وتىز ءۇش جىگىتتى «ساباعان» جانيا جۇيرىك باپتاۋدى جانىنا سەرىك ەتكەن
«ات قۇلاعىندا وينايتىن» ارۋدى سول ويىنداردا بىردە-ءبىر جىگىت قۋىپ جەتە الماي، بويجەتكەن 33 ىن دە قامشىمەن «ساباعان»، دەپ جازادى قازاقپارات ءتىلشىسى.
كوپتەگەن ات سپورتى ويىندارىنىڭ جۇلدەگەر، جەڭىمپازى جانيا ساتىلعانوۆا قازىر كوكپار اتتارىنان بولەك، بايگەگە قوساتىن اسىل تۇقىمدى جۇيرىكتەردى دە باپتاۋمەن اينالىسادى. ونىڭ قامبار اتا تۇلىگىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعى مال دارىگەرى ماماندىعىن مەڭگەرۋگە جەتەلەگەن ەكەن.
«اتام مۇراتحان قارتابايەۆ - اۋدانىمىزعا تانىمال اتبەگى. سول كىسىنىڭ قاسىندا ءجۇرىپ، جىلقىعا جاقىن بولىپ ءوستىم. قاتارلاستارىم ويىنشىقپەن ويناپ جۇرسە، مەن قورادا اتامنىڭ جانىنان شىقپاي، قولعابىس ەتەتىنمىن.
العاش رەت 18 جاسىمدا قورداي اۋىلىندا ناۋرىز مەرەكەسىنە وراي وتكەن بايگەگە قاتىستىم. ءبىر جىلدان سوڭ كىلەڭ ۇزدىكتەر جينالاتىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كۋبوگىندا باق سىنادىم. وكىنىشكە قاراي، ول جورعا جارىستا جۇيرىگىمنىڭ بابى كەلىسكەنىمەن، باعى جانباي، تەك التىنشى ورىندى مىسە تۇتتىم. وعان دەيىن ءبىرىنشى ورىنداردى جەڭىپ الىپ ءجۇردىم، ءبىراق ولاردىڭ بارلىعى اۋداندىق دەڭگەيدە بولاتىن. ودان دا بيىك بەلەستەردى باعىندىرسام دەگەن الدىمدا ۇلكەن ماقسات تۇردى. كوزدەگەنىمە جەتتىم. ءبىر بايگەدە باس جۇلدە - تۇيە ۇتىپ الدىم. بۇل مەنى ودان ارمەن شابىتتاندىرا ءتۇستى. كوپتەگەن جەتىستىكتەرىمە قىزىلكۇرەڭ اتتى جۇيرىگىمنىڭ ارقاسىندا قول جەتكىزدىم»، - دەيدى شاباندوز ارۋ.
ءجانيا اتبەگىلىكتەن بولەك، اساۋ ۇيرەتىپ، كوكپارعا شاپقاندى، ءتۇرلى تريۋكتار جاساعاندى جاقسى كورەدى. باسىنا قۇرىق تيمەگەن شۋ اساۋدى ۇيرەتۋدەن ەرەكشە قۋات الامىن، دەيدى. ايتۋىنشا، وسى ۋاقىتقا دەيىن 15 تەن استام اساۋعا تۇساۋ سالىپتى. اتبەگىنى بىرنەشە جىل بۇرىن رەسەيگە ات باپتاۋ ءۇشىن ارنايى شاقىرعان دا ەكەن. ءبىراق باتىر قىز بۇل ۇسىنىستان باس تارتقان. «ماقساتىم، وزگە ەمەس، ءوز ەلىمىزدىڭ اتىن الەمگە ايگىلى ەتۋ»، - دەيدى ول. قازىر ول 4 الاماندى بايگەگە باپتاپ، دايىنداۋ ۇستىندە.
اۋىلداستارى جانيانى «قايتپاس، قايسار قىز» دەيدى ەكەن. ايتسا ايتقانداي-اق، ءاربىر ءسوزى ءمىردىڭ وعىنداي ناقتى، قيمىلى شيراق. جىلقىنى قولعا ۇيرەتۋ بارىسىندا، كوكپارعا شاپقاندا بىرنەشە رەت دەنەسىن جاراقاتتاپ العان كەزدەرى دە بولعان. ءبىراق، قايسار قىزدىڭ قامبار اتا تۇلىگىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن بۇل ءبىر مىسقال دا ازايتپاپتى. كەرىسىنشە، ء«اربىر اتتى جۋاسىتقاندا، جەلمەن جارىسا بايگەگە شاپقاندا ەرەكشە كۇي كەشەمىن. جىلقى ۇستىندە وتىرسام، قاناتتانىپ كەتەتىندەيمىن. قۇلاپ قالام-اۋ دەگەن وي، ۇرەي مۇلدەم بولمايدى. ات ۇستىندە ەركىن وتىرامىن. ونىمدى جانۋار دا سەزەدى. 35 كەلىگە دەيىنگى سالماقتاعى سەركەلەردى ەمىن-ەركىن كوتەرەمىن. كوكپاردا شاۋىپ كەلە جاتقان كۇيى جەردە جاتقان سەركەنى ءىلىپ الىپ كەتكەن كەزدەرىم دە بولدى.
جالپى، جىلقى مالى وتە اقىلدى، سەزىمتال جانۋار عوي. اتپەن جۇمىس ىستەگەندە كوڭىل- كۇيىنە ءمان بەرۋ ماڭىزدى. سۋىن، جەمىن، ازىعىن، راتسيونىن دۇرىستاۋ كەرەك. بۇكىل ات جۇيرىك بولمايدى. جەتىستىككە جەتۋ ءۇشىن كوپ ەڭبەك پەن دايىندىق قاجەت. ۇزاققا شاباتىن، كەرىسىنشە الىسقا شىدامايتىن اتتار بولادى. سونى اجىراتا ءبىلۋ كەرەك. بايگەگە دايىنداعاندا تاڭعى ساعات 5-تەن تۇرىپ، سۋىن، جەم-ءشوبىن بەرەمىن، قاڭتارامىن. تۇستە ءبىر شالدىرىپ الامىن دا، قايتادان قاڭتارىپ قويامىن، اراسىندا سۋىتامىن. كەۋدەسىن اشۋ ءۇشىن العاشىندا اقىرىنداپ 5-6 اينالىم جاسايمىن. ال جورعا جارىسىنا دايىندايتىن كەزدە، ەڭ باستىسى، بەلگىلەنگەن قاشىقتىققا جەتە الاتىنداي ەتىپ دايىنداۋ كەرەك. بايگەدە اتتىڭ باسىن كوتەرىپ قويساق، جورعاعا دايىنداعاندا تومەن جىبەرە بەرەمىز. شىنىن ايتسام، ات باپتاعاندا ونىڭ جانىندا 24 ساعات بويى بولۋ كەرەك دەسەم، ارتىق بولماس. كوپ ۋاقىت، كوپ كوڭىل ءبولۋدى قاجەت ەتەدى.
باپتاعان جۇيرىكتەرىمنىڭ ءبارىن بىردەي جاقسى كورەمىن، ءبىراق سونىڭ ىشىندە ەركە- سەرىم ەرەكشە. ول شىنىمەن دە ەرەكشە جانۋار، جىگەرلى، قايسار رۋحى بار. ونىمەن كادىمگىدەي تىلدەسۋ كەرەك، سوندا عانا ىرقىڭا كونەدى»، - دەيدى ول.
«قىز بالاسى تەك ادەمى اشەكەيلەر مەن كويلەك-كونشەككە قىزىعۋى ءتيىس» دەگەن ۇستانىممەن مۇلدەم كەلىسپەيتىن قورداي اۋدانىنىڭ ارۋى وسىلايشا ءوزىنىڭ ومىرلىك جولىن، كاسىبى مەن ءناسىبىن تەك تۇلپارلارمەن بايلانىستىرادى.
«الداعى ۋاقىتتا تارازدا، قىزىلوردادا ۇلكەن بايگەلەر وتەدى. ءبىز تۇيەدەن باستاپ، جىلقى، تانا، تورپاق، قوشقار ۇتىپ، اقشالاي دا جۇلدەلەرگە يە بولدىق. ەندى الداعى الامانداردىڭ بىرىنەن كولىك مىنۋگە دامەلىمىز»، - دەپ جىميدى جانيا، «ءبىراق، ءبىز ءۇشىن باستىسى جۇلدە ەمەس. تۇلپارىم الاماننان كەلگەندە الدىمەن جۇگىرىپ بارىپ اياقتارىن، دەنەسىن تۇگەل شولىپ، جاراقاتتاپ، اۋىرتىپ المادى ما ەكەن دەپ قاراپ شىعامىن. شاۋىپ كەلگەنشە «اتىم امان كەلسىنشى» دەپ تىلەۋمەن بولامىن. ال اۋىرىپ قالسا، جاراقات السا، اتام ەكەۋىمىز ءوزىمىز ەمدەپ، ءدارىسىن ەگىپ، دارۋمەنىن قۇيىپ، جازىپ الامىز» ، - دەيدى اتبەگى.
