ديزاينەرلەر ويۋ-ورنەك قولدانۋدى بىلمەيدى. 20 جىلدان بەرى كىلەم توقۋمەن اينالىساتىن قولونەر شەبەرىمەن سۇحبات
بۇلبۇل كاپ قىزى - موڭعوليانىڭ بايان-ولگەي ايماعى بايان-نۇر ەلدىمەكەنىندە دۇنيەگە كەلىپ، قازاقستانعا كوشىپ كەلگەن قولونەر شەبەرى. قازىرگى تاڭدا اقتوبە قالاسىنداعى «Nomad» قولونەر ورتالىعىندا ەتنوگراف بولىپ قىزمەت اتقارادى. ورمەك ورۋمەن اينالىساتىن قولونەر شەبەرى كاسىبى مەن ويۋ-ورنەكتىڭ قولدانىلۋ ەرەكشەلىگى تۋرالى ماسساگەت تىلشىسىنە ايتىپ بەردى.
«انامنان ۇيرەندىم»
ول موڭعوليادان اتاجۇرتقا 20 جىل بۇرىن كوشىپ كەلگەن.
«بالالىق شاعىم مونعوليادا ءوتتى. مەكتەپ بىتىرگەن سوڭ ەسەپشى ماماندىعىن مەڭگەردىم. كيىز ۇيدە ءوسىپ، سول جەرگە كەلىن بولىپ تۇستىك. ناعىز قازاقي ومىردە وسكەندىكتەن، وسى ءىس بۇيىمدار جاساۋعا جاقىن بولدىق. اجەمىز بەن انامىزدىڭ ارقاسىندا تۇرمىستا قاجەتتى ىستەردىڭ ءبارىن مەڭگەردىم. بالا كۇنىمنەن قولونەرگە قىزىعامىن. سونىڭ ىشىندە انام ەگەۋحان مۇحامادي قىزىنان تەرمە، كيىز توقۋ، توقىما مەن كەستە ونەرىن ۇيرەندىم. ءاربىر بۇيىمىمنىڭ ەرەكشەلىگى سول شاشاقتالىپ كەتەدى. سەبەبى قازاق دۇنيەنى تۇيىندەمەگەن. مۇنىڭ ارتىندا ءارى قاراي ونەر جالعاسىپ، ۇرپاعىم ءوسىپ-ءونسىن دەگەن نيەت جاتىر. قازىرگى تاڭدا وسى ونەرمەن زاماناۋي ۇلگىدە اينالىسىپ ءجۇرمىن»، - دەدى ول.
@bulbulkapkyzy Өнер адамды тылсым таңғажайып әлемге жетелейтін ұлы күш иесі !! #БұлбұлКәпқызы #мәдениет #өнер #қазақ ♬ оригинальный звук - Bulbulkapkyzy
ونىڭ ايتۋىنشا، وتىز جاسىندا جولداسى قايتىس بولعان. ون جىلداي ءۇش بالاسىن اسىراۋ ءۇشىن كولىك جۇرگىزىپ، ادام تاسىعان.
«نەگىزگى ماماندىعىم - ەكونوميست- ەسەپشى. قازاقستانعا كەلگەن سوڭ اياققا تۇرىپ، بالالارىمدى اسىراۋ كەرەك بولدى. ماماندىعىم بويىنشا جۇمىسقا تۇرا المادىم. سەبەبى ورىس ءتىلىن جەتىك بىلمەدىم. ءسويتىپ، ءۇش ازاماتتى وقىتىپ، جوعارى ءبىلىم بەرۋ ءۇشىن كولىك ايدادىم. نەگە بۇل قىزمەتتى تاڭدادى دەسەڭىز، بالالارىمدى ساباققا، ۇيىرمەلەرگە اپارىپ، اكەلۋ كەرەك بولدى. باسقا جۇمىسقا كىرسەم، ولارعا كوڭىل بولە الماي قالاتىن ەدىم. سول ءۇشىن تاكسي قىزمەتىندە ءجۇرىپ، ءوز- وزىمە قوجايىن بولدىم. كەنجە ۇلىم 10-سىنىپ بىتىرگەنشە ءجۇردىم. 2015 -جىلدان باستاپ، سۇيىكتى ءىسىم قولونەرمەن شۇعىلدانىپ، ءارى قاراي تەرەڭدەي بەردىم. قازىر كەنجەلەپ قالعاندىقتان ادامداردىڭ قىزىعۋشىلىعى كوپ بولدى»، - دەدى بۇلبۇل كاپ قىزى.
«سۇرانىس كوپ تۇسەدى»
بۇلبۇل كاپ قىزىنىڭ ايتۋىنشا، وسى سالادا ورتالىقتان ەتنوگراف بولۋعا ۇسىنىس تۇسكەن.
«الماتىداعى شامالعان سەلوسىندا «Nomad» ات سپورتىن جانداندىرىپ جۇرگەن ۇلتتىق ورتالىق بار. سول ورتالىقتىڭ باسشىلارى ماعان ەتنوگراف بولىپ جۇمىس ىستەۋگە ۇسىنىس ايتتى. سۇيىكتى جۇمىسىم بولعاندىقتان قۋانا قابىلدادىم. ءبىراق بۇل باعىتتا جۇيەلى جۇمىس جاساۋ ءۇشىن ءبىلىم الۋ كەرەگىن ءتۇسىندىم. ءسويتىپ، قازاق ۇلتتىق قىزدار ۋنيۆەرسيتەتىندەگى ونەر جانە مەنەدجمەنت فاكۋلتەتىنە ءتۇسىپ، قوسىمشا ءبىلىم الدىم. بۇل سالانى بىلگەندىكتەن، مۇنى ۇيرەنىپ، ءارى قاراي دامىتۋ ماعان قيىن بولمادى. 2018 -جىلى يۋنەسكو-نىڭ «ساپا» بەلگىسىنىڭ يەگەرى اتاندىم»، - دەدى قولونەر شەبەرى.
قولونەر شەبەرى سۇرانىستىڭ كوپ ەكەنىن ايتتى.
«جالپى حالىقتىڭ نازارى تابيعي نارسەگە اۋىپ كەلە جاتىر. قازىر ورمەك ونەرىمەن اينالىسامىن. بۇدان كىلەم، الاشا تۇرلەرىن، كيىز ءۇيدىڭ بارلىق جاساۋلارىن توقيمىن. ەسكى دۇنيەلەرمەن قاتار، بەلبەۋ، باس كيىم، سومكە، جيەكتەر توقىپ بەرەمىن. سولارعا سۇرانىس كوپ تۇسەدى. ادامدار ۇيلەرىندەگى ءبىر بولمەنى قازاقي ەتىپ بەزەندىرۋگە ۇمتىلىپ جاتىر. سول جاعىنان ينتەرەر تاڭداپ بەرەمىن. بۇل ونەردىڭ جۇگى اۋىر دەپ ايتار ەدىم. جالعىز ءوزىڭ ءبىتىرۋ مۇمكىن ەمەس. ماعان بالا- كەلىندەرىم ءجىبىن دايىنداپ، ستانوكتى قۇرىپ، بارىنە كومەكتەسەدى. ولار مەنىڭ كومەكشىلەرىم دەپ ايتار ەدىم. كىلەم توقيمىن عوي، ءبىراق وعان سۇرانىس از. ال الاشا، تەرمەباۋعا تاپسىرىس كوپ»، - دەدى ول.
«ويۋ-ورنەكتى ورىنسىز قولدانادى»
بۇلبۇل كاپ قىزى ديزاينەرلەر ويۋ-ورنەكتەردى ورىنسىز قولداناتىنىن اتاپ ءوتتى.
«قازىرگى ديزاينەرلەر ويۋ- ورنەكتى كەز كەلگەن كيىمگە سالاتىن بولعان. ورىنسىز كوپ قولدانادى. ويۋدى تۇرمىستا كوپ قولدانۋ كەرەك. ماسەلەن، كيىز ءۇيدىڭ جاساۋلارى، كيىم-كەشەكتەر، قولدانبالى قولونەر بۇيىمدارىندا، ساندىق، اباجا، ادالباقان، بەسىكتە، ت. ب. بەينەلەنگەن. سونداي- اق، تاعى ءبىر ءتۇرى زەرگەرلىك بۇيىمدارعا، ياعني سىرعا، اشەكەيلەرگە، ماۆزولەي، مونشا، ءتۇرلى نىساندارعا قولدانعان. تۇرمىسقا شىققان قىز اكە-شەشەسىنە جاعدايىن ايتۋ ءۇشىن كەستە تىگىپ، جىبەرىپ وتىرعان. ياعني، قازاق ويۋ-ورنەك ارقىلى سويلەسكەن»، - دەدى ول.
ونىڭ ايتۋىنشا، ويۋ-ورنەكتەردىڭ وزىندىك ءمان-ماعىناسى بولعان.
«قازاق ايەلدىڭ جاسىن سۇراماعان. ونىڭ الەۋمەتتىك ستاتۋسىن، جاسىن، جاعدايىن كيگەن كيىمىنە قاراپ انىقتاعان. جاڭا تۋعان بالانىڭ يتكويلەگىندە ويۋ-ورنەك بولماعان. تەك بالالاردىڭ باس كيىمىنە ساندىك ءۇشىن از عانا ويۋ سالعان. قىز بالالار كيىمىندە قۇس قاناتى سياقتى، بورىك پەن ساۋكەلەگە قۇستۇمسىق ويۋى، ال ەر ازاماتتاردىڭ كيىمىندە تاۋ تەكتەس ويۋلار سالىنعان. ياعني، ءارقاشان بيىك بولسىن دەپ نيەت ەتكەن.
قوس ءمۇيىز، اي ءمۇيىز، قوشقار ءمۇيىز ويۋلارى كيىز ءۇيدىڭ تۋىرلىعىنا، سىرماققا سالاتىن بولعان. بۇل ويۋلار - اسقاقتىقتىڭ، بايلىق پەن مىرزالىقتىڭ بەلگىسى. ياعني، «قورام قويعا، ءورىسىم مالعا تولسىن» دەپ ىرىمداعان. ء وزىم تاڭداي تەكتەس سىنىق ءمۇيىزدى كوبىرەك قولدانامىن»، - دەدى قولونەرشى.
@bulbulkapkyzy Қазақтың түкті кілем тоқу үрдісі#БұлбұлКәпқызы #салтдәстүрдінасихаттаймын #ұлттықкиіміннасихаттау #мәдениет #қазақ ♬ оригинальный звук - Bulbulkapkyzy
«ۇلتتىق ونەر مەكتەبىن اشقىم كەلەدى»
بولاشاقتا بۇلبۇل كاپ قىزى قازاقي دۇنيەلەردى مۇراجايعا قويعىسى كەلەتىنىن ايتتى.
«ەرميتاجعا تۇرعان دۇنيەلەرگە جانىم اشيدى. نەگە سونداي اسىل مۇرالارىمىز ءوزىمىزدىڭ مۇراجايدا تۇرمايدى؟ بولاشاقتا قازاق كىلەمىن مۇراجايعا قويعىم كەلەدى. سونى ءاربىر قازاققا ۇيرەتكىم كەلەدى. ونەر مەكتەبىن اشىپ، ءدارىس بەرگىم كەلەدى. وسىنداي مەكتەپ اشۋعا قولىمىز جەتپەي ءجۇر. ۇلتتىق ونەردىڭ قالپى بۇزىلماي كەيىنگى ۇرپاققا جەتكەنىن قالايمىن»، - دەدى ول.
ونىڭ قازىر بىرنەشە قالادا شاكىرتى بار.
«توقۋدان بولەك، ەلىمىزدىڭ ءار قالاسىنداعى ۇيرەنۋشىلەرگە شي توقۋ، الاشا، كىلەم، ورنەك، كەستە تىگۋ ساباقتارىنان ءدارىس ۇيرەتەمىن. بارلىعىن قولمەن توقيمىز. ماقتا، جىبەك، ءجۇن جىپتەردى پايدالانامىن. قازىر قىزىعۋشىلىق تا، سۇرانىس تا كوپ. پاراقشالارداعى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەتىن ۋاقىت تاپپاي قالامىن»، - دەدى ول.
«كىم كورىنگەنگە شاپان جاۋىپ كەتتىك»
قولونەر شەبەرى وسى تالانتىنىڭ ارقاسىندا بىرنەشە ماراپاتقا دا يە بولعان.
«وسى ونەردىڭ ارقاسىندا «مادەنيەت سالاسىنىڭ ۇزدىگى» توسبەلگىسىمەن ماراپاتتالدىم. «جىلدىڭ ۇزدىك توقىما شەبەرى» دەگەن ماراپات بەلگىسىن الدىم. قازىر وسى باعىتتا جۇمىس ىستەپ جاتىرمىن. جيناعان تاجىريبەم بويىنشا كىتاپ جازدىم. قازىرگى تاڭدا «اتامۇرا» باسپاسىندا دايىندالىپ جاتىر. الداعى ۋاقىتتا جارىق كورەدى. بۇدان بولەك ورمەك توقۋ سالاسى بويىنشا ەكىنشى كىتاپ جازعىم كەلەدى. بۇل ونەردىڭ الۋان ءتۇرى بار. ونى اجىراتىپ، جاسايتىن ادام ساناۋلى. سونى زەرتتەپ، جازۋ ويىمدا بار»، - دەدى ول.
ول قازىرگى ادامداردىڭ كيىم كيىسىنە كوڭىلى تولمايتىنىن ايتتى.
«قامزول، كيمەشەك، شاپاندى كىم كيۋ كەرەك؟» دەگەندى ءجيى ناسيحاتتايمىن. قازىر كيىپ جۇرگەن ادامداردىڭ كيىمىنە كوڭىلىم تولمايدى. ءبىز قىرعىزداردىڭ ايداقداتىپ سالىپ بەرگەن وتىرىك ويۋلارى بار شاپانداردى قۇدالىقتا ءبىر-بىرىمىزگە سىيعا تارتامىز. ال كۇندەلىكتى ومىردە مۇلدە ۇلتتىق كيىم كيمەيمىز. ءبىر قىنجىلتاتىنى، حالىق ويۋى بار كيىمنىڭ بارلىعىن قازاقي كيىم دەپ ويلايدى. بۇل دۇرىس ەمەس. كەزىندە بابالارىمىز «ات- شاپان ايىپپۇل» دەپ، ادامنىڭ ولىمىنە دە شاپان بەرگەن. ال بۇگىندە كورىنگەن ادامعا شاپان جابا بەرەمىز. بايقاساڭىز، شاپانعا جابىلعان ويۋلار دا ءمانسىز-ماعىناسىز بوپ كەتكەن»، - دەدى شەبەر.
