قازاقستاندا جۇرگىزۋشى كۋالىگى ەكى جىل سىناق مەرزىمىنەن سوڭ بەرىلۋى مۇمكىن
ءى ءى م- دە قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتى قوعاممەن سەرىكتەستىكتە قامتاماسىز ەتۋ تۇجىرىمداماسىندا قارالعان جول- كولىك وقيعالارى سالدارىنىڭ زاردابىن تومەندەتۋ ستراتەگياسىنىڭ تەتىكتەرى قارالدى.
پىكىرتاسلاسقا قاتىسۋشىلار - مەملەكەتتىك ورگاندار، «قازاۆتوجول» ا ق، «اتامەكەن» ۇ ك پ جانە قازاق جول قوزعالىسى قاۋىپسىزدىگى ع ز ي وكىلدەرى جولداردا «نولدىك ءولىم- ءجىتىم» قاعيداتىن ىسكە اسىرۋ جانە جول- كولىك وقيعالارىنىڭ نەگىزگى سەبەپتەرىنە ىقپالىن تيگىزەتىن شەشىمدەردى تالقىلادى.
جول- كولىك وقيعاسىندا جاراقات ماسەلەسى سان قىرلى جانە جول قوزعالىسىنا قاتىسۋشىلاردىڭ تارتىبىنە بايلانىستى ەكەنى اتاپ ءوتىلدى. سوندىقتان ازاماتتىق سەكتور الەمنىڭ 60 ەلىن قامتيتىن ESRA حالىقارالىق الەۋمەتتىك سۇراقتار باعدارلاماسى نەگىزىندە قاۋىپسىز قوزعالىس زەرتتەۋلەرىن جۇرگىزۋگە باستاماشىلىق جاسايدى، بۇل جولدارداعى قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ساياساتىن تۇزەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
مىسالى، جەزقازعان قالاسىنداعى پيلوتتىق جوبا شەڭبەرىندە جۇرگىزىلگەن ساۋالناما وڭىردە جىلدامدىقتى اسىرۋ شەگى الەمدىك دەڭگەيدەن 2,6 ەسە جوعارى، بەكىتىلمەگەن بەلدىكپەن جۇرگىزۋ قاۋپى % 8,5- عا جوعارى ەكەندىگى انىقتالدى.
سونداي- اق ۇيالى تەلەفونداردى پايدالانۋ جانە جاياۋ جۇرگىنشىلەردىڭ قاۋىپتى ارەكەتتەرىنىڭ دەڭگەيى دە جوعارى.
كەزدەسۋدە قالا سىرتىنداعى جانە ءتۇزۋ جول ۋچاسكەلەرىندە «ورتاشا جىلدامدىق» ۇعىمىن ەنگىزۋ بويىنشا باستامالار قولداۋ تاپتى. سول ءۇشىن تۇجىرىمدامادا سيفرلىق شەشىمدەردى دامىتۋ-جول قوزعالىسى ەرەجەلەرىن بۇزۋشىلىقتاردى تىركەۋ جۇيەلەرىن جانە وسىنداي بۇزۋشىلىقتاردى انىقتايتىن ارنايى اپپاراتتىق- باعدارلامالىق كەشەندەردى كەڭىنەن ەنگىزۋ قاراستىرىلعان. سونداي- اق حالىقارالىق تاجىريبە نەگىزىندە اۆتوجولداردى جوبالاۋ مەن رەكونسترۋكتسيالاۋ تاسىلدەرىن وزگەرتۋ جوسپارلانعان. وسى ماقساتقا ساي اناليتيكانى ەنگىزۋ جانە «Vision Zero» سياقتى ارنايى باعدارلامالىق جاساقتامانى قولدانۋ كوزدەلىپ وتىر.
سونىمەن قاتار «قازاۆتوجول» ا ق وكىلدەرى الەمنىڭ 18 ەلىندە جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان مەكتەپتەر ماڭىنداعى جول قاۋىپسىزدىگى حالىقارالىق باعدارلاماسىنىڭ «Star Rating for Schools» جوباسىن سىناقتان وتكىزۋدى ۇسىندى. بۇل جوبا مەكتەپتەر جانىنداعى جول قوزعالىسى قاۋىپسىزدىگىنىڭ كەشەندى جۇيەسىن پەداگوگتار مەن وقۋشىلاردىڭ وزدەرىن بەلسەندى تارتا وتىرىپ قۇرۋدى كوزدەيدى.
تۇجىرىمداماعا ت ج م- مەن بىرلەسىپ قالا سىرتىنداعى تراسسالاردا جول- كولىك وقيعاسىنان زارداپ شەككەندەرگە شۇعىل كومەك كورسەتۋ جونىندەگى شارالار ەنگىزىلگەن.
كەڭەسكە قاتىسۋشىلار فينليانديانىڭ تاجىريبەسىن دە قاراستىردى. بۇل ەلدىڭ تاجىريبەسىندە جۇرگىزۋشى كۋالىگى 2 جىلدىق سىناق مەرزىمىنەن جانە ءبىرقاتار ەمتيحانداردان وتكەننەن كەيىن بەرىلەدى. قازىر ەلىمىزدە وسىنداي تاجىريبەنى ەنگىزۋ دۇرىستىعى مەن مۇمكىندىگى قاراستىرىلىپ جاتىر.
جول- كولىك وقيعالارىنداعى ءولىم- ءجىتىمدى ازايتۋ جونىندەگى وسى جانە باسقا دا شارالار قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتى قوعاممەن سەرىكتەستىكتە قامتاماسىز ەتۋدىڭ 2024-2028 -جىلدارعا ارنالعان تۇجىرىمداماسىنا نەگىزدەلەتىن بولادى.
رەداكتور
اسحات رايقۇل
