جاس بالانىڭ اۋزىنا تۇكىرتۋ ىرىمى قايدان شىققان؟
استانا. قازاقپارات - كەيدە حالىق اراسىنا بەلگىلى، بەدەلدى، جاقسىلىقپەن اتى شىققان ابىرويلى ادامدار كەلىپ جاتسا، جۇرتشىلىق سول ادامدارعا بالاسىنىڭ اۋزىنا تۇكىرتىپ الاتىن ادەتى بار.
مۇنداعى ماقسات - بالا جاقسىعا ۇقساسىن، ىزگى قاسيەتتەرىن بويىنا ءسىڭىرسىن دەگەن تىلەك. «سىنىقتان وزگەنىڭ ءبارى جۇعادى» دەيتىن جۇرت جاقسىنىڭ جاقسى قاسيەتى بالاعا دا جۇعاتىنىنا سەنەدى.
ال بۇل ىرىم قايدان شىققان؟ «وتباسى حرەستوماتياسى. سالت-ءداستۇر سويلەيدى» كىتابىندا بۇل ىرىمنىڭ شىعۋ تاريحىنا بايلانىستى مىنا ءبىر وقيعا باياندالادى.
جاس بالانىڭ اۋزىنا تۇكىرتۋ
قىزىر اتا بىردە ازىرەت سۇلتانعا قوناققا كەلەدى. ياسساۋي بابامىز شاكىرتتەرىن وتىنعا جۇمسايدى. جولدا جاڭبىر جاۋىپ، اكەلگەن وتىننىڭ ءبارى سۋ بولادى. بىقسىپ جانبايدى. سۇلەيمەن ەسىمدى شاكىرتتىڭ عانا اعاشى قۇرعاق ەكەن. استى سونىڭ وتىنىمەن پىسىرەدى. قىزىر:
- ۇلىم، سەنىڭ شوپشەگىڭ نەگە قۇرعاق؟ - دەيدى. بالا:
- مەن وتىندى شاپانىممەن وراپ، سۋ تيگىزبەي اكەلدىم، - دەيدى.
بالانىڭ زەرەكتىگىنە ريزا بولعان قىزىر:
- بالام، سەنىڭ اتىڭ «حاكىم» بولسىن. ءتاڭىرى ساعان حيكمەت بەرسىن، - دەپ باتا بەرىپ، ونىڭ اۋزىنا تۇكىرەدى.
قىزىردان شاراپات جۇعىپ، سۇلەيمەن حيكمەتكە جۇيرىك بولادى. قۇراننىڭ ماعىنالى سىرلارىن ولەڭگە قوسىپ جىرلايدى. ەل-جۇرت ونىڭ حيكمەتتەرىن جاتتاپ، قۇرانعا ساۋاتى اشىلادى.
سودان بەرى سىيلى قوناقتارعا ءسابيدىڭ اۋزىنا تۇكىرتۋ ءداستۇرى پايدا بولادى. «ماقسىدان شاراپات، جاماننان كەساپات» دەگەن ءسوز وسىدان قالسا كەرەك.