بالانىڭ تاماقتى تالعاپ جەۋىنە اتا-انا كىنالى ەمەس - زەرتتەۋ
بريتاندىق بالالاردى زەرتتەگەن عالىمدار تاماق تالعاۋ گەنەتيكالىق فاكتورلارعا نەگىزدەلەتىنىن انىقتادى. زەرتتەۋ ناتيجەسى بويىنشا، بۇل مىنەز- قۇلىق بارلىق جاستا گەنەتيكالىق اسەرگە تاۋەلدى، ءبىراق ەرتە بالالىق شاقتا قورشاعان ورتا اسەرىنىڭ دە ءرولى بار ەكەنىن كورسەتكەن. بۇل تۋرالى Journal of Child Psychology and Psychiatry جۋرنالىندا جاريالاندى.
تاماق تالعاۋ - بۇل بەلگىلى ءبىر ءدام مەن تاعام تۇرىنە عانا ارتىقشىلىق بەرۋ. مۇنداي ادامدار جاڭا تاعام مەن دامدەردى بايقاپ كورۋدەن قاشقاقتايدى. ادەتتە، بۇل مىنەز- قۇلىق كىشكەنتاي بالالاردا بايقالادى، ءبىراق كەي جاعدايلاردا ەرەسەكتەردە دە ساقتالادى. تاماق تالعاۋ بالالاردا تاعام تۇرلەرى از بولعاندىقتان، ولارعا قورەكتىك زاتتاردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى قاۋپى تونەدى. بۇل ولاردىڭ اتا-انالارىنا ۇلكەن سترەسس پەن قيىندىقتار تۋدىرادى.
عالىمدار تاماق تاڭداعىشتىقتىڭ دامۋ بارىسىن 16 ايلىق سابيدەن باستاپ 13 جاسقا دەيىنگى جاس ارالىعىندا زەرتتەپ، ونىڭ گەنەتيكالىق جانە قورشاعان ورتا فاكتورلارىنا بايلانىستى قالاي وزگەرەتىنىن انىقتاۋدى ماقسات ەتتى.
زەرتتەۋگە انگليا مەن ۋەلستە 2007 -جىلى تۋعان ەگىز بالالار توبى قاتىسقان. باستاپقىدا زەرتتەۋگە 3,854 بالا قاتىسقانىمەن، 13 جاسقا جەتكەندە ولاردىڭ سانى 970 كە دەيىن ازايعان. تاماق تاڭداعىشتىق دەڭگەيى بالالاردىڭ اتا-انالارى تولتىرعان ساۋالناما ارقىلى 3، 5، 7 جانە 13 جاسىندا باعالانعان.
ناتيجەلەر گەنەتيكالىق ۇقساستىعى جوعارى ءبىر جۇمىرتقالى ەگىزدەردىڭ تاماق تاڭداعىشتىق دەڭگەيى ەكى جۇمىرتقالى ەگىزدەرگە قاراعاندا ەكى ەسە ۇقساس ەكەنىن كورسەتتى. بۇل تاماق تاڭداعىشتىقتىڭ گەنەتيكالىق فاكتورلارمەن نەگىزدەلەتىنىن دالەلدەيدى. زەرتتەۋ كورسەتكەندەي، بۇل قاسيەت بالا كەزدەن ءجاسوسپىرىم شاققا دەيىن تۇراقتى بولىپ قالادى.
گەنەتيكالىق فاكتورلار تاماق تالعاۋدىڭ %60 دان %84 عا دەيىنگى ايىرماشىلىقتارىن تۇسىندىرەدى. الايدا، 16 ايلىق جاستا قورشاعان ورتا اسەرىنىڭ ءرولى جوعارىراق (%25) بولعانىمەن، جاس ۇلعايعان سايىن ونىڭ ىقپالى ازايعان.
زەرتتەۋشىلەر: «اتا-انالار بالالارىنىڭ تاماق تالعاعانى ءۇشىن ءوزىن كىنالى سەزىنبەۋى كەرەك. ولاردى نەعۇرلىم ەرتە بەيىمدەۋ بۇل قاسيەتتى ازايتۋعا كومەكتەسۋى مۇمكىن»، - دەپ تۇجىرىمدادى.
دەگەنمەن، زەرتتەۋدىڭ كەيبىر شەكتەۋلەرى بار. اتا-انالاردىڭ بالالاردىڭ مىنەز-قۇلقىنا قاتىستى حاباردارلىعى ەگىزدەردىڭ تاماق تاڭداعىشتىق دەڭگەيىنىڭ ۇقساستىعىن ارتىق باعالاۋعا اكەلۋى مۇمكىن. سونىمەن قاتار، زەرتتەۋدەن كوپتەگەن قاتىسۋشىلاردىڭ شىعىپ قالۋى دا ناتيجەلەرگە اسەر ەتۋى ىقتيمال.