بيىل ەۋروپا مەن سولتۇستىك افريكاعا قايتا بيداي ەكسپورتتاۋدىڭ مۇمكىندىگى تۋىنداپ تۇر - استىق وداعى

استانا. KAZINFORM - قازاقستان استىق وداعىنىڭ ءتوراعاسى نۇرلان وسپانوۆ AGRICOM حالىقارالىق كونفەرەنتسياسىنىڭ كۋلۋارىندا سولتۇستىك افريكا مەن ەۋروپانىڭ استىق نارىعىنا قايتا ورالۋدىڭ مۇمكىندىگى تۋىنداپ تۇرعانىن ايتتى.

«ءبىز ۇكىمەتكە قازاقستان بيدايىن جاڭا نارىقتارعا ەكسپورتتاۋ ءىسىن ىنتالاندىرۋدى ۇسىنىپ وتىرمىز. بيىل 2 ميلليون تونناداي بيدايدى جاڭا نارىققا شىعارۋىمىز كەرەك. بۇل ەۋروپا ەلدەرى مەن سولتۇستىك افريكا، تاياۋ شىعىس جانە وڭتۇستىك- شىعىس ازيا. ءبىراق بۇل نارىقتارعا تەك رەسەي مەن قىتاي اۋماعى ارقىلى عانا جەتە الامىز. سوندىقتان بىزگە ۇكىمەتپەن بىرگە ناقتى قادامداردى ويلاستىرۋ كەرەك. ونداي قولداۋ بولسا، جاڭا نارىقتار پايدا بولادى دەگەن ءسوز. نەگىزى ول نارىقتارعا قازاقستان دا بۇرىن دا استىق جەتكىزگەن. ءبىر كەزدەرى ايىرىلىپ قالدىق. ويتكەنى رەسەي الەمدەگى ەڭ ءىرى استىق ەكسپورتتاۋشى رەتىندە، تەڭىزگە شىعاتىن جولىن، استىق ساپاسىن پايدالانىپ ول نارىقتاردان ءبىزدى ىعىستىرىپ تاستاعان. ءبىز يران، ازەربايجان، قىتاي، ورتالىق ازيا ەلدەرى سياقتى كورشىلەس نارىقتارمەن عانا قالدىق»، - دەيدى وداق ءتوراعاسى.

ساراپشى ول نارىقتاردى قايتارۋ وڭاي بولمايتىنىن مويىنداپ وتىر.

«ەندى سول ءبىر كەزدەرى ايىرىلىپ قالعان نارىقتاردى قايتارىپ الۋدىڭ مۇمكىندىگى تۋىپ تۇر دەپ ەسەپتەيمىز. ءبىراق بۇل وڭاي بولا سالمايدى. ويتكەنى تاسىمال شىعىنىنىڭ كەسىرىنەن ءبىزدىڭ استىقتىڭ باعاسى باسەكەگە قابىلەتسىز بولىپ شىعا كەلەدى. ياعني، رەسەيگە جاڭاعى ايتقان نارىقتارعا تەڭىز ارقىلى استىق جەتكىزۋ الدەقايدا وڭاي. سوندىقتان ۇكىمەتكە وسى ماسەلەنى بىرلەسىپ ويلاستىرۋدى ۇسىنامىز»، - دەدى نۇرلان وسپانوۆ.

سونداي-اق، ول اتالعان نارىقتاردى قايتا جانداندىرۋ ءۇشىن تاسىمال شىعىنىنا ورتا ەسەپپەن 32 ميلليارد تەڭگە كەتەتىنىن ايتادى.

«قازاقستاننىڭ بيىلعى استىق ەكسپورتىنداعى الەۋەتىن ۇنمەن قوسقاندا 9 ميلليون توننا دەپ باعالاپ وتىرمىز. بيداي تۋرالى ايتساق، بىزدەن يمپورتتاۋشىلار تەك جوعارى ساپالى بيدايدى نەمەسە ءتورتىنشى، بەسىنشى كلاستى بيدايدى ساتىپ الادى. بيىل قامباعا تۇسەتىن بيدايدىڭ 50 پايىزى ازىق-تۇلىككە جارامدى، 50 پايىزى مال ازىعىنا عانا جارامدى بولادى دەپ كۇتىپ وتىرمىز. ال اۋا رايى قولايلى جىلدارى ازىق- تۇلىككە جارامدى بيدايدىڭ ۇلەسى 80 پايىزعا دەيىن باراتىن. جالپى 16-17 ميلليون توننا بيداي الساق، سونىڭ 8-8,5 ميلليون تونناسى ازىق-تۇلىككە جارامدى بولۋى مۇمكىن. ونىڭ ءبىر بولىگى ءوز قاجەتتىلىكتەرىمىزگە كەتەدى. عىلىمي نەگىزدەمە بويىنشا ەل ىشىندە تۇتىنىلاتىن ۇن مەن نانعا قاجەت ازىق- تۇلىك استىعىنىڭ كولەمى 1,7 ميلليون تونناداي عانا. سوندا قالعان بيدايدىڭ ءبارى ەكسپورت الەۋەتى دەگەن ءسوز»، - دەدى نۇرلان وسپانوۆ.

وداق باسشىسى قازاقستان بيدايىن قىتايعا وتكىزەتىن تاعى ءبىر ءدالىز بار ەكەنىن ايتادى. قازىر ەكى تاراپ باقتى باعىتى ارقىلى استىق جەتكىزۋ ماسەلەسىن پىسىقتاپ جاتقان كورىنەدى.