بيشىمبايەۆ ءىسى، الماتىداعى اۆتوبۋس اپاتى-قوعام اشۋ- ىزاسىن تۋدىرعان
ەلىمىزدە قىلمىسپەن كۇرەس بويىنشا كەشەندى شارالاردىڭ ارقاسىندا نەگىزگى كورسەتكىشتەر جاقساردى.

جالپى قىلمىس دەڭگەيى 12 پايىزعا تومەندەپ، 1,4 مىڭ ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپ ارەكەتىنىڭ جولى كەسىلدى. ادام ءولتىرۋ – 11، ۇرلىق – 27، بۇزاقىلىق – 28، دەنساۋلىققا اۋىر زيان كەلتىرۋ 2 پايىزعا ازايدى. دەگەنمەن، قوعام اشۋ- ىزاسىن تۋدىرعان قىلمىستار دا، كەلەڭسىز وقيعالار دا تىركەلدى، دەپ حابارلايدى Kazinform.
بيشىمبايەۆ ءىسى
ايتالىق، سىبايلاس جەمقورلىق قىلمىسى ءۇشىن 10 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلىپ، تەمىر توردىڭ ار جاعىنان مەرزىمىنەن بۇرىن بوساعان قۋاندىق بيشىمبايەۆ جۇبايى سالتانات نۇكەنوۆانى سوققىعا جىعىپ ءولتىرىپ، قايتادان تۇرمەگە توعىتىلدى. قايعىلى جايت 9-قاراشا كۇنى باۋ مەيرامحاناسىندا ورىن العان. بۇل وقيعا مەملەكەت باسشىسى قاسىم- جومارت توقايەۆ ايرىقشا نازار اۋدارىپ، ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنە اتالعان ءىستى ەرەكشە باقىلاۋعا الۋدى تاپسىرعان بولاتىن.
«زاڭ بارىنە بىردەي. ازاماتتارىمىز زاڭدىلىقتى نىعايتۋ جولىندا جۇدىرىقتاي جۇمىلسا عانا قوعامدا ادىلدىك ورنايدى. ادىلەتتى قازاقستان - زاڭ مەن ءتارتىپ ۇستەمدىك قۇراتىن ەل»، - دەگەن ەدى پرەزيدەنت.
11-قاراشادا استانا قالاسىنىڭ مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق تەرگەۋ سوتى كۇدىكتى قۋاندىق بيشىمبايەۆقا قاتىستى 2 اي مەرزىمگە قاماۋعا الۋ تۇرىندەگى بۇلتارتپاۋ شاراسىن سانكتسيالادى. ال سالتانات نۇكەنوۆانىڭ مايىتىنە 12 ساراپتاما تاعايىندالدى. ونىڭ 11 ءىنىڭ قورىتىندىسى شىعارىلىپ، ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنە بەرىلگەن. ءبىراق، ەلىمىزدىڭ قىلمىستىق- پروتسەستىك كودەكسىنىڭ 201-بابىنا سايكەس ساراپتاما قورىتىندىسى جانە وسى ىسكە قاتىستى دەرەكتەر جاريا ەتۋگە جاتپايدى.
«قۋاندىق بيشىمبايەۆتىڭ ىسىنە قاتىستى ايتار بولساق، سالتانات نۇكەنوۆانىڭ مايىتىنە ساراپتاما جاساۋ تۋرالى قىلمىستىق ءىس اياسىندا ماتەريال كەلىپ تۇسكەنى راس. ونىڭ قالاي قايتىس بولعانىنا قاتىستى ءمان-جايدى ايتا المايمىز. قىلمىستىق ءىس اياسىندا 12 ءتۇرلى ساراپتاما تاعايىندالدى. ونىڭ ونىنىڭ قورىتىندىسى شىعارىلىپ، قۇزىرلى ورگاندارعا جىبەرىلدى. بىرەۋى وسى اپتادا اياقتالادى. زاڭنامادا بەكىتىلگەن تارتىپكە سايكەس، وتىز كۇنتىزبەلىك كۇندە ساراپتاما وتكىزىلۋى ءتيىس. ساراپتاما قورىتىندىلارى ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنە جولدانادى»، - دەگەن ەدى تاياۋدا ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ رەسمي وكىلى تالعات ءۋالي.
باس پروكۋروردىڭ ورىنباسارى جاندوس ومىرالييەۆتىڭ ايتۋىنشا، قۋاندىق بيشىمبايەۆقا اسقان قاتىگەزدىكپەن كىسى ءولتىردى دەگەن ايىپ تاعىلىپ وتىر.
«بيشىمبايەۆتىڭ ۇستىنەن اسقان قاتىگەزدىكپەن كىسى ءولتىرۋ بابى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالعانىن بىلەسىزدەر. سونداي- اق ول ۇستالعان بولاتىن جانە ونىڭ تۋىسقانى اتالعان قىلمىستى بۇركەمەلەپ پوليتسياعا حابارلاماعانى ءۇشىن يزولياتورعا الىندى»، -دەدى قۇزىرلى ورگان وكىلى.
تاياۋدا Youtube جەلىسىندەگى «ەرتىسبايەۆ Live» ارناسىنا سۇحبات بەرگەن قۋاندىق بيشىمبايەۆتىڭ اكەسى ءۋاليحان بيشىمبايەۆ ۇلىنىڭ قاساقانا ادام ءولتىرۋ نيەتى بولماعانىن ايتتى.
«اتا- انا رەتىندە ۇلىمىزدا سالتاناتتى (نۇكەنوۆا - رەد.) ءولتىرۋ پيعىلى بولماعانىنا سەنەمىز. ول ونىمەن وتباسىن قۇرعىسى كەلدى، ەكەۋى دە بىرگە ءومىر ءسۇرۋدى جوسپارلادى، سالتاناتقا گاردەروبتى كەڭەيتۋ ءۇشىن ۇيىندە جوندەۋ جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتتى. ەكەۋى دە بالا ءسۇيىپ، تولىققاندى وتباسىن قۇرۋدى قالادى. 9-قاراشا كۇنى نە بولعانىن ءوزىمىز دە بىلمەيمىز. ءبىراق ۇلىمىزدىڭ قاساقانا ادام ءولتىرۋ پيعىلى بولماعانىن تاعى دا اتاپ وتكىم كەلەدى»، - دەدى ۋ. بيشىمبايەۆ.
اۆتوبۋس اپاتى
22-جەلتوقساندا الماتىدا اۆتوبۋس ءبىر توپ ادامدى قاقتى. پوليتسيانىڭ مالىمەتىنشە، №47-باعىتتاعى قوعامدىق كولىكتىڭ ىشىندەگى جولاۋشى جانجال شىعارىپ، جۇرگىزۋشى ايەلدى ۇرعان. سالدارىنان ول ەسىنەن تانىپ، كولىكتى باسقارا الماي قالعان. اپات سالدارىنان 7 ادام زارداپ شەكتى. جەدەل مەديتسينالىق قىزمەت كەلگەنشە ۇشەۋى قايتىس بولدى. كۇدىكتىگە قاتىستى 2 اي مەرزىمگە قاماۋدا ۇستاۋ تۇرىندەگى بۇلتارتپاۋ شاراسى قولدانىلدى.
وقيعا سالدارىنان قازا تاپقان ءۇش ادامنىڭ ەكەۋى ەرلى-زايىپتى ۇستازدار ەدى. ولار الماتى وبلىسى قاراساي اۋدانىنا قاراستى كوكساي اۋىلىنداعى م. مامەتوۆا اتىنداعى ورتا مەكتەپتە جۇمىس ىستەگەن. وتاعاسى تالاپ قوسىموۆ مەكتەپ ديرەكتورىنىڭ شارۋاشىلىق ءىسى جونىندەگى ورىنباسارى بولسا، جارى گۇلجاحان ىرىسىمبەتوۆا قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پانىنەن ءدارىس بەرگەن. اپات بولعان كۇنى ەكەۋى جۇمىستان بىرگە شىعىپ، بالالارىنا اسىعىپ، قالقامان ايالداماسى ارقىلى ۇيلەرىنە قايتپاق بولعان.
قامقورشىدان الاياقتىققا دەيىن ءبىر قادام
زورلىق- زومبىلىق قۇرباندارىنىڭ قامقورشىسى رەتىندە قوعامعا ەسىمى تانىمال بولعان «نەمولچيkz» قورىنىڭ باسشىسى دينارا سمايىلوۆانىڭ بىلىقتارى اشكەرە بولدى. بۇگىندە الماتى قالاسىنىڭ، شىعىس قازاقستان جانە الماتى وبلىستارىنىڭ پوليتسيا دەپارتامەنتتەرى دينا ءتاڭسارى رەتىندە تانىمال بولعان وعان قاتىستى كورىنەۋ جالعان اقپارات تاراتۋ، جەكە ومىرگە قول سۇعىلماۋشىلىقتى بۇزۋ فاكتىلەرى بويىنشا التى قىلمىستىق ءىس قوزعاپ، تەرگەپ جاتىر. ونىڭ ىشىندە ەكى ءىس — الاياقتىق بويىنشا.
«سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ بارىسىندا سمايىلوۆانىڭ «نەمولچيkz» قورىنىڭ باسشىسى ەكەنى، سونىمەن قاتار ءوزىن قوعام بەلسەندىسى، قۇقىق قورعاۋشى جانە ايەلدەر مەن بالالارعا قاتىستى زورلىق- زومبىلىقپەن كۇرەسۋشى رەتىندە كورسەتەتىندىگى انىقتالدى. ول ءوز قىزمەتىن الەۋمەتتىك جەلىلەردە كەڭىنەن جاريالايدى. الايدا سمايىلوۆانىڭ كوپتەگەن جاريالانىمدارى شىندىققا جاناسپايدى، سەبەبى ولار تەرگەۋمەن راستالماعان. ونىڭ جالعان حابارلارىمەن قۇقىعى بۇزىلعان ازاماتتار شاعىم ءتۇسىردى. تەرگەۋ مەن جۇرگىزىلگەن سوت ساراپتامالارى كورسەتكەندەي، «نەمولچيkz» قورىنىڭ باسشىسى تەك ءوزىنىڭ سۋبەكتيۆتى پىكىرىنە سۇيەنە وتىرىپ، ايىپتاۋ باسىلىمدارىن جازعان. سمايىلوۆا جالعان اقپارات تاراتۋمەن قاتار 2021-جىلدان باستاپ، ءوزى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنان تىس جەردە بولا تۇرا، ءوزىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى پاراقشالارىندا زورلىق-زومبىلىق قۇرباندارىنا كومەك كورسەتۋ ءۇشىن قاراجات جينايتىنىن جاريالاعان. ماسەلەن، شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ پوليتسيا دەپارتامەنتى تەرگەپ جاتقان الاياقتىق اياسىندا ءساۋىر ايىندا سمايىلوۆا وسكەمەن قالاسىندا كامەلەتكە تولماعان قىزدىڭ وزىنە قول جۇمساعانى تۋرالى جالعان مالىمەت جاريالاعانى انىقتالدى. سودان كەيىن ول قازا بولعان ادامنىڭ وتباسىنا كوڭىل ايتىپ، بۇل جاعدايدى جوققا شىعارعان پوليتسياعا سەنبەي، ءوز- وزىنە قول جۇمساۋ ارەكەتىنىڭ بولعانىن جانە قىزدىڭ اۋرۋحانادا جاتقانىن مالىمدەگەن. الايدا بۇل جاريالانىمداردىڭ ءبارى جالعان بولىپ شىقتى، ويتكەنى ءىس جۇزىندە سۋيتسيد بولعان جوق. اتالمىش كامەلەتكە تولماعان قىز زارداپ شەككەن بۇزاقىلىق فاكتىسى بويىنشا قىلمىستىق ءىس سوتقا جىبەرىلدى. وسىعان قاراماستان سمايىلوۆا جابىرلەنۋشىنىڭ ادۆوكاتىنا اقشا جينايتىنىن جاريالاپ، سوت پروتسەسى كەزىندە 20 ميلليون تەڭگەدەن استام قاراجات جيناعان. ونىڭ از عانا بولىگىن ءىس ساپار شىعىندارىنا تولەگەن. الايدا سوتتا ادۆوكاتتىڭ قىزمەتىن جابىرلەنۋشى تاراپتىڭ ءوزى تولەگەنى بەلگىلى بولدى، بۇل سوتتالۋشىلاردىڭ قورعاۋشىلارىنىڭ نارازىلىعىن تۋدىردى»، — دەيدى ءى ءى م تەرگەۋ دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ ورىنباسارى سامات ايسوۆ.
الاياقتىق بويىنشا تاعى ءبىر قىلمىستىق ءىستى الماتى وبلىسىنىڭ پوليتسيا دەپارتامەنتى كامەلەتكە تولماعان زورلىق-زومبىلىق قۇربانىنا كومەك كورسەتۋ ءۇشىن اقشا جيناۋ فاكتىسى بويىنشا قوزعادى.
«بۇل جاعدايدا سمايىلوۆا ءبىر وتباسىنداعى زورلىق-زومبىلىق تۋرالى جالعان حابارلاما جاريالاپ، وقىرماندارىنان اقشا اۋدارۋدى سۇراپ، جۇبايىنىڭ kaspi كارتاسىنىڭ رەكۆيزيتتەرىن كورسەتكەن. تەرگەۋ بارىسىندا زورلىق- زومبىلىق فاكتىسى راستالمادى. ءبىراق بانك مالىمەتتەرىنە سايكەس كورسەتىلگەن ۋاقىت ىشىندە سمايىلوۆا تاعى دا بىرنەشە ميلليون تەڭگە جيناپ ۇلگەرگەن. سونىمەن قاتار سوتتىڭ سانكتسياسىمەن الىنعان بانك مالىمەتتەرىن تالداۋ بارىسىندا سمايىلوۆا كوممەرتسيالىق ەمەس ۇيىمدار تۋرالى زاڭنىڭ تالاپتارىن بۇزا وتىرىپ، ءوزى شەتەلدە بولا تۇرىپ، اۋدارىمنان تۇسكەن اقشانى جۇبايىنىڭ جەكە كارتوچكاسىنا العانى، سونداي- اق اقشانى ءوز قاجەتىنە جۇمساعانى انىقتالدى. الىنعان دالەلدەمەلەردى ەسكەرە وتىرىپ، تەرگەۋ ورگانى سمايىلوۆانىڭ ءىس- ارەكەتىن قىلمىستىق كودەكستىڭ 190-بابىنىڭ 3-بولىگى بويىنشا سارالاپ، 27 جەلتوقساندا وعان ىزدەۋ جاريالاندى. سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ جالعاسىپ جاتىر»، — دەدى سامات ايسوۆ.
اكە ابىرويىن توككەندەر
قوعام نازارىن اۋدارعان كەلەسى وقيعا ءماجىلىس دەپۋتاتى داۋلەت تۇرلىحانوۆتىڭ ۇلدارىنا قاتىستى ورىن الدى. ەستە بولسا، قىركۇيەك ايىندا الەۋمەتتىك جەلىدە جىگىت پەن قىزدىڭ اراسىنداعى جانجالعا بايلانىستى ۆيدەو تارادى. ۆيدەو اۆتورى بۇل وقيعا ءماجىلىس دەپۋتاتى داۋلەت تۇرلىحانوۆتىڭ ورتانشى ۇلىنا قاتىستى ەكەنىن ايتادى. وسى ورايدا تىلشىلەر وقيعاعا قاتىستى دەپۋتاتتىڭ پىكىرىن سۇراعان بولاتىن.
«جاستار وزدەرى شەشەدى. ءبىر- ءبىرىن جاقسى كورەتىن بولار»،- دەگەن ەدى سول كەزدە د. تۇرلىحانوۆ.
ءسال كەيىنىرەك ول Facebook پاراقشاسىندا ۇلىنىڭ قىز بالانى سوققىعا جىققانى بەينەلەنگەن ۆيدەوعا قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى.
«بۇگىنگى الەۋمەتتىك جەلىلەردە مەنىڭ ۇلىما قاتىستى تاراعان ۆيدەو بويىنشا تۇسىنىك بەرۋدى ءجون كوردىم. وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، مەنىڭ اۋلەتىم اينالاسىنداعى مۇنداي وقيعالار ءبىرىنشى رەت ەمەس. وسىنداي وقيعالاردىڭ زاڭدىلىقپەن قايتالانۋى مەنىڭ كوڭىلىمە ەرىكسىز وي سالادى. مەن ءوز تاراپىمنان بالالارىما تولىقتاي اكەلىك، قازاقى تاربيە بەردىم. بۇگىنگى ۆيدەوعا قاتىستى مەنىڭ دە قوياتىن ءبىر سۇراعىم بار. تاڭعى ساعات 4 تە مۇنداي قىزدار ۇلىم تۇراتىن ۇيگە كەلىپ، نەگە ونداي وقيعاعا باستاۋ بولاتىنى تۇسىنىكسىز. جانە بۇل جاعداي اياق استىنان كامەرالارعا ءتۇسىپ قالىپ، بەلگىلى ءبىر ادامدارعا پايدالى قيىندىلارىنىڭ اقپارات قۇرالدارىنا تاراۋى، مەنىڭ عانا ەمەس، كەز كەلگەن ادامنىڭ كوڭىلىنە كۇمان كەلتىرەدى»، - دەپ جازدى داۋلەت تۇرلىحانوۆ.
ماجىلىسمەننىڭ ەكىنشى ۇلىنا كەلەر بولساق، بيىل اقپاندا نۇراسىل بولات الماتىدا زاڭگەر اننا دميتريەۆيچ پەن ونىڭ كۇيەۋى ولەگ چەرنوۆتى سوققىعا جىققان ەدى. قازان ايىندا الماتى قالالىق اسكەري سوتىنىڭ ۇكىمىمەن نۇراسىل بولات ق ك 107-بابىنىڭ 2-بولىگى 1 جانە 5-تارماقتارىندا كوزدەلگەن قىلمىس جاساعانى ءۇشىن كىنالى دەپ تانىلىپ، وعان جازا تۇرىندە 1 ميلليون 700 مىڭ تەڭگە ايىپپۇل تاعايىندادى.
نۇراسىل بولاتتىڭ كەلەڭسىز قىلىعى بۇل عانا ەمەس. 2-شىلدەدە اسكەري ءبولىمنىڭ قاتارداعى جاۋىنگەرى ن. بولات الماتى گارنيزونى گاۋپتۆاحتاسىنان شىققاننان كەيىن كومانديردىڭ بۇيرىعىنا سايكەس ءوزىنىڭ اسكەري بولىمىنە بارۋعا مىندەتتى بولعان. الايدا ول بولىمشە كومانديرىنىڭ لەيتەنانت ا. بەرگەن بۇيرىعىن ورىنداۋدان اشىق تۇردە باس تارتىپ، اسكەري پوليتسيا باسقارماسىنىڭ عيماراتىنا كەلگەن اۆتوكولىكپەن بەلگىسىز باعىتتا كەتىپ قالعان. وسىدان كەيىن ءىس الماتى قالاسىنىڭ اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق ىستەر جونىندەگى مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق سوتىندا قارالىپ، كىنالىنى 15 تاۋلىككە قاماۋعا الۋ تۋرالى شەشىم شىعارعانى ەستە.
«سوت ب. -نى اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكستىڭ 652-بابى 6-بولىگىندە كوزدەلگەن اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىقتى جاساعانى ءۇشىن كىنالى دەپ تانىدى. ول 15 تاۋلىككە قاماۋعا الىندى»، - دەپ حابارلاعان بولاتىن سوتتان.
اۆتور
مارلان جيەمباي