قىتايداعى اقىن، جازۋشى، ادەبيەت تانۋشى دالەلحان سمايىل ۇلى ومىردەن ءوتتى
ءومىرجولىن 60-جىلداردىڭ باسىندا التاي قالاسىندا وقىتۋشىلىقپەن باستاعان دالەلحان سمايىل ۇلىنىڭ جولى وتە بۇرالاڭ بولدى. مادەنيەت زور توڭكەرىسىندە كەرى توڭكەرىسشى، ۇلتشىل قالپاعىن كيگەن جاس جىگىت قاتاڭ باقىلاۋ تارتىبىندەگى تۇرمەدە 15 جىلىن وتكىزدى. ءبىراق ول جاسىمادى، سىنبادى، بولاشاققا ءۇمىتىن ۇزبەدى. جۇرەگىندەگى، وي-ساناسىنداعى جارقىراعان سەنىم ساۋلەسى ونى امان ساقتاپ قالدى.
اعامىز «15 جىل ەرەكشە ساياسي مەكتەپتە تاربيەلەندىم»، - دەپ ازىلدەيتىن سول كۇندەردى ەسكە العاندا. التاي ورتا مەكتەبىندە ءبىزدى وقىتقان دالەلحان سمايىل ۇلى مەنىڭ سۇيىكتى ۇستازىم بولىپ ەدى... مەنىڭ جانە مەن سياقتى وقۋشىلارىنىڭ وي ساناسىنا ساڭىلاۋ اشىپ، ازامات بولىپ قالىپتاسۋىنا داكەڭنىڭ جانە سول مەكتەپتەگى سافيوللا باياندى، بادەلحان وسپانوۆ، ءبىلال حامزين، بەيىسقان، اباي تاعى باسقا ۇستازدارىمىزدىڭ ىقپالى وتە زور بولعاندىعىن ۇمىتپايمىز. ارينە، بۇل تۋرالى ايتار بولساق ۇزاق-سونار كۇردەلى دە بولەك تاقىرىپ. امانشىلىق بولسا ءومىر بايان تۋرالى «مالتا تاس» كىتابىمدا كەڭىرەك، تەرەڭىرەك ەگجەي-تەگجەيلى توقتالاتىن بولامىن.
كەيىننەن اقتالىپ شىققان داكەڭ «ءتىرى توزاقتان» قۇتىلعان سوڭ شينجياڭ حالىق باسپاسىنا جۇمىسقا شاقىرىلدى. ول كىسى مايتالمان رەداكتور، تانىمال اقىن، كورنەكتى جازۋشى، بەلگىلى سىنشى، ادەبيەت تانۋشى عالىم ەدى. ءبىراق ول ەڭ الدىمەن ۇلتى ءۇشىن كۇرەسكەر، حالقىنا ادال بولۋدى ماقسات تۇتتى.
«ماحاببات مۇڭسىز بولمايدى» دەگەن كىتاپتا 1 پوۆەستى، 6 اڭگىمەسى باسىلعان. 20-دان ارتىق سىن ماقالاسى جارىق كورگەن. ولەڭدەرى كوپتەگەن جىر جيناقتارىندا، الماناقتاردا جاريالاندى. بۇدان تىس جۇزدەگەن كىتاپتىڭ رەداكسياسىن قاراعان رەداكتور. ەندىگى جەردە داكەڭنىڭ ارتىندا قالعان مول ادەبي مۇراسىن، جيناپ باستىرۋ قالامداستارى مەن شاكىرتتەرىنىڭ مىندەتى دەپ ويلايمىن.
دالەلحان سمايىل ۇلى شينجياڭ جازۋشىلار قوعامىنىڭ، شينجياڭ فولكلورشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى. تەتە-اعا رەداكتور. قىتايداعى ەڭ جوعارى ادەبي سىيلىقتاردىڭ ءبىرى بولعان «تۇلپار» سىيلىعىنىڭ جانە «ۇزدىك باسپاگەر» سىيلىعىنىڭ يەگەرى اتانعان.
ول ار نامىسىن تۋ قىلىپ كوتەرگەن، قيىن كۇندەردە قىلدان تايماعان، تۋعان حالقىمەن بىرگە قۋانىپ، بىرگە كۇلگەن نار تۇلعا بولدى. داناگوي، ءبىلىمپاز ازامات حالقىنىڭ جۇرەگىندە ماڭگى جاسايدى.
مارقۇمنىڭ وتباسىنا، تۋىس تۋعاندارىنا، ەل- جۇرتىنا قايعىرا كوڭىل ايتامىز.
سلامحات سەيتحامزا ۇلى
