جامبىلدىڭ باتاسىن العان ايتىس اڭىزى نادەجدا لۋشنيكوۆا 84 جاسقا تولدى
استانا. KAZINFORM - بۇگىن تانىمال اقىن- يمپروۆيزاتور، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى، كوپتەگەن ءىرى ايتىستاردىڭ جەڭىمپازى نادەجدا لۋشنيكوۆا 84 جاسقا تولىپ وتىر.
نادەجدا لۋشنيكوۆانىڭ ەسىمى 1960- 1970 -جىلدارداعى ايتىس ونەرىنىڭ قايتا جاڭعىرۋىمەن تىعىز بايلانىستى. ونىڭ شىعارماشىلىعى، قازاق مادەنيەتى مەن تىلىنە دەگەن قۇرمەتى، سونداي-اق جارقىن تۇلعاسى حالىقتىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنە بولەندى.
«مەن 1940 -جىلى 22-قاراشادا قاسكەلەن اۋدانىنىڭ شامالعان اۋىلىندا دۇنيەگە كەلدىم. اكەم اندرەي گەراسيموۆيچ اۋىلىمىزداعى نان زاۋىتىندا جۇمىس ىستەدى. زاۋىتتىڭ ونىمدەرى اۋداننىڭ بارلىق اۋىلدارىنا جانە ءتىپتى الماتىعا جەتكىزىلەتىن. انام يرينا يوسيفوۆنا شيروكوستۋپ ىسمەر كىسى ەدى، پەش سالۋمەن اينالىستى. ونىڭ سالعان پەشتەرى بەكبولات (بۇرىنعى پەرۆوە مايا) جانە شامالعان اۋىلدارىنداعى ۇيلەردى ۇزاق جىلدار بويى جىلىتىپ تۇردى. انام وتە كورىكتى ايەل ەدى، تىزەسىنە دەيىن تۇسەتىن قالىڭ ورىلگەن شاشى بار، كەرەمەت ءانشى بولاتىن. ال اكەمدى ەسىمە تۇسىرە المايمىن: ونى اسكەرگە شاقىرعاندا مەن 2,5 جاستا ەدىم. 1943 -جىلى اكەم سوعىسقا كەتتى، سودان كەيىن ءبىز ونى كورمەدىك. ءبىر كۇنى بىزگە ونىڭ حابارسىز كەتكەنى تۋرالى قۇجات كەلدى»، - دەپ ەسكە الادى نادەجدا لۋشنيكوۆا.
ن. لۋشنيكوۆانىڭ دا بالالىق شاعى سوعىس جانە سوعىستان كەيىنگى قيىن جىلدارمەن تۇسپا-تۇس كەلدى. ونىڭ وتباسى ءۇشقوڭىر جايلاۋىندا تۇردى، سول جەردە اناسى بيوكومبيناتتا جۇمىس ىستەدى. جانە سول ۋاقىتتا كىشكەنتاي ناديا جامبىل اقىننىڭ باتاسىن العان.
«كىشكەنتاي كەزىمدە انامنىڭ قۇربىسىنىڭ ۇيىنە ەرىپ بارىپ، اق كيىم كيگەن اقساقالدى كوردىم. ول مەنىڭ باسىمنان سيپاپ، ۇلكەن قىزىل اپورت الما بەردى. بىرنەشە جىلدان كەيىن عانا ونىڭ جامبىل جابايەۆ ەكەنىن ءبىلدىم. بۇل وقيعانى بولاشاق شىعارماشىلىعىمنىڭ باستاۋىنا ارنالعان باتا رەتىندە قابىلدادىم»، - دەيدى نادەجدا اندرەيەۆنا.
1949 -جىلى كەيىپكەرىمىز اتا-اجەسىمەن بىرگە پەرۆوە مايا اۋىلىنا كوشىپ باردى. ءدال وسى اۋىلدا ن. لۋشنيكوۆا قازاق تىلىندە ءبىلىم بەرەتىن باستاۋىش مەكتەپكە باردى.
«مەكتەپكە دەيىن قازاق تىلىندە ەش سويلەي المايتىن ەدىم. ماعان بۇل ءتىلدى مەڭگەرۋگە العاشقى ۇستازىم كۇلتاي دوسىمبەكوۆا مەن سىنىپتاستارىم كومەكتەستى. وسىلايشا قازاقشانى تەز ۇيرەنىپ الدىم»، - دەيدى نادەجدا.
1957 -جىلى ول قىزىلوردا قىزدار پەداگوگيكالىق ۋچيليشەسىنە وقۋعا ءتۇستى. العاشقى ولەڭدەرى 1960 -جىلى «وتان قىزى» گازەتىندە جاريالاندى، ونى ايگىلى اقىن اسقار توقماعامبەتوۆ بايقاپ، «ناديا، ەگەر ءسىز ولەڭ جازۋدى جالعاستىرساڭىز، تاماشا اقىن بولاسىز» دەپ باتا بەرەدى.
وسىدان كەيىن ن. لۋشنيكوۆا اسقار توقماعامبەتوۆ باسقاراتىن پوەزيا ۇيىرمەسىنە قاتىسا باستادى. 1961 -جىلدىڭ ساۋىرىندە جازۋشىلار وداعىنداعى پلەنۋمدا نادەجدا لۋشنيكوۆا العاشقى ولەڭدەرىن وقىدى. مۇحتار اۋەزوۆ ونىڭ شىعارمالارىن تىڭداپ، «ءپالى، قارلىعاشتاي قۇيتتاي ورىس جۇرەگىڭە قازاق ولەڭىنەن قانداي ادەمى ۇيا سالعانسىڭ» دەپ ءسۇيسىنىپتى. سوندا نادەجدا «مەن قازاق حالقىنىڭ دا قىزىمىن»، - دەپ جاۋاپ بەرەدى.
اتاقتى باۋىرجان مومىش ۇلى 1964 -جىلى ايتىستا جەڭىسكە جەتكەن نادەجداعا «پوەزيالىق شەبەرلىگى ءۇشىن» دەگەن جازۋى بار التىن ساعات سىيلاعان.
1960- 1980 -جىلدارى نادەجدا لۋشنيكوۆا رەسپۋبليكانىڭ ەڭ تانىمال اقىندارىنىڭ بىرىنە اينالدى. ونىڭ العاشقى «ەلىم مەنىڭ» اتتى ولەڭدەر جيناعى (1963) وقىرمانداردىڭ ۇلكەن قىزىعۋشىلىعىن تۋدىردى. ال «كوڭىل حوشى» (1970) كىتابى ءۇشىن ول قازاقستاننىڭ لەنين كومسومولى سىيلىعىنا يە بولدى. نادەجدا لۋشنيكوۆانىڭ ولەڭدەرى بىرنەشە رەت «قازاق پوەزياسى الماناعى»، «كوكتەمگى جاڭبىر» سياقتى جيناقتاردا جاريالاندى.
نادەجدا 27 جىل بويى پەداگوگيكا سالاسىندا ەڭبەك ەتتى: قىزىلوردا قىزدار پەداگوگيكالىق ۋچيليشەسىندە، ۇزىناعاش مەحانيزاتسيا ۋچيليشەسىندە جانە ۇمبەتالى اۋىلىنىڭ مەكتەبىندە قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتىن وقىتتى. ونىڭ ەڭبەگى مەملەكەت تاراپىنان جوعارى باعالاندى. نادەجدا لۋشنيكوۆا - الماتى وبلىسى جامبىل اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى، قازاق ك س ر-ىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن مادەنيەت قايراتكەرى، لەنين كومسومولى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، ونەر قايراتكەرى. ول «قۇرمەت» وردەنىمەن جانە مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋعا قوسقان ۇلەسى ءۇشىن ء«تىل جاناشىرى» سىيلىعىمەن ماراپاتتالعان.
اۆتور
ايجان سەرىكجان قىزى
