ۇشاق ءھام ۇساق قىلمىس: اۋەجايداعى ادەپسىز ارەكەتتەر

استانا. KAZINFORM - «ۇشاقپەن قالتالىلار عانا ۇشادى» دەگەن پىكىر كەلمەسكە كەتكەنى قاشان. اۋەجايعا قاي كەزدە بارساڭىز دا توپىرلاعان ادام قارسى الادى. سايكەسىنشە، كوپشىلىك جەردە ءجونسىز ارەكەتتەردىڭ ورىن الۋى زاڭدىلىق.

تانىمال جۇلدىزداردىڭ قاتىسۋىمەن بولعان جاعىمسىز جاعدايلار جاريا ەتىلەتىنى راس. ايتپەسە، قاراپايىم تۇرعىندار ءتارتىپ بۇزبايدى دەيسىز بە؟

قازىر جۇرتتىڭ اۋزىندا - اۋەجايدىڭ اڭگىمەسى. تۇرسىنبەك قاباتوۆ، قايرات نۇرتاس، ءابدىجاپپار ءالقوجا سياقتى ونەر جۇلدىزدارىنىڭ قاماۋعا الىنۋى اۋەجايداعى ەرەجەلەردى ەسكە الۋعا تۇرتكى بولدى. وسىلايشا، كولىكتەگى پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە حابارلاستىق.

بەلگىلى بولعانداي، 2024-جىلدىڭ 1-جارتىجىلدىعىندا كولىكتەگى پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ قىزمەتكەرلەرىمەن 45567 اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق انىقتالعان. كوبىنە تومەندەگىدەي ءجونسىز ارەكەتتەر تىركەلگەن:

- ق ر ا ق ب ت ك 441-بابى، ياعني جەكەلەگەن قوعامدىق ورىنداردا تەمەكى بۇيمدارىن تۇتۋنۋعا تىيىم سالۋدى بۇزعانى ءۇشىن - 1362؛

- قر اقبتك 440-بابى، الكوگولدىك ىشىمدىكتەردى ىشكەنى نەمەسە قوعامدىق ورىندارعا ماساڭ كۇيدە كەلگەنى ءۇشىن - 3555؛

- ق ر ا ق ب ت ك 434-بابى، ياعني ۇساق بۇزاقىلىق جاساعانى ءۇشىن - 383.

اۋە كەمەسىندە اكىمشىلىك زاڭ بۇزۋشىلىق جاساعان تۇلعالارعا قاتىستى ق ر اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكسىنىڭ تالاپتارىنا سايكەس تومەندەگىدەي باپتار بەلگىلەنگەن ەكەن:

- كودەكستىڭ 441-بابى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىمەن تىيىم سالۋ بەلگىلەنگەن ورىنداردا تەمەكى بۇيىمدارىن، ونىڭ ىشىندە قىزدىرىلاتىن تەمەكىسى بار بۇيىمداردى، قورقورعا ارنالعان تەمەكىنى، قورقور قوسپاسىن، تەمەكى قىزدىرۋعا ارنالعان جۇيەلەردى، تۇتىنۋدىڭ ەلەكتروندىق جۇيەلەرىن جانە ولارعا ارنالعان سۇيىقتىقتاردى تۇتىنۋعا تىيىم سالۋدى بۇزۋ فاكتىلەرى ورىن العان جاعدايدا:

1. وسى باپتىڭ 1-2-بولىگىندە كوزدەلگەن جاعدايدى قوسپاعاندا، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىمەن تىيىم سالۋ بەلگىلەنگەن ورىنداردا تەمەكى بۇيىمدارىن، ونىڭ ىشىندە قىزدىرىلاتىن تەمەكىسى بار بۇيىمداردى، قورقورعا ارنالعان تەمەكىنى، قورقور قوسپاسىن، تەمەكى قىزدىرۋعا ارنالعان جۇيەلەردى، تۇتىنۋدىڭ ەلەكتروندىق جۇيەلەرىن جانە ولارعا ارنالعان سۇيىقتىقتاردى تۇتىنۋ - جەكە تۇلعالارعا 15 ا ە ك مولشەرىندە ايىپپۇل سالۋعا الىپ كەلەدى.

1-2. اۋە كەمەسىنىڭ بورتىندا تەمەكى بۇيىمدارىن، ونىڭ ىشىندە قىزدىرىلاتىن تەمەكىسى بار بۇيىمداردى، قورقورعا ارنالعان تەمەكىنى، قورقور قوسپاسىن، تەمەكى قىزدىرۋعا ارنالعان جۇيەلەردى، تۇتىنۋدىڭ ەلەكتروندىق جۇيەلەرىن جانە ولارعا ارنالعان سۇيىقتىقتاردى تۇتىنۋ - جەكە تۇلعالارعا 50 ا ە ك مولشەرىندە ايىپپۇل سالىنادى.

2. وسى باپتىڭ ءبىرىنشى بولىگىندە كوزدەلگەن، اكىمشىلىك جازا قولدانىلعاننان كەيىن ءبىر جىل ىشىندە قايتالانىپ جاسالعان ارەكەت - جەكە تۇلعالارعا 20 ا ە ك مولشەرىندە ايىپپۇل سالۋ كوزدەلگەن.

- كودەكستىڭ 440-بابى - الكوگولدىك ىشىمدىكتەردى ىشۋ نەمەسە قوعامدىق ورىندارعا ماساڭ كۇيدە كەلۋ فاكتىلەرى ورىن العان جاعدايدا:

1. جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگان الكوگولدىك ىشىمدىكتەردى قۇيىپ ساتۋعا رۇقسات ەتكەن ساۋدا جانە قوعامدىق تاماقتاندىرۋ ۇيىمدارىنان باسقا، كوشەلەردە جانە باسقا دا قوعامدىق ورىنداردا الكوگولدىك ىشىمدىكتەردى ىشۋ نەمەسە قوعامدىق ورىندارعا ادامنىڭ قادىر-قاسيەتىن جانە قوعامدىق يماندىلىقتى قورلايتىن ماساڭ كۇيدە كەلۋ - اەك مولشەرىندە ايىپپۇل سالۋ قاراستىرىلعان.

2. ون سەگىز جاسقا تولماعان ادامداردىڭ قوعامدىق ورىندارعا ماساڭ كۇيدە كەلۋى، سول سياقتى ولاردىڭ الكوگولدىك ىشىمدىكتەردى ءىشۋى - اتا-اناسىنا نەمەسە ولاردى الماستىراتىن ادامدارعا 5 ا ە ك مولشەرىندە ايىپپۇل سالۋعا الىپ كەلەدى.

3. وسى باپتىڭ ءبىرىنشى جانە ەكىنشى بولىكتەرىندە كوزدەلگەن، اكىمشىلىك جازا قولدانىلعاننان كەيىن ءبىر جىل ىشىندە قايتالانىپ جاساعان ارەكەتتەر - 10 ا ە ك مولشەرىندە ايىپپۇل سالۋ نەمەسە 5 تاۋلىككە دەيىنگى مەرزىمگە اكىمشىلىك قاماققا الۋ جازاسى قاراستىرىلعان.

- كودەكستىڭ 434-بابى - ۇساق بۇزاقىلىق فاكتىلەرى ورىن العان جاعدايدا:

1. ۇساق بۇزاقىلىق، ياعني قوعامدىق ورىنداردا بىلاپىت سويلەۋ، جەكە تۇلعالارعا قورلاپ تيىسۋ، تۇرعىن ءۇي- جايلاردى قورلاۋ جانە اينالاسىنداعىلارعا سىيلاماۋشىلىقتى بىلدىرەتىن، قوعامدىق ءتارتىپتى جانە جەكە تۇلعالاردىڭ تىنىشتىعىن بۇزاتىن باسقا دا وسىنداي ارەكەتتەر - 20 ا ە ك مولشەرىندە ايىپپۇل سالۋ نەمەسە بەستەن ون بەس تاۋلىككە دەيىنگى مەرزىمگە اكىمشىلىك قاماققا الۋعا الىپ كەلەدى.

2. وسى باپتىڭ بىرىنشى بولىگىندە كوزدەلگەن، اكىمشىلىك جازا قولدانىلعاننان كەيىن بىر جىل ىشىندە قايتالانىپ جاسالعان ارەكەتتەر - ون بەستەن وتىز تاۋلىككە دەيىنگى مەرزىمگە اكىمشىلىك قاماققا الۋعا الىپ كەلەدى.

- كودەكستىڭ 566-بابى - اۋە كەمەسىندە مىنەز- قۇلىق قاعيدالارىن بۇزۋ فاكتىلەرى ورىن العان جاعدايدا:

1. اۋە كەمەسىندە مىنەز-قۇلىق قاعيدالارىن اۋە كەمەسىندەگى ادامنىڭ اۋە كەمەسى كومانديرىنىڭ نەمەسە ەكيپاجدىڭ باسقا دا مۇشەلەرىنىڭ وكىمدەرىن ورىنداماۋى تۇرىندە جاساعان بۇزۋى، ەگەر وسى ادامنىڭ ءىس-ارەكەتى ۇشۋ قاۋىپسىزدىگىنە قاتەر توندىرمەسە - 3 ا ە ك مولشەرىندە ايىپپۇل سالىنادى.

2. ۇيالى بايلانىس پەن راديوەلەكتروندىق قۇرالداردى اۋە كەمەسىنىڭ بورتىندا «ۇشۋدا» دەگەن اۆتونومدى رەجيمدە پايدالانۋدى قوسپاعاندا، ۇشۋدىڭ بارلىق كەزەڭدەرىندە اۋە كەمەسىنىڭ بورتىندا ۇيالى، ترانكينگتىك بايلانىس قىزمەتتەرىن، اۋە كەمەسىن جۇرگىزۋ، بيىكتىككە كوتەرىلۋ، قونۋعا بەت الۋ كەزەڭدەرىندە راديوەلەكتروندىق قۇرالدار مەن تۇرمىستىق ماقساتتاعى جوعارى جيىلىكتى قۇرىلعىلاردى پايدالانۋ - ەسكەرتۋ جاساۋعا نەمەسە 5 ا ە ك مولشەرىندە ايىپپۇل سالۋعا الىپ كەلەدى.

3. وسى باپتىڭ ءبىرىنشى جانە ەكىنشى بولىكتەرىندە كوزدەلگەن، اكىمشىلىك جازا قولدانىلعاننان كەيىن بىر جىل ىشىندە قايتالنىاپ جاسالعان ءىس- ارەكەتتەر - 10 ا ە ك مولشەرىندە ايىپپۇل سالۋعا اكەپ سوعادى.

سونىمەن قاتار، ەلىمىزدە ورنالاسقان بارلىق اۋيەۆوكزالدارىندا جولاۋشىلاردىن قول جۇكتەرىنە تەكسەرۋ جاسايتىن العاشقى قاراپ تەكسەرۋ قىزمەتى ورنالاسقان. جولاۋشىلارعا قاراپ تەكسەرۋ جۇرگىزۋ بارىسىندا قول سومكەلەرىنەن زاڭمەن تىيىم سالىنعان زاتتار اڭىقتالعان جاعدايدا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 287-بابىنا سايكەس قىلمىستىق ءىس قوزعالادى.

«بۇل رەتتە، زاڭمەن تىيىم سالىنعان زاتتار قاتارىنا كاستەت، تەلەسكوپيالىق دۋبينكا، پىشاق، ءى ءى م تىركەلمەگەن قارۋ-جاراق، وق-دارىلەر سەكىلدى سۋىق قارۋ قاتارىنا جاتاتىن زاتتار كىرەدى. جوعارىداعى باياندالعانداردى قورىتىندىلاي كەلە اۋەجايلاردا بەلگىلەنبەگەن جەردە جانە اۋە بورتىندا تەمەكى بۇيىمدارىن قولدانۋعا، ماساڭ كۇيدە جۇرۋگە جانە الكوگولدىك ىشىمدىكتەردى كۇتۋ زالدارىندا ىشۋگە، بالاعات سوزدەر ايتۋعا، ادامداردى ۇرىپ سوعۋعا قاتاڭ تىيىم سالىنادى، سونداي-اق اۋە كەمەسىندە تارتىپپەن زاڭدىلىقتى قاتاڭ ساقتاۋ قاجەت»، - دەيدى كولىكتەگى پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.