عالىمدار قارتايۋدى تەجەۋ ءۇشىن ءالسىن-ءالسىن اشىعىپ تۇرۋدى ۇسىنادى
ەگەر وسى ءتاسىلدى ادامدار پايدالانسا، ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى 120 جاسقا جەتەر ەدى.
عالىمدار تومەن كالوريالى تاماقتى پايدالانسا، بۇل اعزانىڭ ءومىر ءسۇرۋىن ۇزارتادى دەگەن پىكىرگە كەلدى. ادەتتەگى تاعامعا بالاما رەتىندە ا ق ش-تىق ديەتولوگ ماماندار مىناداي ەم-دومدى ۇسىنادى: ءبىر كۇنى ادام قالاعانىنىڭ بارلىعىن شەكتەۋ قويماي جەيدى دە، ەكىنشى كۇنى ءوز راسيونىن تاۋلىگىنە 600 كالورياعا دەيىن ازايتادى.
چيكاگوداعى يللينوي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دارىگەرى كريستا ۆارادي سەگىز اپتا بويى ارتىق سالماعى بار ەكى توپ اداممەن جۇمىس ىستەدى. ولارعا جوعارىدا ايتىپ وتىلگەن ءتاسىل ۇسىنىلدى. «اشىعاتىن كۇندەرى ادام ارتىق تاماقتان تارتىنسا، باسقا كۇندەردەگى كالوريالاردىڭ سانى ماڭىزدى بولمايدى. ياعني اشىعۋدان تىس كۇندەرى تويا تاماقتانعاننان جۇرەك-قان تامىر اۋرۋلارى قوزبايدى»، - دەيدى دارىگەر.
ايتا كەتەيىك، عالىمدار مۇنداي ءتاسىل ارتىق سالماعى بار ادامدارعا ارىقتاپ قانا قويماي، قارتايۋىمەن تىكەلەي قاتىسى بار قاتەرلى ىسىك، ديابەت سياقتى اۋرۋلاردىڭ پايدا بولۋ قاۋپىن ازايتادى.