تۇركياداعى سايلاۋ: كىم جەڭىسكە جەتۋى مۇمكىن؟

الەۋمەت تانۋشىلاردىڭ سوڭعى مالىمەتىنە سايكەس، سايلاۋدىڭ ەكىنشى كەزەڭى مىندەتتى تۇردە وتەدى. ويتكەنى قازىرگى مەملەكەت باسشىسى ر. ەردوعان دا، ونىڭ نەگىزگى قارسىلاسى وپپوزيتسياداعى ك. كىلىچداروگلۋ دا 50 پايىزدان استام داۋىس جيناي الماي جاتىر. تاعى ءبىر كانديداتقا بايلانىستى داۋ داۋىس بەرۋ جاعدايىن قيىنداتتى. «وتان» پارتياسىنان ۇسىنىلعان م. يندجە ب ا ق-تا ول تۋرالى اشكەرەلەيتىن مالىمەت جاريالانعاننان كەيىن كانديداتۋراسىنان باس تارتتى.
م. يندجەنىڭ كانديداتۋراسى الىنعانعا دەيىن تۇركيا پرەزيدەنتىن سايلاۋعا ءتورت كانديدات قاتىستى. حالىق ەلدىڭ قازىرگى پرەزيدەنتى رەجەپ تايىپ ەردوعان جەڭەدى دەپ سانايدى. ونىڭ باستى قارسىلاسى - وپپوزيتسيا وكىلى كەماليست كەمال كىلىچداروگلۋ. مۋحاررەم يندجە جانە سينان وگاندى ساراپشىلار جەڭىسكە جەتۋ مۇمكىندىگى جوق ءالسىز كانديداتتار دەپ سانايدى.
وسى جىلدىڭ اقپانىندا 50 مىڭنان استام ادامنىڭ ءومىرىن قيعان جەر سىلكىنىسى اياسىندا ءوتىپ جاتقان سايلاۋ تۇركيانىڭ جاڭا ساياسي تاريحىندا بولجاۋى قيىن سايلاۋ بولدى. الەۋمەت تانۋشىلاردىڭ ۇكىمى مىناداي - ەلدىڭ جاڭا پرەزيدەنتىنىڭ ەسىمى ەكىنشى كەزەڭ ناتيجەسىنەن كەيىن بەلگىلى بولادى.
ناۋرىز- ءساۋىر ايلارىندا جۇرگىزىلگەن «AR- G Research» كومپانياسىنىڭ ساۋالناماسىنىڭ ناتيجەلەرى جاڭا پرەزيدەنتتىڭ تەك ەكىنشى تۋردا انىقتالاتىنىن راستايدى، ويتكەنى سايلاۋ ناۋقانىنىڭ ءبىرىنشى بولىگىندە سايلاۋشىلاردىڭ سانى بىردەي دەرلىك نەگىزگى قارسىلاستارعا داۋىس بەرگەن.
11 مامىردا م. يندجە پارتيا مۇشەلەرىنىڭ الدىندا سويلەگەن سوزىندە ول ەل حالقىنىڭ تىنىشتىعى مەن ءال- اۋقاتى ءۇشىن سايلاۋداعى كانديداتۋراسىنان باس تارتاتىنىن مالىمدەدى. ول ءوز سوزىندە 45 -جىلدىق ساياسي ومىرىندە مۇددەلى قۇرىلىمداردىڭ مۇنداي تومەن جانە ارام ارەكەتتەرىنە ءبىرىنشى رەت تاپ بولعانىن ايتتى.
ونىڭ ايتۋىنشا، وعان قارسى جەكە تۇلعانى جامانداۋ بويىنشا اقپاراتتىق ناۋقان ۇيىمداستىرىلىپ، ونىڭ اقشالاي قاراجات پەن قىمبات سىيلىقتار العانى تۋرالى جالعان مالىمەتتەر جاريالانعان. سايلاۋعا بىرنەشە كۇن قالعاندا يزرايلدىڭ پورنوگرافيالىق سايتتارىنىڭ بىرىندە ونىڭ جىنىستىق سيپاتتاعى ۆيدەوسى سالىنعان.
تۇركيا ازاماتتارى پرەزيدەنت سايلاۋى كۇنى ۇلى ۇلتتىق جينالىستىڭ، ەلدىڭ ءبىر پالاتالى پارلامەنتىنىڭ دەپۋتاتتارىنا داۋىس بەرەدى. 87 سايلاۋ وكرۋگىندەگى سايلاۋشىلار 600 پارلامەنت مۇشەسىن سايلايدى.
«MetroPoll» رەيتينگ اگەنتتىگى پارلامەنتتىك سايلاۋدا وپپوزيتسيالىق «ۇلتتىق كواليتسيا» 42,1 پايىز داۋىس جينايتىنىن، ال «حالىق اليانسى» پارتياسى - 37,6 پايىز داۋىس جينايتىنىن بولجاپ وتىر. «Yِneylem» مالىمەتتەرى بويىنشا، «ادىلەت جانە دامۋ پارتياسى» - 30,2 پايىز، ال «رەسپۋبليكالىق حالىق پارتياسى» - 24,2 پايىز داۋىس جينايدى.
«AREA ARAŞTIRMA» زەرتتەۋ كومپانياسىنىڭ (سايلاۋعا ءبىر اپتا قالعاندا وتكىزگەن) ساۋالنامالارىنا سايكەس، پارلامەنتتىك كوپشىلىكتى بيلەۋشى «ادىلەت جانە دامۋ پارتياسى» 46,5 پايىز داۋىسپەن، «رەسپۋبليكالىق حالىق پارتياسى» 38,6 پايىز جيناماق.
ايتا كەتۋ كەرەك، پرەزيدەنتتىك جانە پارلامەنتتىك سايلاۋدا شەتەلدە تۇراتىن تۇركيا ازاماتتارى ماڭىزدى ءرول اتقارادى. بۇگىنگى تاڭدا ەلدەن تىس جەردە داۋىس بەرۋگە 3,5 ميلليون سايلاۋشى تىركەلدى (بۇل 5,3 پايىز داۋىس). 2018 -جىلعى پرەزيدەنت سايلاۋىندا شامامەن 3 ميلليون ادامدى قۇراعان ەدى، بۇل شامامەن 5,1 پايىز داۋىس.
ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، شەتەلدە تۇراتىن تۇركيا ازاماتتارىنىڭ كوپشىلىگى باسقارۋشى «ادىلەت جانە دامۋ پارتياسى» مەن ر. ەردوعاندى قولدايدى جانە ولاردىڭ داۋسى پرەزيدەنت سايلاۋىندا شەشۋشى ءرول اتقارادى.
اۆتور:
اقبوپە ءابدراسۋل