قوجا احمەت ياسساۋي كەسەنەسى جويىلىپ كەتە مە؟
ايتپاعىمىز وسى كونە جادىگەردىڭ قابىرعالارى سىز، كۇمبەزى تۇز تارتىپ تۇر. كەيبىرەۋلەر مۇنى قالىپتى جاعدايعا بالايدى، ال ماماندار نە دەيدى؟ كوپشىلىكتىڭ سەكەمى دۇرىس پا؟ كونە كەشەندى قالاي ساقتاپ قالامىز؟
- ەل اراسىندا سوڭعى جىلدارى «ماۆزولەي ماڭىن جاساندى اباتتاندىرۋدىڭ سالدارىنان كەسەنە قابىرعالارى ىلعال تارتىپ، كۇمبەزدىڭ بەتكى قاباتى قوپسي باستاعانى» جايلى ءجيى ايتالادى. راسىندا قوجا احمەت ياسساۋي كەسەنەسىنە قاۋىپ ءتونىپ تۇر ما؟ بۇعان عالىمدار نە دەيدى؟ زەرتتەۋ جۇمىستارى قاشان باستالادى جانە وعان كىمدەر قاتىسادى؟ ءبىز بۇگىن وسى ساۋالداردىڭ جاۋابىن بىرگە ىزدەيتىن بولامىز.
راسىندا قازىر كەسەنەنىڭ كۇمبەزى مەن كەي بولمەلەرىنىڭ قابىرعالارى ىلعال تارتىپ، تۇزدانىپ تۇر. بۇرىن مۇندا زيارات جاساپ كەلگەندەر تايقازاندى قولىمەن ۇستاپ كورە الاتىن. ال قازىر تۋريستەردىڭ توبەسىنە سىلاق ءتۇسىپ كەتپەسىن دەپ، ونىڭ اۋماعىن قىزىل لەنتامەن قورشاپ قويعان. كەسەنەنىڭ مۇنداي كۇيى تۋريستەردى دە الاڭداتىپ وتىر.
ورتاعاسىرلىق ساۋلەت ونەرىنىڭ بۇگىنگى جاي- كۇيىن پارلامەنت دەپۋتاتتارى كوتەردى. ماجىلىسمەن ماقسات تولىقباي ۇكىمەتكە قوجا احمەت ياسساۋي كەسەنەسىنىڭ مۇشكىل جاعدايىنا قاتىستى ساۋال جولداعان بولاتىن. مادەنيەت جانە سپورت مينيسترىلگى بيىل «كەشەندى عىلىمي- زەرتتەۋ جۇمىستارىنا» 317 ميلليون تەڭگە ءبولىپ وتىرعان حابارلادى. الايدا دەپۋتات بۇل قارجى قاتاڭ قاداعالانۋى ءتيىس دەپ وتىر.
ماقسات تولىقباي، ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى:
- وعان ءبىزدىڭ مامانداردىڭ شاماسى جەتە مە، جوق الدە يران سياقتى باسقا مەملەكەتتەردەن دە ماماندار تارتۋىمىز كەرەك پە؟ بىرلەسكەن ۇلكەن جۇمىس بولۋى كەرەك. ءبىز وسىنى باقىلاۋىمىز كەرەك، ۇندەمەي وتىرساق، قورقىنىش بار، ەرتەڭ بولىنگەن اقشانىڭ ءوزى تالان- تاراجعا ءتۇسىپ كەتەدى.
كەسەنە قابىرعاسىنىڭ ىلعالدانۋى بۇگىن تۋعان پروبلەما ەمەس. بەلگىلى ساۋلەتشى ەركىن ءجۇسىپ وتكەن عاسىردان بەرى زەرتتەلىپ كەلەدى دەيدى. ونىڭ ايتۋىنشا، ورتا عاسىرلاردا اۋقىمدى عيمارات سالعاندا جەراستى سۋىن توقتاتۋ ءۇشىن قامىس پەن لاي بالشىقتى گيدرويزولياتسيا رەتىندە قولدانعان. كەڭەس زامانىندا كەسەنە اينالاسىندا جەراستى سۋىن رەتتەپ وتىراتىن درەناجدار مەن بىرنەشە ۇڭعىمالار قازىلعان. قازىر ولار بىتەلىپ، ىستەن شىققان بولۋى كەرەك دەپ توپشىلايدى.
جونگە كەلتىرۋ ىسىنە مەملەكەتتىك تاپسىرىس نەگىزىندە «قاز قايتا جاڭارتۋ» رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كاسىپورنى جاۋاپتى. ماماندار عىلىمي زەرتتەۋدى بىلتىر باستاپ كەتكەن.
يسابەك نۇرماعامبەتوۆ، «قاز قايتا جاڭارتۋ» ر م ك باس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى:
- ونلاين رەجيمىندە قازىر اقپارات كەلىپ تۇر. ءبىر داچيكتى اشىپ قاراساق مىناۋ قىزىل كورسەتكىش - بۇل ىلعالدىلىق، قارا كورسەتكىش تەمپەراتۋرانى قازىر 24 ساعات كورسەتىپ تۇر. رەسەيدەگى رەستاۆراتسيا عىلىمي زەرتتەۋ ينيستۋتى ماماندارىمەن كەلىسسوز جۇرگىزىپ جاتىرمىز. ولار وزدەرىنىڭ ۇسىنىسىن ايتادى. دەگەنمەن، 3-4 پروبلەماسى بار. ول ەڭ ۇلكەن قازاندىق بولمەسىندەگى كۇمبەزدىڭ تەحنيكالىق جاعدايى، مەشىت بولمەسىندەگى استىڭعى قابىرعالاردىڭ ىلعالدانۋى جانە كىرە- بەرىس پورتالدىڭ استىنىڭ تۇزدانۋى. جىلۋ الماسۋ رەجيمى دەيدى - ول كەزكەلگەن جىلىتىلمايتىن ەسكەرتكىشتەردىڭ جالپى پروبلەماسى. بۇل جۇمىس ءا دەگەندە بىتە قالاتىن وڭاي شارۋا ەمەس، ۋاقىت كەرەك.
احمەت ياسساۋي كەسەنەسى بۇكىل الەمدىك مۇرا. سول سەبەپتى دە كەشەندىك جوندەۋ جوسپارى تۇزىلگەن.
جانات سەيداليەۆا، ق ر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترىلىگى مادەنيەت كوميتەتىنىڭ باسقارما باسشىسى:
- سۋ قاۋىپسىزدىگى ينستيتۋتى دەيدى، بوتانيكا فيتوينترودۋكتسيا ينستيتۋتى دەيدى، قازاق قۇرىلىس ساۋلەت ينيستيتۋتى سولاردى تارتۋ ارقىلى جان- جاقتى تاعى دا زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلەدى.
ارحيتەكتورلار كەسەنەنىڭ كەيبىر قابىرعالارىنىڭ تۇزدانۋى - سول ماڭداعى اباتتاندىرۋ جۇمىستارىنا قاتىسى جوق دەيدى. سەبەبىن عالىمدار انىقتايدى دەگەن ويدا.
ەركىن ءجۇسىپ، تۇركىستان وبلىستىق ساۋلەتشىلەر وداعىنىڭ ءتوراعاسى:
- ويتكەنى ولاردىڭ بارلىعى سەبەلەپ بەرەتىن سۋلار، ول 10-15 س م عانا قارا توپىراققا سىڭەتىن سۋ. ءارى قاراي باراتىن سۋ جوق. ونىڭ ءبارى كەۋىپ كەتەدى، ءسىڭىپ كەتەدى. «اناۋ ايتتى، مىناۋ ايتتى» دەگەن نارسەلەر بولماۋى كەرەك. كوميسسيا قۇرىلىپ، بارلىعى تولىق زەرتتەلۋى كەرەك.
وبلىس ورتالىعى ستاتۋسى بەرىلگەلى كيەلى تۇركىستان تۇرلەنىپ شىعا كەلدى. قۇرىلىس جانداندى، ادام سانى ءوستى، كولىك كوبەيدى. جاسىلداندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. ماماندار وسىنىڭ بارلىعى كەسەنەنىڭ قالپىنا اسەر ەتەتىنىن ايتادى.
www.24.kz
