قىز جىبەك رولىنە اركىم ءوز ايەلى مەن توقالىن ۇسىندى. سۇلتان قوجىقوۆ شاكىرتىمەن سۇحبات
وسى اتاۋلى مەرەيتويعا وراي Massaget.kz پورتالىنى سۇلتان قوجىقوۆتىڭ شاكىرتى، رەجيسسەر- دراماتۋرگ، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى ەرسايىن تولەۋبايمەن تىلدەستى.
سۇلتان اعالارىمىز قازاق تەاتر-كينو ونەرىنىڭ ينستۋتىن اشپاق بولدى
تاريحتا باعالانباي جاتقان كينوستۋديانىڭ، تەاتردىڭ، سيركتىڭ 2 جىلدىق ستۋديالارى بار. نەبىر حالىق ارتىستەرى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتتارى سول ستۋديادان شىققان. ماسكەۋدىڭ بيلىگى دۇركىرەپ تۇرعاندا سۇلتان اعالارىمىز قازاق تەاتر-كينو ونەرىنىڭ ينستۋتىن اشپاق بولدى. ول كەزدە ينستيتۋت اشۋعا مۇلدەم قۇقىق جوق. ونى ءتىپتى ايتۋعا بولمايدى. سوندىقتان ولار امالدىڭ جوقتىعىنان 2 جىلدىق ستۋديا اشتى. جوعارى ءبىلىم، ديپلوم بەرگىزبەيدى. تەك جۇقا قاعاز عانا قولىمىزعا بەرەتىن. سول جەردە نۇرجۇمان ىقتىمبايەۆا، رايا مۇحامەدياروۆا، وقىدى، ودان كەيىن ءبىز دە ءبىلىم الدىق.
قىز جىبەك ۇلتتىڭ ماقتانىشى شىعار، ءبىراق ول مەنىڭ قاسىرەتىم
كوزىم كورگەندى ايتايىن. بىرنەشە جۋرناليستەر كەلدى، سۇحبات الايىق دەپ. «نە ايتۋ كەرەك؟» دەيتىن. «كينوڭىز جايلى ايتاسىز با؟» دەيتىندەرگە: «كينو ءتۇسىردىم. بارىڭدار دا كورىڭدەر» دەپ قويا سالاتىن. «سوعىستا بولىپسىز، وتباسىڭىز تۋرالى...» دەسە شارت ەتە قالاتىن. ايتپايتىن. ىشكى سىرىن، جىرىن بىلدىرمەيتىن. تەك ول كىسى ينفاركت الىپ، كينوستۋديادان كەتىپ بارا جاتقان كەزدە، بىزبەن قوشتاسۋعا كەلگەندە عانا كوز جاسىن كوردىك. سوندا عانا شەشىلىپ سويلەدى. مەنىڭ جۇرەگىمە تيگەن ءبىر-اق ءسوزى بولدى. ميىما جازىلىپ قالدى. سۇلتان اعامىز بىلاي دەپ ايتتى: «قىز جىبەك حالىقتىڭ باقىتى شىعار، ۇلتتىڭ ماقتانىشى شىعار. بۇل مەنىڭ قاسىرەتىم».
قىز جىبەك رولىنە اركىم ءوز ايەلى مەن توقالىن ۇسىندى
سەبەبى ول كىسى سوعىستان كورمەگەن قيىندىعىن، كينودان كوردى. جاي عانا ءبىر مىسال ايتايىن، قىز جىبەكتى «اناۋ ويناۋ كەرەك، مىناۋ ويناۋ كەرەك» دەپ اركىم ءوز ايەلدەرى مەن توقالدارىن ۇسىندى. ولار بەلدى، ابىرويلى ادامدار بولاتىن. سولار بەكەجان مەن قوداردىڭ رولىنە دە ءوز ادامدارىن ويناتپاقشى بولدى.
باسىندا ۇندەمەدى، باسقالار ارقىلى سالەم ايتىپ، تۇسىرمەيتىنىن ايتاتىن. كەيىن تىكە بەتتەرىن قايتاراتىن بولدى. ءبىر كىسىلەردى ورتاعا سالدى. سۇلتان اعامىز ولارعا: «جوعالت كوزىڭدى، ەندى مۇنداي اڭگىمەمەن كەلمەيتىن بول!» دەپ ايتىپ تاستايتىن. ايعايعا باساتىن. كوپتەگەن اكتەر كۇماندى، ويناي الا ما ەشكىم بىلمەيتىن. قالاي بولار ەكەن دەپ جۇرەتىن. مىسالى، مەرۋەرت مەكتەپتەن كەلگەن بالا عوي. اكتەرلىك شەبەرلىگى از بولاتىن. «كۇل» دەسە كۇلە المايدى، «جىلا» دەسە جىلاي المايدى. سول ءۇشىن قانشاما قيىندىق كوردى.
سۇلتان اعامىزدىڭ تۇبىنە جەتكەندەر رۋشىلدار مەن جەرشىلدەر
سوندا قودارعا كينوبايقاۋعا (كينو پروۆا) بارعان نۇرمۇحان ءجانتورين سۇلتاننىڭ ويىن ۇققاسىن: «ءاي، سۇلتان، مەن ويناماي-اق قويايىن. ونىڭ ۇستىنە باياعىدا قوداردى ويناعام جانە سەن ايتقان جاستان ءوتىپ كەتتىم» دەپ بىردەن باس تارتتى.
مىنە، بۇل نۇرمۇحان ءجانتوريننىڭ ادامدىق اڭگىمەسى، جارىقتىق ءبىلىمدى ادام بولاتىن. سۇلتان اعام ءىلياس ەسەنبەرلينمەن ارالاستى. نەگە ارالاستى، سەبەبى ول دا حالىق جاۋى اتانعان اتاقتى جازۋشى. سۇلتان اعامىز دا حالىق جاۋىنىڭ بالاسى. اكەسى قوقان حاندىعىن قارجىلاندىرعان. سول جاعداي سۇلتان اعامىزدىڭ باسىنا ءومىر بويى بالە بولدى. ول كەزدە الاشتىقتاردىڭ اقتالماي تۇرعان كەزى. تەگىن ايتۋدان دا قورقادى. اياقتان شالادى. سوندىقتان ءىلياس ەسەنبەرلينمەن دوس، مۇڭى ءبىر بولاتىن. ول كىسى دە «وڭىپ» تۇرعان جوق. قۋدالاۋعا ۇشىراعان قالامگەر...
قىسقاشا ايتقاندا، سۇلتان اعامىزدىڭ تۇبىنە جەتكەندەر رۋشىلدار مەن جەرشىلدەر.
قىز جىبەكتى مەملەكەتتىك سىيلىققا ۇسىنعان كەزدە رەجيسسەر سۇلتان قوجىقوۆتى الىپ تاستادى
قىز جىبەكتى 3 جىل ءتۇسىردى، ءبىراق 1 تيىن العان جوق. ول كەزدە 1-2 دۋبلگە عانا رۇقسات بەرەتىن. بۇل كىسى 5-6 دۋبل تۇسىرەتىن. ول كەزدە پلەنكانىڭ ءار مەترى قىپ-قىزىل اقشا. سول شىعىننىڭ ءبارىن سۇلتان اعامىزدان ءوندىرىپ الدى. كينو بىتكەسىن دە 2 جىل ايلىقسىز وتىردى.
وداندا سوراقىسىن ايتايىن، قىز جىبەكتى مەملەكەتتىك سىيلىققا ۇسىنعان كەزدە رەجيسسەر سۇلتان قوجىقوۆتى الىپ تاستادى. نەگە الىپ تاستاعانىن ءتۇسىنىپ تۇرعان شىعارسىڭ. ىقپالدى ادامدار ارالاستى. سول كينوعا تۇسكەن ءبىر اعام شاكەنشىل بولدى. ال نە دەيسىڭ؟
قازىر دە ول اعالارىممەن كەزدەسۋگە بارىپ ءجۇرمىن عوي. ولار سۇلتان تۋرالى ءتىس جارىپ ايتپايدى. تەك شاكەن ايمانوۆتى ايتادى. وعان قارسى ەمەسپىن. ايتسىن. ءبىراق سۇلتان قوجىقوۆ تا دارىپتەلۋ كەرەك قوي.
پەداگوگيكا جاعىنان دا وتە تالانتتى ەدى
سۇلتان اعامىز كىشىپەيىل ەدى. «سۇلتان اعا» دەسە ۇلكەن-كىشى بولسىن جالپ ەتە قالاتىن. ءوزىن سىيلاعان ادامعا قۇل ەدى. شاكىرتتەرىن قازىرگىدەي وتىرعىزىپ قويىپ وقىتپايتىن. ول كەزدەگى وقىتۋ كەزدەسۋ سياقتى وتەتىن. نە ايتادى، ءبارىن ۇعىپ وتىرامىز، كەرەك جەرى بولسا جازىپ الاتىن ەدىك. 2 جىل وقىعام ستۋديام قازىرگىمەن سالىستىرعاندا 20 جىل وقىعانداي. تاڭدايىمىزبەن تاتىپ، قولىمىزبەن ۇستاپ وستىك.
دوۆجەنكودان ساباق الدى. سول ۇستازىنان العان ءتالىمى بولۋ كەرەك، كينونى قىزىقتى ەتۋ ءۇشىن كينونىڭ شىققان تەگىنەن الىپ كەلەتىن، اعايىندى ليۋمەرلەر تۋرالى العاش سول كىسىدەن ەستىدىك. ول كىسى «انا مۋزەيگە بار، مىنا كىتاپتى وقىپ كەل» دەپ ۇنەمى شابىتتاندىرىپ وتىراتىن. ءبىر كىتاپتىڭ ىشىندەگى سۋرەتتى سۇرايتىن. بارانوۆ دەگەن سۋرەتشى بولدى. سول سۋرەتشىنى بىزگە تانىتقان سۇلتان اعامىز ەدى. پەداگوگيكا جاعىنان دا وتە تالانتتى ەدى. قىسقا-نۇسقا، ناقتى سويلەيتىن. مىسالى، مەن قاز ۇ ۋ-دىڭ ارحيۆ ماماندىعىن بىتىرگەم. مەنىڭ ەڭ ۇلكەن ۇستازىم الكەي مارعۇلان. ايتۋعا بولمايتىن نارسەلەردى سىبىرلاپ ايتاتىن. كەيدە قىزىپ كەتىپ كوپ نارسەلەردى ايتىپ قويادى دا ارتىنان «مەن وسى لاعىپ كەتتىم-اۋ» دەپ قويا سالاتىن. مۇنى نەگە ايتىپ وتىرمىن. ادامنىڭ ۇستازى مىقتى بولۋ كەرەك ەكەن. مەن سول كىسىلەردەن تەك ءبىلىم العان جوقپىن، كوپ نارسە ۇيرەندىم.
ءۇشىنشى ينفاركت العاندا كەتتى عوي
قىز جىبەكتىڭ ءبىر سەرياسىن بىتىرگەسىن مونتاج كەزىندە ينفاركت الدى، ەكىنشىسى مەملەكەتتىك سىيلىققا بارعاندا تاعى دا الدى. سودان كەيىن ۇشىنشىسىندە كەتتى عوي...
ەلدەر بىلمەيدى. قاجىمۇقاندى ءتۇسىردى عوي. بىلمەيتىندەر «ۇستازىڭ قاجىمۇقاندى تۇسىرە المادى» دەپ ايتادى. قاجىمۇقاننىڭ سەناريىن بۇل كىسى ۇلتتىق سيپاتتا جازدى. ەندى تۇسىرەيىن دەپ جاتقاندا، اقشا بولىنگەسىن، سۇلتان اعامىزدى شاقىرىپ الىپ: «سوتسياليستىك رەاليزمنىڭ نەگىزىندە پوددۋبنىي ارقىلى تۇسىرەسىڭ» دەدى. بۇل كىسى «تۇسىرمەيمىن!» دەدى. سونىمەن سەناري بىت- شىت. اعامىز تورعا تۇسكەندەي قايعىردى. سونىڭ كەسىرىنەن كوپ ءومىر سۇرمەدى.
سۋرەتتە سول جاقتان باستاعاندا: رەجيسسەر سۇلتان قوجىقوۆ، اعاسى سۋرەتشى قۇلاحمەت قوجىقوۆ، قۇلاحمەتتىڭ قىزى ساۋلە قوجىقوۆا
ايتا كەتەيىك، سۇلتان قوجىقوۆتىڭ 100 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي ءابىلحان قاستەيەۆ اتىنداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ونەر مۋزەيىندە «التىننىڭ سىنىعى، اسىلدىڭ تۇياعى» اتتى قوجىقوۆتار ديناستياسى كورمەسىنىڭ اشىلۋ سالتاناتى ءوتتى. اتالمىش كورمەدە قوجىقوۆتاردىڭ سۋرەتتەرى مەن ەسكيزدەرى قويىلدى.
