سۇلۋلىق يندۋسترياسى: قىزدار «سۇلۋلىققا» قانشا اقشا جۇمسايدى
استانا. قازاقپارات - 8-ناۋرىز - حالىقارالىق ايەلدەر كۇنى قارساڭىندا سىيلىق ىزدەۋ داستۇرگە اينالاتىنى بار. مەرەكە قارساڭىندا وپا- دالاپ پەن اشەكەي بۇيىمنىڭ باعاسى ارتىپ، سۇرانىس كولەمى ۇلعاياتىنىن بىلەمىز. وسى ورايدا Kazinform ءتىلشىسى قازاقستانداعى كوسمەتيكا نارىعىنىڭ جاي-كۇيىن باعامداپ، سالا الەۋەتىن ساراپتاۋعا تىرىستى.
20 مىڭ تەڭگە - توقساندىق شىعىن نەمەسە الفا- ۇرپاق كوپ بويانادى
سۇلۋلىققا ۇمتىلۋ - بۇرىننان بار ءۇردىس. الايدا ۇمتىلىستىڭ شىعىنى كوبەيگەندەي. قىز- كەلىنشەكتەردىڭ وپا-دالاپ ساتىپ الۋعا جۇمسايتىن قارجىسى جىلدان-جىلعا ۇلعايىپ كەلەدى. ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ مالىمەتىنە سۇيەنسەك، جالپى قازاقستاندىق ارۋلار جەكە باس گيگيەناسىنا ارنالعان تاۋارلاردى الۋعا توقسان سايىن 20 مىڭ تەڭگەگە دەيىن جۇمسايدى ەكەن - وتكەن جىلعى كورسەتكىشتەن 5,6 پايىز جوعارى. اسىرەسە، ماڭعىستاۋ، اتىراۋ وبلىستارى مەن شىمكەنت قالاسى تۇرعىندارىنىڭ شىعىنى باسىم.
جىل ىشىندە سۇلۋلىق سالوندارىنىڭ دا باعاسى ارتقان. سالاداعى كاسىپكەرلەر وتكەن جىلدىڭ 9 ايىندا 49,2 ميلليارد تەڭگە تابىس تاۋىپتى. تابىستىڭ دەنى الماتى (11 ميلليارد تەڭگە)، استانا (8,4 ميلليارد تەڭگە) قالالارى مەن قاراعاندى (6,6 ميلليارد تەڭگە)، پاۆلودار (4,2 ميلليارد تەڭگە)، قوستاناي (3,8 ميلليارد تەڭگە) وبلىستارىنداعى سالوندار ۇلەسىندە.
Beauty يندۋستريا مامانى ايجان كۋديكەنوۆا كوسمەتيكا مەن سۇلۋلىق سالوندارىنا سۇرانىستىڭ ارتۋىنىڭ الەۋمەتتىك استارى بار دەپ سانايدى. ايتۋىنشا، بۇرىن وپا- دالاپ جاعۋعا جاستارى 18 دەن اسقان قىزدار قىزىقسا، قازىر كامەلەتكە تولماعان بالالار دا بويانۋعا قۇمار.
- كوسمەتيكاعا قىزىعۋشىلاردىڭ جاسى 17-دەن 11-گە تومەندەدى. Harvard Business Review زەرتتەۋىندە الفا- ۇرپاقتىڭ (2010 -جىلدان كەيىن دۇنيەگە كەلگەندەر) وپا-دالاپتى پايدالانۋى جيىلەگەنى ايتىلعان. وتكەن جىلى ولار 5,39 تريلليون دوللارعا بوياندى. بۇل - كەز كەلگەن بۋىننىڭ ساتىپ الۋ الەۋەتىنەن جوعارى، - دەدى ول.
سونداي-اق بەت-الپەت كۇتىمىنە الەۋمەتتىك جەلىدەگى ترەندتەر ىقپال ەتكەن كورىنەدى. مەديا كەڭىستىكتەگى كونتەنتتە كوسمەتيكا مەن سۇلۋلىق ۇرانى بەلەڭ الىپ تۇر. ءتۇرلى-ءتۇستى شاش، قىزىل-جاسىل ەرىن ساندە. مۇنى ەكوبەلسەندىلەر مەن ماركەتولوگتەر ءتيىمدى پايدالانىپ، كوسمەتيكالارعا «تابيعي ءارى تازا ءونىم» دەگەن ايدار تاعىپ كەلەدى.
- Beauty يندۋستريادا گيبريدتى ونىمدەردىڭ پوزيتسياسى جوعارىلاپ كەلەدى. Skincare مەن makeup ەلەمەنتتەرىن بىرىكتىرۋ ارقىلى جاڭا ءونىم شىعارۋ ترەندكە اينالدى. ۇتىمدى تۇسى، بويانۋعا كەتەتىن ۋاقىت، كوسمەتيكا سانى ازايادى. مۇنىڭ بارلىعى ساتىلىم دەڭگەيىن ارتتىرعان سەكىلدى. سونداي-اق ەكوبەلسەندىلەردىڭ سانى ارتقاندىقتان، وپا-دالاپتىڭ قۇرىلىمى كۇن ساناپ وزگەردى. قازىر بوياۋ قاپتاماسىن، قاجەتسىز فلاكوندى لاقتىرىپ تاستاۋ قيسىنسىز دەپ قابىلداناتىن بولدى، - دەپ تارقاتتى ايجان كۋديكەنوۆا.
مامان نارىقتاعى ءونىم ءتۇرى ءالى ارتاتىنىن جوققا شىعارمادى. بىرەگەي، ياعني ادامنىڭ تەرى ەرەكشەلىگىنە ورايلاستىرىلعان كوسمەتيكالار قولدانىستاعى سەگمەنتتى تولىقتىرماق.
ورتا تاپ، «حالال كوسمەتيكا»: نارىقتا نە بايقالادى؟
جۋىردا Jarsking كومپانياسى ورتالىق ازياداعى كوسمەتيكا نارىعى تۋرالى زەرتتەۋ جاريالادى. وندا بىزگە دە نازار اۋدارعان. تۇيگەنىمىز، وتانداستارىمىز كورشى ەلدەرگە قاراعاندا وپا- دالاپتى كوپ ساتىپ الادى ەكەن. دەموگرافيالىق ەسەپپەن الساق، جان باسى كوپ وزبەكستان بۇل ساناتتا الدا بولۋى كەرەك ەدى. نەلىكتەن قازاقستان كوش باسىندا؟ Jarsking سەبەپتى ءۇش باعىتتان تاپقانداي: ەلەكتروندى ساۋدا، ەكونوميكالىق ءوسىم، ەلدەگى ورتا تاپتىڭ وركەندەۋى.
ەكونوميكالىق ءوسىم مەن ەلەكتروندى ساۋدا تۋرالى بىرەر ءسوز. راسىندا، پاندەميادان كەيىن ەلەكتروندى ساۋدا كەڭ تارادى. دەرتتىڭ بەتى قايتقاننان كەيىن كورشىلەر قايتا ءداستۇرلى ساۋدا جولىنا تۇسسە، قازاقستاندا قولما-قول اقشاسىز تولەم مەن ونلاين-دۇكەندەردىڭ ءداۋىرى جۇرگەنىن بايقايمىز. مىسالى، 2020 -جىلدان باستاپ ەلەكتروندى ساۋدا كولەمى 5 ەسە ءوستى. ال قاڭتارداعى ۇكىمەت وتىرىسىندا ساۋدا جانە ينتەگراتسيا ءمينيسترى ارمان شاققاليەۆ 2024 -جىلى قازاقستاندىقتاردىڭ ونلاين ساۋداعا جۇمساعان قارجىسىن 3,2 تريلليون تەڭگەگە جوبالادى. ينتەرنەت- دۇكەندەردەگى كوپ ساتىلعان تاۋاردىڭ ىشىندە كوسمەتيكا دا بار. ساراپشىلار بۇعان بولشەك فينتەح سالاسىنىڭ جەتىلۋى جانە حالىقتىڭ ينتەرنەتپەن قامتىلۋ كولەمى ىقپال ەتتى دەگەن ويدا.
ماڭىزدى دەرەك - ءۇشىنشى سەبەپ - ورتا تاپ. الەۋمەت تانۋدا باي مەن كەدەيدىڭ اراسىنداعى توپتى شارتتى تۇردە ورتا تاپ دەپ اتايدى. جىكتىك ءبولىنىس پەن الاۋىزدىقتىڭ الدىن الۋ ءۇشىن باق- تا سيرەك قولدانىلعانىمەن، ەكونوميكادا بۇل ۇعىم ءجيى ايتىلادى. سەبەبى، ەل دامۋى ورتا تاپتىڭ الەۋەتىنە تىكەلەي بايلانىستى. ەستە بولسا، مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ وتكەن جىلعى جولداۋىندا ورتا تاپتى دامىتۋ ماسەلەسى قالىس قالعان جوق. پرەزيدەنت «ەكونوميكا وسكەن سايىن الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك ازايىپ، ورتا تاپ كۇشەيە ءتۇسۋى كەرەك» ەكەنىن اشىق ايتقان بولاتىن. دەمەك، Jarsking كومپانياسى كوسمەتيكا نارىعىندا ساتىپ الۋ الەۋەتىن ورتا تاپتىڭ كۇشەيۋىمەن بايلانىستىرسا، ىلگەرىلەۋ بايقالا باستادى دەگەن ءسوز.
قازاقستان نارىعىندا كەزەكتى ەرەكشەلىكتى «حالال كوسمەتيكادان» ىزدەگەن ءجون. كەيىنگى جىلدارى ءدىني ۇستانىمعا بەرىك ازاماتتاردىڭ قاتارى كوبەيدى. ولار ءتۇرلى سالاداعى تۇتىنۋ تاۋارلارىنىڭ شاريعي ۇكىمگە سايكەس كەلۋىنە نازار اۋدارادى. بۇل كوسمەتيكا نارىعىنا دا اسەر ەتىپ، وپا-دالاپ وندىرۋشىلەرى «حالال» سەرتيفيكاتىن ەنشىلەۋگە كوشكەن.
كوسمەتولوگ اقسۇيرىك باقىت قىزىنىڭ سوزىنشە، اتالعان سەرتيفيكات ماركەتينگتىك قادامعا جاقىن. ارنايى بەلگىنى ەنشىلەگەن كاسىپكەر باسەكەلەستەرگە قاراعاندا ساتىلىم دەڭگەيىن كوتەرۋگە مۇمكىندىك الادى، تۇتىنۋشى سانى ۇلعايادى.
- كوسمەتيكا دۇكەندەرى كوبەيدى، باسەكە جوعارى. تۇتىنۋشىنىڭ باسىم دەنى، ارينە، قىز- كەلىنشەكتەر. كەيىنگى كەزدە ءدىني ۇستانىمداردى بەرىك تۇتىنۋشىلار وپا-دالاپتىڭ قۇرامىنا قارايدى. شوشقا مايى، كارمين قوسىلعان ءونىمدى ساتىپ الۋدان باس تارتىپ جاتادى. سوندىقتان كاسىپكەرلەر تاۋارلارىن تەكسەرتىپ، ارنايى كومپانيالاردان «حالال» سەرتيفيكاتىن الادى. بۇل - تۇتىنۋشى تارتۋدىڭ ءبىر امالى دەسەك بولاتىنداي، - دەدى كوسمەتولوگ.
بۇگىندە ىشكى نارىقتا «حالال» سەرتيفيكاتىن الۋ قۇنى 25 مىڭنان باستالادى. كوبىنە 1 جىلعا جارامدى. كاسىپكەر بەلگىلەنگەن كەزەڭدە قايتا تەكسەرىس جاساتۋى قاجەت. سوڭعى زەرتتەۋلەرگە سۇيەنسەك، كوسمەتيكا نارىعىنىڭ 2,7 پايىزى «حالال» سەرتيفيكاتىن الىپ ۇلگەرىپتى، 46,4 پايىزى وتاندىق وندىرۋشىلەردىڭ ۇلەسىندە.
ايتا كەتەيىك، Data Insight جۇرگىزگەن ساۋالناما بويىنشا، كوسمەتيكانى قازاقستاندىقتاردىڭ 25 پايىزى الەۋمەتتىك جەلىدەگى جارناماعا سۇيەنىپ، 58 پايىزى وزگەلەردىڭ كەڭەسىمەن الاتىنىن ايتقان.
يمپورتقا بايلانعان باعىت
قازاقستانداعى وپا- دالاپ نارىعى يمپورتقا تاۋەلدى. ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ مالىمەتىنە سەنسەك، وتكەن جىلى پارفيۋمەريا مەن كوسمەتيكانىڭ وتاندىق ءوندىرىسى 13 پايىزعا جۋىق كەمىگەن. سالاداعى كاسىپكەرلەر 3,8 مىڭ توننا ءونىم وندىرسە، وزگە ەلدەن اكەلىنگەن تاۋار 49,3 مىڭ تونناعا جەتكەن. دەمەك، وتاندىق ءوندىرىس نارىقتى قامتاماسىز ەتۋگە قاۋقارسىز.
سۇلۋلىق ونەركاسىپ قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى تۇرسىن ماحمۇدجاننىڭ ايتۋىنشا، مەملەكەت كوسمەتيكا ءوندىرىسىن دامىتۋعا قۇلىقسىز بولىپ وتىر.
- يمپورتقا تاۋەلدىمىز. مەملەكەت كوسمەتيكا تاۋارلارى مەن تۇرمىستىق حيميا سالاسىن بولەك كلاستەر رەتىندە دامىتا الماي وتىر. بۇل - جاقسى نىشان ەمەس. باتىس ەلدەرىن قاراساق، سالاعا جەڭىلدىك جاساپ، قاۋىمداستىقتار ارقىلى ءتۇرلى جوبانى ىسكە اسىرىپ جاتىر. بىزدە قاۋىمداستىقتارمەن بىرلەسە جۇمىس ىستەۋ، سالىق جەڭىلدىكتەرىن قاراستىرۋ، سۋبسيديا ازىرلەۋ اتىمەن جوق. قوعام تالقىسىنا تۇسكەن قوسىمشا قۇن سالىعى ونسىز دا ءماز ەمەس باعىتتىڭ تاعدىرىنا بالتا شاباتىنداي. سالانى دامىتقىمىز كەلسە، وسى ماسەلەلەردى شەشكەن ءجون، - دەپ قىنجىلدى ول.
قاۋىمداستىق بەرگەن مالىمەتتە نارىقتا تمد، ەۋروپا، وڭتۇستىك- شىعىس ازيا ايماعىنان اكەلىنگەن كوسمەتيكا كوپ. قىتاي، فرانتسيا، يسپانيا، ءۇندىستان، ءباا، اقش، رەسەي دە ەلدەگى وپا- دالاپتان پايدا تاۋىپ وتىر. مىسالى، تۇرمىستىق حيميا ۇنتاعى مەن ءتىس پاستاسى تۇگەلدەي شەتەلدەن جەتكىزىلەدى.
جاسىراتىنى جوق، وتاندىق ءوندىرىستىڭ نارىقتاعى ۇلەسى اۋىز تولتىرىپ ايتارلىقتاي ەمەس. پارفيۋمەريا مەن كوسمەتيكانىڭ - 7,2 پايىزى، شاشقا ارنالعان سۋسابىن مەن بوياۋدىڭ - 2,7 پايىزى، جۋعىش زاتتاردىڭ - 9,4 پايىزى عانا قازاقستاندا شىعارىلادى. وڭ وزگەرىس تەك سابىن مەن قىرىنۋعا ارنالعان قۇرالداردا - 24,9 جانە 39,2 پايىز.
الايدا ءوندىرىس كۇيرەدى دەۋگە ءالى ەرتە. قولداۋ كوبەيمەسە دە ءوندىرىس توقتاعان جوق. وتكەن جىلدىڭ ءۇش توقسانىندا 17,3 ميلليارد تەڭگەگە پارفيۋمەريا، كوسمەتيكا، حيميالىق تاۋارلار شىعارىلىپتى. ايماقتىق ءبولىنىسى بويىنشا ايتساق:
قوستاناي وبلىسى - 4,7 ميلليارد تەڭگە،
الماتى وبلىسى - 1,2 ميلليارد تەڭگە،
استانا قالاسى - 3 ميلليارد تەڭگە،
شىمكەنت قالاسى - 2,7 ميلليارد تەڭگە،
الماتى قالاسى - 2,6 ميلليارد تەڭگە بولاتىن ءونىم شىعارعان.
ايتا كەتسەك، قازىر ەكىنىڭ ءبىرى پلاستيكالىق وپەراتسيا جاساتۋعا بەيىم. اسىرەسە، بۇل قادامعا ۇنەمى سۇلۋ بولىپ قالعىسى كەلەتىن قىز-كەلىنشەكتەر بارادى. ونىڭ ادام دەنساۋلىعىنا زيانى بار ما، قانداي جاعدايدا جاساۋعا بولمايدى؟ وسى جانە وزگە سۇراقتارعا پلاستيكالىق حيرۋرگ گۇلميرا قوبلاندينا جاۋاپ بەرگەن ەدى.
اۆتور
ەرسىن شامشادين
