بالانىڭ ءتىلى كەش شىعۋىنا نە سەبەپ؟ - لوگوپەد جاۋابى
استانا. قازاقپارات - «بالا ءتىلى - بال» دەمەكشى، بىلدىرلاي باستاعان ءبۇلدىرشىننىڭ ءار سوزىنە قۋانىپ، ءماز بولاتىنىمىز بار. ءتىپتى بالانىڭ ءتىلى تەز شىقسىن دەپ، بەيادەپ ءسوز ۇيرەتىن جاندار دا كەزدەسەدى.

ءتۇرلى ءتاسىل مەن امالعا جۇگىنسەك تە، سوڭعى ۋاقىتتا بالا ءتىلىنىڭ كەش شىعۋى كوبەيىپ كەتتى. بۇعان نە سەبەپ بولىپ جاتىر؟ لوگوپەد ءمولدىر باۋىرجان قىزى turkystan.kz تىلشىسىنە جاۋاپ بەردى.
«بالا ءتىلىنىڭ كەش شىعۋى اتا-انالاردى عانا ەمەس، دارىگەرلەردى دە الاڭداتىپ وتىر. سوعى كەزدە لوگوپەدكە جۇگىنەتىن اتا-انالاردىڭ قاتارى كوبەيدى. بالالاردىڭ كەش سويلەۋى وزەكتى الەۋمەتتىك ماسەلەگە اينالىپ بارادى. جالپى، ءبۇلدىرشىننىڭ سويلەۋ قابىلەتىنە كەرى اسەر ەتەتىن 3 نەگىزگى فاكتور بار. ءبىرىنشىسى - تەلەفون، گادجەت جانە تەلەديدار»، - دەدى م. باۋىرجان قىزى.
ماماننىڭ مالىمدەۋىنشە، اتا-انانىڭ بالامەن قارىم-قاتىناس جاساماۋى ءتىلدىڭ شىعۋىن تەجەيتىن ەكىنشى فاكتور.
«بۇرىن اتا-انالار بالالارىن بالاباقشاعا 2,5 جاستان اسقاندا بەرەتىن. قازىر بالالار بالاباقشاعا ەرتە جاستان بارادى. اتا-انا مەن بالا اراسىندا كوممۋنيكاتسيا بولمايدى. ولار ءبىر-بىرىمەن سويلەسپەيدى. ءارقايسى ءوز الەمىندە ءومىر سۇرەدى. بالا تۇيىقتالا بەرەدى. بالانىڭ ۇندەمەۋى، سويلەمەۋى وسىدان باستالادى»، - دەدى ول.
م. باۋىرجان قىزىنىڭ ايتۋىنشا، بالا ءتىلىنىڭ ۋاقىتىندا شىعۋىنا توسقاۋىل بولاتىن ءۇشىنشى فاكتور - قۇرساقىشىلىك ينفەكتسيا نەمەسە اناسىنىڭ سوزىلمالى اۋرۋى.
«3 جاسقا دەيىن سويلەمەگەن بالادا نيەۆروز، اگرەسسيا پايدا بولادى. ول ايتا الماعان ىشىندەگى جانسىرىن سىرتقا جاعىمسىز قىلىق ارقىلى شىعارادى. بۇعان تىرناق تىستەۋ، شاش جۇلۋ، باسىن قابىرعاعا ۇرۋ سياقتى ارەكەتتەر جاتادى»، - دەدى لوگوپەد.
م. باۋىرجان قىزى بالانى 3 جاسقا دەيىن دامىتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا نازار اۋداردى.
«بالانى 3 جاسقا دەيىن دامىتۋعا ەرەكشە نازار اۋدارۋ قاجەت. سەبەبى بالانىڭ 3 جاسقا دەيىن اقپاراتتى قابىلداۋ مۇمكىندىگى 4 ەسە جاقسى بولادى»، - دەدى مامان.
م. باۋىرجان قىزى بالا 3 جاستا سويلەمەي، 4 جاستا سويلەسە، ول 4 جىلعا ارتتا قالعانىنىڭ بەلگىسى ەكەنىن ايتتى.
«5 جاسقا كەلگەندە تابيعي تۇردە شىعۋى ءتيىس دىبىستار شىقپاي، بالانىڭ سويلەۋىندە كەمشىلىك بايقالا باستايدى. سوندىقتان بالا ءتىلىنىڭ شىعۋىن جاسىنا قاراي قاداعالاپ وتىرۋ قاجەت. 1 جاستاعى بالا «نيان-نيام» دەگەن دىبىس شىعارىپ، 1,5 جاستا قىسقا سوزدەردى ايتا ءبىلۋى ءتيىس. 2 جاستا ەكى ءسوزدىڭ باسىن قوسا الۋى كەرەك»، - دەدى ول.
م. باۋىرجان قىزى بالانى قانداي جاعدايدا جانە قانشا جاستا لوگوپەدكە كورسەتۋ قاجەت ەكەنىن ءتۇسىندىردى.
«وسىدان 5 جىل بۇرىن بالالاردى تەك 3 جاستان باستاپ لوگوپەدكە كورسەتۋ كەرەك دەگەن قاعيدانى ۇستانعانبىز. قازىر بالالاردى 1,5 جاستان باستاپ تەكسەرتكەن دۇرىس ەكەنىنە كوز جەتكىزىپ وتىرمىز»، - دەدى لوگوپەد.
ونىڭ ايتۋىنشا، بالالار اراسىندا اۋتيزم بار. بۇل دەرتتى ەرتە جاستا انىقتاۋعا بولادى. سول ءۇشىن بالالار دياگنوستيكاعا 1 جاستان اسقان سوڭ قابىلدانا بەرەدى.
«بالانىڭ ءجۇرۋى سياقتى، سويلەۋ نورماسى بولادى. بالا 2-3 جاسقا كەلگەندە جۇرمەسە، اتا- انا دابىل قاعىپ، ءتۇرلى ەم-دوم قابىلدايدى. سويلەۋ پروتسەسى دە ءدال وسىلاي. ءبىر جاستان اسقان بالا بەلگىلى ءبىر دىبىستاردى شىعارماسا، ماماندارعا كورسەتۋ قاجەت»، - دەدى م. باۋىرجان قىزى.
لوگوپەد ماماندى قالاي تاڭداعان دۇرىس؟ دەفەكتولوگ پا، الدە لوگوپەد پە؟
بۇل تۋرالى م. باۋىرجان قىزى: «لوگوپەدتى تاڭداۋ بارىسىندا بىرنەشە مامانعا جۇگىنىپ، دياگنوستيكادان وتكەن ابزال. كەيىن جۇرەك قالاۋىمەن ناقتى ءبىر مامانعا جازىلۋعا بولادى. بۇل رەتتە 2 قاعيداعا نازار اۋدارعان ءجون: ماماننىڭ وزىنە سەنىمدىلىگى جانە ناقتى كەزەڭمەن جاسالعان دياگنوستيكا»، - دەدى.
ماماننىڭ مالىمدەۋىنشە، دەفەكتولوگ پەن لوگوپەد ماماندىعى ءوزارا تىعىز بايلانىستا. سوندىقتان بالانىڭ بويىنان، ارەكەتىنەن، مىنەز-قۇلقىنان قانداي دا بار سەزىكتى دۇنيە بايقالسا، تەزىرەك دارىگەرگە قارالۋ كەرەك.
«بالانى تەكسەرگەننەن كەيىن قاي مامانعا بارۋ قاجەت ەكەنى بەلگىلى بولادى»، - دەپ قورىتتى ءسوزىن لوگوپەد.