ءبىز ءوز جەرىمىزگە ادالمىز جانە ونى ەشقاشان تاستامايمىز - پالەستينانىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى
بۇكىل الەم يزرايل مەن پالەستينالىق حاماس توبى اراسىنداعى جان تۇرشىگەرلىك قاقتىعىستى باقىلاپ وتىر. سودىرلاردىڭ ارەكەتىنە جاۋاپ رەتىندە يزرايل رەسمي تۇردە سوعىس جاعدايىنا ءوتىپ، گازا سەكتورىن تولىق قورشاۋعا الدى: پالەستينالىق بەيبىت تۇرعىندار ەلەكتر قۋاتىنسىز، ازىق-تۇلىكسىز، وتىنسىز قالدى. Kazinform اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى ەكى ەلدىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرىنەن يزرايل مەن پالەستينا بيلىگىنىڭ رەسمي ۇستانىمىن ءبىلدى. پالەستينانىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى مونتاسەر ءابۋ زەيد اگەنتتىك تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىندا وزدەرىنىڭ تاۋەلسىز مەملەكەت قۇرۋعا زاڭدى قۇقىقتارىن تالاپ ەتىپ وتىرعانىن ايتتى.
- ەلشى مىرزا، يزرايل مەن حاماس اراسىنداعى سوڭعى وقيعالار مەن قاقتىعىس تۇرعىسىنان پالەستيناداعى قازىرگى جاعدايدى قالاي باعالايسىز؟
- پالەستينانىڭ بارلىق اۋماقتارىندا (گازا سەكتورى، پالەستينانىڭ باتىس جاعالاۋى جانە يەرۋساليم قالاسى) ءبىزدىڭ پالەستينا حالقىنا قارسى جالعاسىپ كەلە جاتقان يزرايلدىك وككۋپاتسيانى توقتاتۋ، قونىستانۋشىلار مەن يزرايلدىك باسقىنشى كۇشتەردىڭ اگرەسسيۆتى ارەكەتتەرىن توقتاتۋ، يسلام جانە حريستياننىڭ قاسيەتتى جەرلەرى، اتاپ ايتقاندا - ءال-اقسا مەشىتى قۇداي تابىتى حرامىنا شابۋىلداردى توقتاتۋ - ءبىز ءوز تاعدىرىمىزدى شەشۋگە جانە ەگەمەندىككە زاڭدى قۇقىعىمىزدى، 1967 -جىلعى 4-ماۋسىمداعى جاعداي بويىنشا استاناسى شىعىس يەرۋساليمدە ورنالاسقان ءوز تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدى قۇرۋدى تالاپ ەتە وتىرىپ، تالاي رەت ۇندەۋ سالدىق.
ءبىز يزرايلدىڭ 1948 -جىلدان باستاپ قازىرگى ۋاقىتقا دەيىن حالىقارالىق لەگيتيمدىلىك پەن حالىقارالىق قۇقىقتىڭ قارارلارىن ورىنداۋدان باس تارتۋى، سونداي-اق ءبىزدىڭ پالەستينا حالقى باستان كەشكەن ادىلەتسىزدىك پەن قىسىمنىڭ جالعاسۋى سالدارىن ەشكىم توقتاتا المايتىن كۇردەلى جاعداي ورناتىپ وتىرعانىن اتاپ وتەمىز. ءبىز يزرايلدىڭ قاندى اگرەسسياسىنا ۇشىراعان قورعانسىز پالەستينا حالقىنا حالىقارالىق قورعاۋدى قامتاماسىز ەتۋ قاجەتتىگىن باسا ايتامىز.
- ءسىزدىڭ ويىڭىزشا، جاعدايدىڭ شيەلەنىسۋىنە قانداي فاكتورلار اسەر ەتتى جانە حاماس ۇيىمىنىڭ نارازىلىعىنا نە سەبەپ بولدى؟ ولاردىڭ ارەكەتىنىڭ نەگىزگى سەبەپتەرى تۋرالى ايتا الاسىز با؟
- ءبىز ساياسي كوكجيەككە توسقاۋىل قويۋدىڭ سالدارى تۋرالى بىرنەشە رەت ەسكەرتتىك، بارلىق ايماقتىق جانە حالىقارالىق ۇيىمدارمەن بايلانىسىپ، سوڭعى وقيعالار، يزرايل باسقىنشى كۇشتەرىنىڭ پالەستينا حالقىنا جانە ونىڭ قاسيەتتى جەرلەرىنە قارسى جاساعان جانە جاساپ جاتقان كۇندەلىكتى قىلمىستار، سونداي-اق يزرايلدىك قونىستانۋشىلار ۇسىنعان سيونيستىك لاڭكەستىك جانە ولاردىڭ پالەستينالىق بەيبىت تۇرعىندار مەن ولاردىڭ مۇلكىنە قارسى قىلمىستار تۋرالى حاباردار ەتتىك.
حالىقارالىق قوعامداستىققا جاساعان بارلىق ۇندەۋلەرىمىزگە قاراماستان، ول ەستىمەۋدى نەمەسە نازار اۋدارماۋدى تاڭدادى، بۇل وسى قىلمىستاردىڭ ءبىزدىڭ قورعانسىز پالەستينا حالقىنا قارسى جالعاسۋىنا اكەلدى. ءبىز ولاردى جاۋلاپ الۋشى مەملەكەتتى جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋ ءۇشىن 1967 -جىلدان بەرى وككۋپاتسيالانعان پالەستينانىڭ بارلىق اۋماقتارىندا حالقىمىزعا قارسى سوعىس قىلمىستارى مەن ادامزاتقا قارسى قۇجاتتاندىرىلعان قىلمىس دەڭگەيىنە دەيىن وسكەن كۇندەلىكتى قىلمىستار ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىكتى الۋعا بىرنەشە رەت شاقىردىق،
- پالەستينا بۇل قاقتىعىستى شەشۋ ءۇشىن قانداي قادامدار جاساپ جاتىر؟
- بۇل جەردە ءبىز پالەستينا پرەزيدەنتى ماحمۇد ابباس باستاعان ەل باسشىلىعىنىڭ الەم كوشباسشىلارىمەن بايلانىس ارقىلى ايماقتىق جانە حالىقارالىق ارەكەتتەردى جۇزەگە اسىرۋداعى كۇش- جىگەرىن اتاپ وتكىمىز كەلەدى. ونىڭ ماقساتى - پالەستينا حالقىنا قارسى باسىپ الۋ مەن اگرەسسيانى توقتاتۋ، يزرايلدى ب ۇ ۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسى جانە ب ۇ ۇ باس اسسامبلەياسى قابىلداعان بارلىق قاراردى ورىنداۋعا مىندەتتەۋ.
- پالەستينانىڭ باستى ماقساتتارىنىڭ ءبىرى - تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزۋ. يزرايل تاراپىنان قاقتىعىستار مەن سوعىس قيمىلدارىنىڭ كۇشەيۋى جاعدايىندا بۇل ماقساتقا جەتۋدىڭ قانداي مۇمكىندىكتەرى بار؟
- يزرايلدىڭ قول قويىلعان كەلىسىمدەردى ورىنداۋدان باس تارتۋى جانە حالىقارالىق قۇقىق رەزوليۋتسيالارىن ورىنداماۋى بىتىمگەرشىلىك پروتسەسىنىڭ جويىلۋىنا، پالەستينا ماسەلەسىنىڭ شەشىمىن تاپپاۋىنا، 75 جىل بويى ازاپ پەن اداسۋعا، قوس ستاندارت ساياساتىنىڭ جالعاسۋىنا اكەلدى. يزرايل باسقىنشى كۇشتەرىنىڭ پالەستينا حالقىنا قارسى قىلمىستىق جانە ناسىلشىلدىك ارەكەتتەرىنە قاتىستى حالىقارالىق قاۋىمداستىقتىڭ ءۇنسىز قالۋى جانە پالەستينا حالقىنىڭ ءالى كۇنگە دەيىن كورگەن ادىلەتسىزدىگى مەن قىسىمى - اسا كۇردەلى جاعداي مەن بەيبىتشىلىكتىڭ بولماۋىنىڭ سەبەبى وسى. بەيبىتشىلىك پروتسەسس ءبىزدىڭ پالەستينا حالقى ءۇشىن ادىلدىكتى، ەركىندىك پەن تاۋەلسىزدىكتى، بوسقىنداردى قايتارۋدى جانە حالىقارالىق زاڭدىلىققا سايكەس قارارلاردىڭ تولىق ورىندالۋىن تالاپ ەتەدى.
- قازىرگى ۋاقىتتا اسىرەسە وسى جاعدايدىڭ گۋمانيتارلىق اسپەكتىلەرى مەن جازىقسىز ادامداردىڭ ازاپ شەگۋىن ەسكەرە وتىرىپ، پالەستينا مەن يزرايل اراسىندا بەيبىت كەلىسىمدەرگە قول جەتكىزۋگە باعىتتالعان كەلىسسوزدەر بار ما؟
- ا ق ش-تىڭ ۆاشينگتون قالاسىندا اق ۇيدە قول قويىلعان، ءبىراق كەيىن يزرايل تاراپىنان توقتاتىلعان وسلو كەلىسىمىنەن 30 جىل ۋاقىت وتكەن سوڭ، ءبىز حالىقارالىق قاۋىمداستىق پالەستينا جەرىندەگى يزرايلدىك وككۋپاتسيانى توقتاتۋعا، 1967 -جىلعى 4-ماۋسىمداعى شەكارالاردا استاناسى شىعىس يەرۋساليمدە ورنالاسقان تاۋەلسىز جانە تولىق ەگەمەندى پالەستينا مەملەكەتىن قۇرۋعا جانە پالەستينانىڭ بوسقىندار ماسەلەسىنە سايكەس حالىقارالىق لەگيتيمدىلىك رەزوليۋتسيالارى، اتاپ ايتقاندا باس اسسامبلەيانىڭ №194-قارارىمەن، سونداي-اق باس اسسامبلەيا مەن قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ قارارلارىمەن، ولاردىڭ بارلىعى يزرايل وككۋپاتسياسىنىڭ جانە ەلدى مەكەندەردىڭ زاڭسىزدىعىن راستايتىن، اتاپ ايتقاندا 2016 -جىلعى № 2334-قارار رەتىندە، سونداي-اق 2002 -جىلى بەيرۋتتا اراب ەلدەرى قولداعان اراب بەيبىتشىلىك باستاماسى شەشىم قابىلداۋعا ۇندەيتىن ب ۇ ۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسى مەن ب ۇ ۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ قارارلارىن ورىنداي الادى دەپ ۇمىتتەنەمىز.
- يزرايل گازا سەكتورىنا جانارماي مەن باسقا دا تاۋارلار جەتكىزۋدى توقتاتتى. گازا سەكتورىنداعى قازىرگى جاعداي قانداي جانە ول بەيبىت تۇرعىندارعا قالاي اسەر ەتتى؟
- قازىرگى جاعداي وتە قايعىلى جانە حالىقارالىق جانە گۋمانيتارلىق قۇقىقپەن جازالاناتىن اسكەري قىلمىستار ساناتىنا جاتادى. يزرايلدىك وككۋپاتسيا كۇشتەرى گازا سەكتورىنداعى ەلەكتر قۋاتى مەن سۋدى توقتاتىپ، ەڭ قاجەتتى تاۋارلاردىڭ جەتكىزىلۋىنە توسقاۋىل قويدى.
- قانشا ادام كومەككە جانە بوسقىن رەتىندە باسقا ەلدەرگە قونىستانۋ مۇمكىندىگىنە مۇقتاج؟
- ءبىز بۇكىل پالەستينا حالقى سياقتى ءوز جەرىمىزگە ادالمىز جانە ونى ەشقاشان تاستامايمىز.
اۆتور
زارينا تۋعانبايەۆا
