مەكتەپتەردىڭ جابىلۋى، گرانتتاردىڭ يگەرىلمەۋى، قازاق ەكەنىن دالەلدەۋ - شەتتەگى قازاقتاردى قانداي ماسەلەلەر مازالايدى
«كۇردەلى ماسەلەنىڭ ءبىرى - شەتەلدەگى قازاق جاستارىن قازاقستاندا ءبىلىم الۋعا تارتۋ. مەملەكەتتىك كۆوتا نەگىزىندە قانداستارعا بولىنەتىن گرانتتار ءتيىمدى يگەرىلمەيدى. مىسالى، بىلتىر 4 پايىزدىق مەملەكەتتىك كۆوتامەن بولىنگەن گرانت سانى 2920 بولعانىمەن، ونىڭ يگەرىلۋ كورسەتكىشى %25 عا دا جەتپەدى. ونىڭ باستى سەبەبى - قانداستارعا ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەست تاپسىرۋدىڭ قيىنعا سوعۋى. وسى رەتتە، قانداستاردى جوو قابىلداۋ مەحانيزمىن وزگەرتۋ قاجەت. ۇبت- نىڭ ورنىنا ستيپەنديالىق باعدارلاما ارقىلى وقۋعا قابىلداۋدى ۇسىنامىز»، - دەدى ابزال ساپاربەك ۇلى قور جانىنداعى قوعامدىق كوميسسيانىڭ وتىرىسىندا.
سونداي- اق، كوپتەن بەرى كۇرمەۋى شەشىلمەي جۇرگەن كۇردەلى ماسەلەنىڭ ءبىرى - قانداستاردىڭ ەتنيكالىق قازاق ەكەنىن دالەلدەۋى. ول، اسىرەسە، تۇركيا، اۋعانستان، پاكىستان، ساۋد ارابياسى جانە يران قازاقتارى ءۇشىن وتە وزەكتى.
«سەبەبى، بۇل مەملەكەتتەردىڭ ءتولقۇجاتتارىندا ۇلت كورسەتىلمەيدى. قازىرگى تاڭدا ۇلتىنىڭ قازاق ەكەنىن راستاۋ ءۇشىن قايدا جۇگىنۋى كەرەگىن سۇراعان قانداستار قاتارى كوبەيىپ وتىر. سونىمەن قاتار، قانداستار ۆيزاسىز كەلىپ-كەتۋ جانە ۆيزا الۋ ماسەلەسىندە وزدەرىنە بۇرىندارى بەرىلگەن ارتىقشىلىقتاردىڭ الىپ تاستالعانىنا رەنىش ءبىلدىرىپ جاتىر»، - دەيدى قور باسشىسى.
ونىڭ ايتۋىنشا، شەتەلدەگى قازاق مەكتەپتەرىنىڭ جاعدايى دا وتە كۇردەلى. وزبەكستان مەن موڭعوليانى ەسەپكە الماعاندا، باسقا ەلدەردە تولىق قازاق تىلىندەگى مەكتەپتەر جوق. باسقا ەلدەردەگى قازاق مەكتەپتەرى جابىلعان نەمەسە جابىلىپ جاتىر. وزبەكستان مەن موڭعولياداعى قازاق مەكتەپتەرىنىڭ ماتەريالدىق جانە وقۋلىق جاعدايلارى سىن كوتەرمەيدى، مۇعالىمدەر جەتىسپەيدى. شەتەلدەگى قازاق ءتىلدى ب ا ق-تا ماتەريالدىق قولداۋعا ءزارۋ.
«شەت ەلدەردە قازاق مادەنيەتى مەن تاريحىنا قاتىستى تاريحي جانە قاسيەتتى ورىنداردى انىقتاپ، مەملەكەتتىك قورعاۋعا الۋ كەرەك. مۇرالار تىزبەسىن ءتۇزىپ، «شەتەلدەردەگى قازاق حالقىنىڭ 100 كيەلى ورنى» باعدارلاماسىن ازىرلەۋ قاجەت دەپ ويلايمىز. شەتەل قازاقتارىنىڭ مادەنيەتى مەن ادەبيەتى، ونەرى مەن تاريحى بويىنشا ۇرپاق ساباقتاستىعىن زەرتتەپ- زەردەلەيتىن عىلىمي ىزدەنىستەر قاجەت. جالپى العاندا، جىراقتاعى قازاقتار قازاقستاننىڭ شەتەلدەگى قازاق دياسپوراسى مەن وتانداستاردى قولداۋدىڭ مەملەكەتتىك ستراتەگياسى مەن باعدارلاماسى بولۋ قاجەتتىگىنە باسا نازار اۋدارادى. «وتانداستار قورىنىڭ» شەتەلدەگى قازاقتاردى قولداۋ الەۋەتىن كۇشەيتۋدى سۇرايدى. شەتەلدەگى قازاق ۇيىمدارىنىڭ ماتەريالدىق بازاسىن جاقسارتۋعا سۇرانىس وتە كوپ تۇسەدى»، - دەيدى «وتانداستار قورىنىڭ» پرەزيدەنتى.
اۆتور:
ايجان سەرىكجان قىزى
