استانا ۋاقىتىن باتىس قازاقستانداعى بەلدەۋمەن تەڭەستىرۋ ۇسىنىلدى

Казахстанские ученые и эксперты предлагают установить единый часовой пояс в стране
Фото: Минторговли

استانادا قازاقستانداعى ۋاقىتتى ەسەپتەۋ ماسەلەلەرى بويىنشا ۆەدومستۆوارالىق جۇمىس توبىنىڭ قورىتىندى وتىرىسى ءوتتى، دەپ حابارلايدى Kazinform ساۋدا جانە ينتەگراتسيالار مينيسترلىگىنە سىلتەمە جاساپ.

جۇمىس توبى وسى جىلدىڭ اقپان ايىندا قازاقستاندىقتاردىڭ قولايلى ۋاقىت بەلدەۋىنە كوشۋ تۋرالى بىرنەشە رەت كەلىپ تۇسكەن وتىنىشتەرىنە بايلانىستى قۇرىلعان. جىل بويى قازاقستاندىق عالىمدار مەن ءتۇرلى سالا ساراپشىلارى قازاقستان اۋماعىندا ءبىرىڭعاي ۋاقىت بەلدەۋىن بەلگىلەۋ ماسەلەسىن زەرتتەگەن.

اتالاعان توپ قۇرامىنا ف. گ. فەسەنكوۆ اتىنداعى «استروفيزيكا ينستيتۋتى» ، «گەنەتيكا جانە فيزيولوگيا ينستيتۋتى»، «گەوگرافيا جانە سۋ قاۋىپسىزدىگى ينستيتۋتى»، م. ا. ايتحوجين اتىنداعى «مولەكۋلالىق بيولوگيا جانە بيوحيميا ينستيتۋتى»، «قازاق ونكولوگيا جانە راديولوگيا عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى» عالىمدارى، ساراپشىلار، قوعام قايراتكەرلەرى، ق ر پارلامەنتىنىڭ دەپۋتاتتارى جانە مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ وكىلدەرى كىردى.

بۇگىنگى تاڭدا قازاقستاندا UTC+5 (باتىس قازاقستان ايماعى، قىزىلوردا) جانە UTC+6 (قالعان وڭىرلەر) ەكى ۋاقىت بەلدەۋى قولدانىلادى. ەلدىڭ كوپ بولىگى UTC+6-ايماعىندا ورنالاسقان. الايدا، عالىمداردىڭ پىكىرىنشە، UTC+6 ۋاقىت بەلدەۋى تابيعي كۇن ۋاقىتىنا سايكەس كەلمەيدى، بۇل بيولوگيالىق ريتمدار مەن ادام دەنساۋلىعىنا كەرى اسەر ەتەدى. اتاپ ايتقاندا، ساراپشىلار ەلوردا ۋاقىتى بويىنشا تۇراتىن وبلىستار مەن قالالارداعى ۋاقىتتى ءبىر ساعاتقا (UTC+5) اۋىستىرۋ نۇسقاسىن ۇسىندى. وسىلايشا، بۇكىل قازاقستان بويىنشا ءبىرىڭعاي ۋاقىت بەلگىلەنەدى.

«مەن بۇل ماسەلەمەن 10 جىلدان استام ۋاقىت اينالىسىپ كەلەمىن. عىلىمي كونسەنسۋسقا سايكەس، ادام دەنساۋلىعى ءۇشىن كۇن ساۋلەسىنە، ياعني، تابيعي ۋاقىتقا مۇمكىندىگىنشە جاقىن تۇراقتى ۋاقىت بەلدەۋلەرىن قولدانعان دۇرىس. عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى مەن مەنىڭ ارىپتەستەرىمنىڭ ۇسىنعان بۇكىل قازاقستان بويىنشا UTC+5 ءبىرىڭعاي ۋاقىتىنا كوشۋ بۇرىن ۇسىنىلعان بارلىق نۇسقالاردىڭ ىشىندەگى ەڭ وڭتايلىسى»، - دەدى قولدانبالى حرونوبيولوگيا مامانى بولات نۇرحوجايەۆ.

دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى وسىنداي ۇستانىمدى ۇستانادى جانە ۋاقىت بەلدەۋىن تابيعي ۋاقىتقا سايكەس كەلتىرۋ قازاقستاندىقتاردىڭ دەنساۋلىعىنا جاعىمدى اسەر ەتەدى دەپ سانايدى.

«قازاقستان حالقىنىڭ باسىم بولىگى ءوزىنىڭ گەوگرافيالىق ۋاقىت بەلدەۋىندە تۇرمايدى. ساراپشىلار توبى، پروفەسسور-فيزيولوگتار بۇل ماسەلەنى جىل بويى زەرتتەدى. دەنەنىڭ فيزيولوگياسى مەن قىزمەتى، گورمونالدى تەپە-تەڭدىك تۇرعىسىنان ءبىز UTC+5 ۋاقىت بەلدەۋىنە اۋىسا وتىرىپ، دەنەمىزدىڭ بيولوگيالىق ساعاتىنا سايكەس ويانىپ، ۇيىقتايمىز دەگەن پىكىردى ۇستانامىز»، - دەپ اتاپ ءوتتى ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ عىلىم جانە ادام رەسۋرستارى دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى داۋلەت الدىنعۇروۆ.

«استانا» مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قالىپتى فيزيولوگيا كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى كۋرەيش حامچييەۆتىڭ پىكىرىنشە، ۋاقىتتىڭ تابيعي تارتىبىنەن وزۋى شارشاۋ مەن سوزىلمالى اۋرۋلاردىڭ پايدا بولۋىنا ىقپال ەتەدى.

«دەسينحرونوز، قازىر كوپتەگەن ايماقتا بولىپ جاتقان نارسە، ياعني، بيولوگيالىق ريتمدارعا سايكەس كەلمەۋى ۇزاق مەرزىمدى شارشاۋدىڭ، دەپرەسسيانىڭ، ۇيقىسىزدىقتىڭ جانە ونىمدىلىكتىڭ تومەندەۋىنىڭ سەبەبى. مۇنىڭ ءبارى جۇرەك-قان تامىرلارى، قاتەرلى ىسىك جانە باسقا اۋرۋلاردىڭ دامۋ قاۋپىنىڭ فاكتورلارى. تسيركادالىق نەمەسە بيولوگيالىق ريتمدار ءبىزدىڭ ءومىرىمىزدىڭ اجىراماس بولىگى جانە بۇل تسيركادالىق سترەسستەرگە قارسى تۇرۋ وتە قيىن. سوندىقتان بۇكىل رەسپۋبليكا حالقىنىڭ تابيعي ريتمدارىن ۇندەستىرۋ قاجەت»، - دەدى ول.

ساراپشىلار دەنساۋلىققا پايدادان باسقا، ءبىرىڭعاي ۋاقىت بەلدەۋىن ورناتۋ ەلىمىزدىڭ ءارتۇرلى وڭىرلەرىنىڭ تۇرعىندارى اراسىنداعى ۋاقىت كەدەرگىلەرىن جويۋدى، كولىك جانە باسقا دا كوممۋنيكاتسيالاردىڭ جاقسارۋىن، بيزنەستى جۇرگىزۋگە، سونداي-اق مەملەكەتتىك ورگاندار مەن توتەنشە جاعدايلار قىزمەتتەرىنىڭ ءوزارا ءىس-قيمىلىنا جاعىمدى اسەر ەتەتىنىن اتاپ ءوتتى.

جۇمىس توبى حالىقارالىق تاجىريبەنى دە زەرتتەدى. وسىلايشا، الەمنىڭ 175 ەلىندە ءبىرىڭعاي ۋاقىت بەلدەۋى ورناتىلعان. ءبىر ۋاقىت بەلدەۋىندە بارلىعى 22 مەملەكەت تۇرادى.

وتىرىس قورىتىندىسى بويىنشا عىلىمي دالەلدەر مەن قورىتىندىلارعا نەگىزدەلگەن ەسەپ دايىندالىپ، بەكىتىلدى، ول ءتيىستى مەملەكەتتىك ورگاندارعا جولدانادى.

سوڭعى جاڭالىقتار