الماتىدا كوكتەم كەلگەلى كەنە شاققان ادام سانى ءوستى
بۇل تۋرالى وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتى الاڭىندا وتكەن بريفينگتە قالالىق قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ شتاتتان تىس باس تراۆماتولوگ-ورتوپەد دارىگەرى قانات تەزەكبايەۆ ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.
سپيكەردىڭ ايتۋىنشا، وتكەن اپتادا 52 ناۋقاس دارىگەردىڭ كومەگىنە جۇگىنگەن، ونىڭ 23 ءى بالا.
«كەنەلەر ادامداردى كوبىنەسە قالا ماڭى مەن تاۋ باۋرايلارىندا شاققان. دەنەگە جابىسقان كەنەنى تەرىدەن العان كەزدە ونىڭ ءبىزتۇمسىعىنىڭ قالىپ قويماۋىن قاداعالاپ، مۇمكىندىگىنشە تەزىرەك الىپ تاستاۋ كەرەك. ەگەر دارىگەرگە بارۋ مۇمكىندىگى بولماسا، ءدارىحانادا نەمەسە كەز كەلگەن باسقا جەردە ساتىلاتىن قىسقىشى بار ارنايى پينتسەت قولدانۋعا بولادى. كەنەنى بارىنشا جابىسقان جەرىنەن ۇستاۋ كەرەك، پينتسەتتى تىستەگەن جەرىنەن پەرپەنديكۋليار ۇستاڭىز، كەنەنىڭ دەنەسىن اينالدىرعان كۇيى الۋ كەرەك. كوپ ۇزاماي كەنە دە تەرىدەن وزدىگىنەن شىعۋى كەرەك»، - دەدى قانات تەزەكبايەۆ.
كەنەلەر نەگىزىنەن ادام تەرىسىنىڭ ەڭ جۇمساق جەرلەرىن شاعادى.
«ولارعا مىنالار جاتادى: قۇلاقتىڭ سىرت جاعى، مويىن، باستىڭ جوعارعى بولىگى، شىنتاقتىڭ ىشكى جاعى، قولتىق استى، ءىش، شاپ، جىلىنشىكتىڭ ىشكى جاقتارى، تىزە استى. كەنەنىڭ شاققانى بىلىنبەيدى، جاندىك جاراعا اۋىرسىنۋدى باساتىن زات ەنگىزەدى. كەنە ەنتسەفاليتىنە جاندىكتىڭ ءوزى شاققاننان باسقا، اۋرۋ ەشكى مەن سيىردىڭ شيكى ءسۇتىن ءىشۋ ارقىلى دا جۇعۋى مۇمكىن. كوكتەمدە جانە جازدا كەنەلەر ادامعا كۇننىڭ نەمەسە ءتۇننىڭ كەز كەلگەن ۋاقىتىندا قاۋىپ توندىرەدى»، - دەدى دارىگەر.
كەنە شاققان سوڭ، ءۇش كۇن ىشىندە شۇعىل پروفيلاكتيكا جۇرگىزۋ قاجەت.
«دەنە سالماعىنىڭ 10 كەلىسىنە 1 م ل دوزادا كەنەگە قارسى يممۋنوگلوبۋلين ەنگىزۋ نەمەسە ءتيىستى كەستەگە سايكەس يودانتيپيرين قابىلداۋ قاجەت. ەنتسەفاليتتىڭ اسقىنۋى وتە قاۋىپتى، سوندىقتان ونى الدىن الۋ كەرەك»، - دەپ كەڭەس بەردى سپيكەر.
ونىڭ ايتۋىنشا، جەكە قورعانىس شارالارىنان بولەك، قالا ماڭىنداعى اۋماقتاردا دا الدىن الۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدى ۇسىندى.
ول ءۇشىن كەلەسى شارالاردى جاساۋ كەرەك: اۋماقتان قوقىستى شىعارۋ، ءۇي جانۋارلارىنىڭ ءجۇنىن ارنايى قۇرالمەن وڭدەۋ، ولاردى مۇقيات تەكسەرۋ، كەنەگە قارسى ارنايى وسىمدىكتەردى وتىرعىزۋ، جەردى ەسكى بۇتاق، شوپتەردەن جۇيەلى تۇردە تازالاۋ، كوگالدى ۇنەمى قىرقۋ، كەنەدەن تازارتقىش قۇستارعا ۇيا سالۋ، جاندىكتەردى تاسىمالداۋشى كەمىرگىشتەردى جويۋ، قاقپانىڭ ماڭىندا ەنى 100 س م ۇگىندىلەر نەمەسە قيىرشىق تاس جول تۇرىندە كەدەرگى جاساۋ قاجەت»، - دەدى الماتى قالالىق قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ شتاتتان تىس باس تراۆماتولوگ-ورتوپەد دارىگەرى قانات تەزەكبايەۆ.
