ەزۋ تارتار

- مەنىڭ ءبىر اقىن ءسىڭلىم بار ەدى. جاقىندا ءوزىن ۇنەمى سىناپ، جاقتىرماي جۇرەتىن ءبىر سىنشى جىگىتكە كۇيەۋگە شىقتى.
- ءوشىن الايىن دەگەن شىعار...
***
- قىزىم-اۋ، سەن ول جىگىتكە تۇرمىسقا شىقپاي-اق قويشى. ءوزى اقساق، باسى تاز، كوزى قىلي عوي!
- شەشە، ماعان ونىڭ سۇلۋلىعى كەرەك ەمەس! ادامدىعى بولسا، بولدى.
- مەن ونداي ماعىنادا ايتىپ تۇرعان جوقپىن. ول سەنسىز دە ومىردە كوپ ءزابىر كورگەن ەكەن.
***
قىز بەن جىگىت كينوتەاتردا ماحاببات تۋرالى فيلم كورىپ وتىر. قىز:
- قالاي ويلايسىڭ، بۇل ەكەۋى سوڭىندا ۇيلەنە مە؟
- ارينە! بارلىق كينولار وسىنداي تراگەديامەن اياقتالادى عوي...
***
- بۇرىن ايەلدەر ەرتەلى-كەش ەرلەرىنىڭ اتىن اتاماي، «ءبىزدىڭ ءۇيدىڭ كىسىسى»، «اكەسى»، «وتاعاسى» دەگەن ەكەن.
- قازىرگى ايەلدەر دە ەرلەرىنىڭ اتىن اتاماي؛ «الباستى»، «مالعۇن»، «سۇمىراي»، «ماسكۇنەم»، دەپ شۇبىرتاتىن بولدى عوي.
***
قۇرىلىسشى مەن تاپسىرىس بەرۋشى اڭگىمەلەسىپ تۇر.
- قابىرعانى وتە جۇقا قىلىپ قالاپسىزدار.
- جۇقا ەمەس، ونىڭ سىرتىنان ءالى ءتۇسقاعاز جاپسىرامىز عوي.
***
باستىق كومەكشىسىنە:
- مەن ساعان ءبىر ساعاتتىق بايانداما جاز دەپ ەدىم عوي. ال مەن ونى ەكى ساعات وقىدىم.
- ءوزىڭىز عوي، كوشىرمەسىن بىرگە الىپ كەتكەن...
***
ەكى جىگىتتىڭ اڭگىمەسىن:
- سەن قۇرىلىستا جۇمىس ىستەپسىڭ عوي.
- ءيا.
- وندا قانداي مامان بولدىڭ؟
- ءبارىن ىستەيتىنمىن... كىرپىش تاسىدىم، سەمەنت تاسىدىم، قۇم تاسىدىم.
- ول جەردەن نەگە شىعىپ كەتتىڭ؟
- ءۇيىمدى سالىپ بولدىم عوي.
***
ءبىر باي كەشكە ۇيىنە كەلەدى. ايەلى:
- تاماق ىشەسىڭ بە؟
- نە بار؟
- قارا ۋىلدىرىق، بۇلعار شارابى، قازى-قارتا، جال-جايا...
- شىركىن، باياعىداي قارا نان مەن شاي بولسا عوي...
- ول ءۇشىن ەلدىڭ ەركەكتەرى سياقتى ادال جۇمىس ىستەۋ كەرەك!
***
- اۋرە بولماساڭىزشى، شىعارىپ سالماي-اق قويىڭىز.
- و نە دەگەنىڭىز! قوناقتى شىعارىپ سالعاندا، مەن سونداي ءبىر راحاتتانىپ قالامىن!
***
تۇرمەدە وتىرعان ادام اباقتىدان قاشىپ كەتىپتى. ونى ۇستاپ، تۇرمە باستىعىنا الىپ كەلەدى.
تۇرمە باستىعى:
- تۇرمەدەن نەگە قاشتىڭ؟ - دەپ سۇرايدى.
- ۇيلەنەيىن دەپ ەدىم.
- م - م - م...، دەيدى تۇرمە باستىعى، - سەنىڭ بوستاندىق تۋرالى تۇسىنىگىڭ قىزىق ەكەن.
***
- ەستىدىڭ بە، كورشى اۋىلداعى التىنباي باقىتسىزدىققا ۇشىرادى.
- وعان نە بولىپتى؟
- مەنىڭ ايەلىم سوعان ءتيىپ الىپتى.
***
قىز جىگىتتەن:
- مەنىڭ تۋىلعان كۇنىمە قانداي سىيلىق جاسايسىڭ؟
- ۇلپىلدەگەن بەتىڭنەن سۇيەمىن.
- ال، مەن رۇقسات بەرمەسەم شە؟
- وندا جۇرە بەر سىيلىقسىز...
***
ەكى ەركەكتىڭ اڭگىمەسى:
- سەن كوشەدەن ادەمى كەلىنشەك كورسەڭ، ەڭ ءبىرىنشى قايدا قارايسىڭ؟
- جاقىن ماڭدا ايەلىم جوق پا ەكەن دەپ جان-جاعىما قارايمىن.
***
ايەلى ءىسساپارعا كەتەدى. ەكى كۇننەن كەيىن كۇيەۋى SMS جازادى: «قاسىق، پىشاق، شانىشقىنىڭ ءبارى قايدا كەتكەن؟» دەپ. ايەلىنىڭ جاۋابى «ۇيگە قون» بولادى. كۇيەۋى تۇك تۇسىنبەيدى. ءبىر اپتادان كەيىن ايەلى ءىسساپاردان كەلەدى. كۇيەۋى زىلمەن قارسى الىپ:
- قاسىق، شانىشقىلاردى بىرگە الا كەتكەنسىڭ بە؟! - دەيدى.
ايەلى ءۇنسىز عانا قولىنان ۇستاپ، كۇيەۋىن جاتاتىن بولمەگە الىپ بارادى دا، كورپەنى اشىپ قالادى. قاسىق، شانىشقىنىڭ ءبارى سوندا جاتىر ەكەن.
- ايتتىم عوي، «ۇيگە قون» دەپ ساعان! - دەپتى ايەلى.
***
ايەلى مەن كۇيەۋى تەاتردا كونسەرت كورىپ وتىر. ايەلى ساحناداعى وركەستردىڭ ديريجەرىن مەڭزەپ:
- موسارت دەگەن وسى ما؟
- بىلمەي تۇرمىن، تەرىس قاراپ تۇر عوي....
***
ايەلى كۇيەۋىن جەردەن الىپ، جەرگە سالىپ جاتىر.
- وڭباعان، ءيت، قاسيەتسىز... كەتەمىن بۇل ۇيدەن. بيلەتكە اقشا بەر. شەشەمە بارامىن...
كۇيەۋى اقشا ۇسىنادى.
- وڭباعان، ال قايتار جولعا شە؟...
***
ەگەر ەركەك: «كيەتىنىم بولماي تۇر» دەسە، وندا ونىڭ تازا كيىمدەرىنىڭ بىتكەنى. ەگەر ايەل «كيەتىنىم بولماي تۇر» دەسە، وندا ونىڭ جاڭا كيىمدەرىنىڭ بولماعانى.