Facebook نەسىمەن قاۋىپتى؟
الدىمەن الەۋمەتتىك مەديا گيگانتقا تيەسىلى جەلىلەر ىستەن شىعىپ، بىرنەشە ساعاتتىڭ ىشىندە كومپانياعا ميلليونداعان شىعىن اكەلدى. ارتىنشا فەيسبۋكتىڭ بۇرىنعى قىزمەتكەرى ا ق ش سەناتورلارىنىڭ الدىندا كۋالىك بەرىپ، كومپانيانىڭ جۇرگىزىپ وتىرعان ساياساتىنا قاتىستى تىڭ اقپاراتپەن ءبولىستى. ايتۋىنشا، مارك تسۋكەربەرگ باستاعان تەحنولوگيالىق كومپانيا ءوزىنىڭ قولدانۋشىلارىنا، ونىڭ ىشىندە جاستارعا تەرىس اسەر ەتۋدە. بۇلاي جالعاسا بەرسە، فەيسبۋك ا ق ش- تىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىگىنە دە قاتەر ءتوندىرۋى مۇمكىن دەدى ول.
فرەنسيس حوگان، فەيسبۋكتىڭ بۇرىنعى جوبا مەنەدجەرى:
- تىم كەش بولماي تۇرعاندا فەيسبۋكتىڭ قوعام ءۇشىن قاۋىپتى ەكەندىگىن ءتۇسىنۋ كەرەك. ەڭ الدىمەن ءبىزدىڭ بالالارىمىز بەن دەموكراتيامىز ءۇشىن قاۋىپتى. بۇل كومپانيانىڭ كۇشى شەكتەن شىعىپ بارادى. ينستاگرام قازىرگى كەزدە تەمەكى سياقتى دەڭگەيگە جەتتى. اسىرەسە جاس قىزدار ءۇشىن الاڭداۋشىلىعىم بار. فەيسبۋكتىڭ بۇرىڭعى جوبا مەنەدجەرى فرەنسيس حوگاننىڭ سوزىنشە، ماسەلەنىڭ ءتۇپ- توركىنى سنستاگرامنىڭ كونتەنتىندە ەمەس، سول كونتەنتتى ۇسىناتىن الگوريتىمدە دەيدى. مۇنداي ءادىس الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ اراسىندا «ەلىكتىرۋ نەگىزىندە قۇرالعان رەيتىنگ» دەگەن اتپەن بەلگىلى. ياعني قانداي دا ءبىر ءونىمدى نەمەسە قىزمەت ءتۇرىن قايتا- قايتا جارنامالاپ، ينستاگرامنىڭ باستى بەتىنە شىعارا بەرۋ ارقىلى جاستاردى نىسانعا الادى. وسىلايشا جەلى قولدانۋشىلارىن سول ءونىمدى تۇتىنۋعا يتەرمەلەيتىن كورىنەدى.
داميرا كاريموۆا، سيفرلىق الەۋمەتتىك مەديا ماگيسترى:
- تەلەفونىڭىز 24 ساعات قوسۋلى بولعان كەزدە نە ايتىپ جاتىرسىز، نە ىزدەپ جاتىرسىز، نەمەسە جانارىڭىزبەن 3 سەكۋندتان اسا قانداي نارسەگە قارادىڭىز. سونىڭ بارلىعىن زەرتتەپ، سىزگە قىزىق بولادى- اۋ دەگەن اقپاراتتى جىبەرىپ وتىرادى.
عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، ەركىنەن تىس كونتەنتتى كورىپ، وزگەلەردىڭ ومىرىنە قىزعانىشپەن قاراۋ دەپرەسسيا مەن پسيحولوگيالىق كۇيزەلىسكە ۇشىراۋدىڭ ارتۋىنا الىپ كەلەدى. سونداي- اق جاستاردىڭ اراسىندا ارتىق سالماقتان ارىلعىسى كەلەتىن قىزدار، ينستاگرامداعى جۇلدىزداردىڭ دەنە بىتىمىنە قىزىعىپ، شامادان تىس ارىقتاۋدى كوزدەيدى ەكەن. ال مۇنداي قۇمارلىقتىڭ ارتى انورەكسيا سياقتى قاتەرلى اۋرۋلارعا اپارادى دەيدى ماماندار.
ەشلي توماس، ينستاگرام قولدانۋشىسى:
- مەن ينستاگرامعا تاۋەلدى بولىپ كەتكەنىم سونشالىق، تاماق ىشۋدەن باس تارتتىم. يدەالدى دەنەمنىڭ بولعانىن قالادىم. ويتكەنى ينستاگرامداعى جۇلدىزدار سياقتى سىمباتتى بولعىم كەلدى. پاراقشاما كۇن سايىن مىناداي جاتتىعۋ جاساۋىڭ كەرەك، مىناداي تاماقتى جەمەگەنىڭ دۇرىس دەگەن سياقتى كوپتەگەن جارناما شىعا باستادى. سولاردىڭ ارتىنان ەرەمىن دەپ ءجۇرىپ ءبىر كۇنى اۋرۋحانادان ءبىر- اق شىقتىم.
دەگەنمەن بۇل ءىستى ءبىر جاقتى قاراۋعا بولمايدى. ويتكەنى تۇپتەپ كەلگەندە اركىمنىڭ ءوز ەركى، ءوز تاڭداۋى بار دەيتىن امەريكالىقتار سەناتتىڭ مۇنداي ارەكەتىنە نارازىلىق بىلدىرۋدە. فەيسبۋكتىڭ نەگىزىن قالاۋشى مارك سۋكەربەرگ فرەنسيس حوگاننىڭ پىكىرىمەن كەلىسپەي، سەناتتا ايتىلعان ايىپتاردىڭ شىندىققا جاناسپايتىنىن مالىمدەدى. اسىرەسە كومپانيانىڭ پايدا تابۋ يدەياسىن قولدانۋشىلاردىڭ قاۋىپسىزدىگىنەن جوعارى قويادى دەگەنى نونسەنس دەدى ول ءوزىنىڭ پاراقشاسىندا. وسى ورايدا فەيسبۋككە قاتىستى ايىپتاردى جوققا شىعارىپ، ماسەلەنى ەگجەي- تەگجەيلى ءتۇسىندىرۋ ءۇشىن سۋكەربەرگتىڭ ءوزى الداعى ۋاقىتتا سەنات الدىنا شاقىرىلۋى مۇمكىن دەيدى ماماندار. الايدا ونىڭ ناقتى قاشان بولاتىنى ءالى دە بەلگىسىز.
www.24.kz
