋ نەمەسە نەيترالعا قويۋ دۇرىس ەمەس. بۇل ءبىر جاعىنان قاۋىپتى، سونىمەن قاتار ۇنەمدى ەمەس. ماسەلە مىنادا، اۆتوموبيل بەرىلىس قورابىنىڭ كومەگىمەن تومەن تۇسكەندەتموتوردا قىزىقتى پروتسەسس جۇرەدى. كولىك تومەن قاراي، بەرىلىس قورابىنىڭ كۇشىمەن تۇسكەندىكتەن قوزعالتقىش نەيترالدى كۇيگە قاراعاندا اياقاستى جانارمايدى از تۇتىنا باستايدى. بۇل قوزعالتقىش ارقىلى تەجەۋ كەزىندە ىشكى جانۋ كامەراسىنا جانارماي شاشۋ باياۋلاعاننان ورىن الدى.
10. كولىك قۇرالىنا تۇراقتى قىزمەت كورسەتۋ جانە جوندەپ تۇرۋ
اۋا جانە جانارماي سۇزگىلەرىن، ماي مەن وتالدىرۋ شامدارىن (سۆەچا) ۇزاق ۋاقىت بويى اۋىستىرىلماعان بولسا شىعىن كوبەيەدى.
سونىمەن بۇل كەڭەستەردى پايدالانۋ ارقىلى قانشا ۇنەمدەۋگە بولادى؟
ەڭ كونسەرۆاتيۆتى باعالاۋلارعا سايكەس، ەگەر ءسىز ءبىز سيپاتتاعان قاراپايىم ادىستەردى قولدانساڭىز، وتىن شىعىنىن شامامەن 15 پايىزعا ازايتۋعا بولادى (ناقتى كورسەتكىش اۆتوموبيل مودەلىنە جانە جۇرگىزۋ ستيلىنە بايلانىستى) . تولىق رەزەرۆۋارعا جانارماي قۇيۋ سىزگە 15000 تەڭگە تۇرادى دەلىك، ءسىز اپتاسىنا ءبىر رەت جانارماي قۇياسىز. بۇل اپتا سايىن ءسىز شامامەن 2250 تەڭگە ۇنەمدەي الاسىز دەگەندى بىلدىرەدى. ءبىر جىل ىشىندە ءسىز 117000 تەڭگە ۇنەمدەۋىڭىز مۇمكىن. دەسە دە، اركىمنىڭ ءوز جۇرگىزۋ ءستيلى بار. جولدا بايقاپ جۇرىڭىزدەر!