جۇرەگىڭىزدىڭ ساۋلىعى قالاي اشۋلاناتىنىڭىزعا بايلانىستى بولۋى مۇمكىن - زەرتتەۋ

استانا. قازاقپارات - Physiology - Behavior جۋرنالىندا جاريالانعان جاڭا زەرتتەۋدە اشۋدىڭ جۇرەك ساۋلىعىنا تيگىزەتىن اسەرى زەرتتەلگەن. عالىمداردىڭ زەرتتەۋىنشە، اشۋلانعاندى ءبىلدىرۋ ءتاسىلى جۇرەك-قان تامىرلار جۇيەسىنە اسەر ەتۋى مۇمكىن. زەرتتەۋدە، اسىرەسە، اشۋدى ىشتە ساقتايتىن ادامداردا جۇرەك ساۋلىعىنا قاۋىپ تۋدىرۋى ىقتيمال ەرەكشە رەاكسيالار پايدا بولاتىنى انىقتالدى.

саулығы
سۋرەت: istockphoto.com

بۇرىنعى زەرتتەۋلەر اشۋدىڭ جۇرەك اۋرۋلارى، ينسۋلت جانە باسقا دا جۇرەك-قان تامىرلار اۋرۋلارىمەن بايلانىستى ەكەنىن كورسەتتى. دەگەنمەن، وستيندەگى تەحاس ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پسيحولوگيا پروفەسسورى ادام و’ريورداننىڭ ايتۋىنشا، جۇرەك ساۋلىعىنا اشۋدىڭ پايدا بولۋىنان گورى، ونى قالاي باسقارىپ، كورسەتۋ كوبىرەك اسەر ەتەدى. زەرتتەۋشىلەر 669 قاتىسۋشىنى باقىلاي وتىرىپ، اشۋدىڭ قان قىسىمى مەن جۇرەك سوعۋ جيىلىگىنە اسەرىن زەرتتەگەن.

زەرتتەۋ كەزىندە عالىمدار اشۋدى ءبىلدىرۋدىڭ ءۇش نەگىزگى ءتاسىلىن قاراستىردى: اشۋدى ىشتە ساقتاۋ، سىرتقا شىعارۋ جانە اشۋدى باسقارۋ. بۇل تاسىلدەردىڭ ءارقايسىسى جۇرەك-قان تامىرلارى جۇيەسىنە ءارتۇرلى اسەر ەتەتىنى انىقتالدى.

قاتىسۋشىلار سترەسس دەڭگەيىن تەكسەرۋ ءۇشىن ماتەماتيكالىق ەسەپتەردى شۇعىل شەشۋ جانە «سترۋپ» تاپسىرماسىن ورىنداۋ سەكىلدى تاپسىرمالاردى ورىندادى. وسى تاپسىرمالار كەزىندە Finometer قۇرىلعىسى ارقىلى قاتىسۋشىلاردىڭ جۇرەك سوعۋ جيىلىگى مەن قان قىسىمى ولشەنىپ وتىردى. قاتىسۋشىلار تاپسىرمادان كەيىن وزدەرىنىڭ سترەسستىك دەڭگەيلەرىن 1 دەن 10 عا دەيىن باعالادى.

زەرتتەۋ ناتيجەلەرى اشۋعا بايلانىستى ءتۇرلى بەلگىلەردىڭ جۇرەك-قان تامىرلارى جۇيەسىنە ءارتۇرلى اسەر ەتەتىنىن كورسەتتى. وزدىگىنەن تۋىندايتىن اشۋعا بەيىم ادامداردا (اشۋ تەمپەرامەنتى جوعارى) جۇرەك-قان تامىرلارى رەاكسياسى السىرەگەن، ياعني جۇرەك سوعۋ جيىلىگى مەن قان قىسىمى ولار كۇتكەندەي كوتەرىلمەگەن. الايدا، ولار سۋبەكتيۆتى تۇردە كوبىرەك سترەسس سەزىندى. بۇل اسەر، اسىرەسە، اشۋىن ىشتە ساقتايتىن ادامداردا كۇشتىرەك بايقالدى.

بۇعان قوسا، ناقتى جاعدايلاردا اشۋلاناتىن ادامدار (مىسالى، ادىلەتسىزدىككە ۇشىراۋ سياقتى) اشۋدى قالاي بىلدىرەتىنىنە بايلانىستى ءارتۇرلى رەاكتسيالار كورسەتتى. اشۋدى سىرتقا شىعارۋعا بەيىم ادامداردا جۇرەك- قان تامىرلارى رەاكسياسى تومەندەۋ بايقالدى. ال اشۋدى باسقارۋدى بىلەتىن ادامداردا، كەرىسىنشە، قان قىسىمى مەن جۇرەك سوعۋ جيىلىگىنىڭ جوعارىلاۋى بايقالدى، بۇل «قالىپتى» رەاكسيا بولىپ سانالادى. زەرتتەۋشىلەر مۇنداي رەاكسيانىڭ جۇرەك دەنساۋلىعىنا وڭ اسەرى بولۋى مۇمكىن دەپ سانايدى، ال السىرەگەن رەاكتسيالار كەيبىر پسيحولوگيالىق قيىندىقتار مەن جۇرەك اۋرۋلارىنا اكەلۋى مۇمكىن.

زەرتتەۋشىلەر بولاشاقتا ادامداردىڭ شىنايى ومىردە اشۋعا تاپ بولاتىن جاعدايلارىندا رەاكسيالارىن زەرتتەۋدى جوسپارلاپ وتىر. مۇنداي زەرتتەۋلەر قايتالاناتىن سترەسس جاعدايىندا ادامنىڭ اعزاسىنىڭ رەاكتسياسىن انىقتاپ، اشۋدى باسقارۋ ادىستەرىنىڭ جۇرەك دەنساۋلىعىنا وڭ اسەرىن كورسەتەدى دەپ كۇتىلۋدە.

سوڭعى جاڭالىقتار