تۇركىستان تۇرعىنى كونە كىتاپتاردى ۇن مەن ءشايدىڭ كومەگىمەن قالپىنا كەلتىرەدى - فوتو

تۇركىستان. قازاقپارات - تۇركىستان وبلىسىنداعى وتىرار اۋدانىندا كونە كىتاپتار مەن قولجازبالاردى قالپىنا كەلتىرەتىن جانۇزاق ەرىمبەتوۆ ەسىمدى ازامات تۇرادى.

ول ەسكى كىتاپتاردىڭ جىرتىلعان، قىرقىلعان پاراقتارىن جاماپ، تۇگەندەپ بەرەدى. سونداي-اق، ۇستاعاندا ۇگىتىلىپ تۇراتىن بەتتەردى دە ەشقانداي اپپاراتسىز-اق قالپىنا كەلتىرە الادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

جانۇزاق ەرىمبەتوۆ قاعاز رەستاۆراتسيالاۋ جۇمىسىن يران مەملەكەتىنەن ۇيرەنىپ كەلگەن. كەيىننەن الماتىداعى ۇلتتىق كىتاپحانادا تاجىريبەسىن شىڭدادى. سانكت-پەتەربۋرگتەگى رەسەي ەتنوگرافيالىق مۋزەيىندە «ەتنوگرافيالىق جادىگەرلەردى قايتا قالپىنا كەلتىرۋ» بويىنشا ءدارىس الىپ، بىلىكتىلىگىن ارتتىردى. سودان ەلگە ورالعان سوڭ، كونە كىتاپتاردى قالپىنا كەلتىرۋ ءىسىن قولعا الدى.

«مەن بۇدان بۇرىن رەستاۆراتور بولىپ جۇمىس ىستەگەنمىن. قىش قۇمىرالار مەن ءتۇرلى كەراميكالىق زاتتاردى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىن جاسادىم. كەيىننەن قاعاز رەستاۆراتسياسىنا اۋىستىم. بۇل كاسىپتى دە مەڭگەرىپ الدىم. جالپى، بۇل ماماندىق يەلەرى ەلىمىزدە وتە از كەزدەسەدى. سوندىقتان، ءبىزدى تۇركىستانعا، الماتىعا ءجيى شاقىرىپ تۇرادى. تاريحي ورىنداردى ارالاپ، ءبىلىمىمىز بەن تاجىريبەمىزدى ءبولىسىپ كەلەمىز»، - دەيدى ول.

بۇگىندە جانۇزاق ءالزاق ۇلى وتىرار مەملەكەتتىك ارحەولوگيالىق قورىق مۇراجايىندا سۋرەتشى- رەستاۆراتور بولىپ قىزمەت اتقارادى. نەگىزى جۇمىسى - تاريحي ورىنداردان تابىلعان كىتاپتاردى قالپىنا كەلتىرۋ. ودان بولەك، جەرگىلىكتى تۇرعىندار مۋزەيگە وتكىزەتىن سيرەك كەزدەسەتىن قولجازبالاردى دا تۇگەندەپ، مۋزەيدىڭ ارنايى قورىنا وتكىزەدى.

«مۋزەي جادىگەرلەرىنىڭ قۇرامىندا 100 دەن استام قولجازبا بار. «اتامنىڭ كىتابى» دەپ وتكىزەتىندەر كوپ. ولاردىڭ ىشىندە سيرەك كەزدەسەتىن كىتاپتار، قۇراندار بار. سارعايىپ شاشىلىپ كەتكەن، مۇقاباسى دا جوق قۇندى كىتاپتار دا كەزدەسەدى. ۇستاساڭىز پاراقشالارى ۇگىتىلىپ تۇرادى. سولاردى قالپىنا كەلتىرەمىز»، - دەيدى رەستاۆراتور.

جانۇزاق اق قاعازدى سارعايتۋ ءۇشىن كادىمگى ءشايدىڭ دەمدەمەسىن قولدانادى. قىزىل ءشايعا اق قاعازدى سالىپ، سارعايتىپ الادى. كەيىننەن جيەك جاساپ، جىرتىلعان جەرىن جامايدى. جابىستىرىپ، تىگىپ شىعادى. ەڭ باستىسى - كىتاپتىڭ قۇندىلىعى جوعالماۋى قاجەت. اسىرەسە، ارىپتەرى مەن تاڭبالارىن ساقتاۋعا نازار اۋدارادى. سونداي-اق، ۇندى سۋعا ارالاستىرىپ، جەلىم جاسايدى. سەبەبى، زاماناۋي كلەيلەر مەن حيميالىق قوسپالار قاعازدىڭ قۇرامىن وزگەرتىپ جىبەرۋى مۇمكىن. ەڭ باستىسى - بۇل جۇمىستارعا ەشقانداي اپپارات قولدانىلمايدى. بارلىق جۇمىس قول كۇشىمەن جاسالادى.

«ءبىزدىڭ مۇراجايداعى كىتاپتاردىڭ كوپشىلىگى نەگىزىنەن XIX ،ⅩⅩ عاسىرعا تيەسەلى. سونداعى اقىن، جازۋشىلاردىڭ، جىراۋلاردىڭ جازبالارى بار. ودان بولەك، ءدىني ادەبيەتتەر مەن حيكمەتتەر دە كەزدەسەدى. كوپشىلىگى ارابشا، توتە جازۋلارمەن جازىلعان»، - دەيدى ول.

جانۇزاق ءالزاق ۇلى بوس كەزىندە مۇراجاي قورىنداعى كەراميكالىق جادىگەرلەردىڭ ۇلگىسىمەن كادەسىيلار دايىندايدى. قىشتان قۇمىرا، سازسىرناي سەكىلدى ءتۇرلى بۇيىمدار جاساپ، ساتۋعا شىعارادى. تاڭسىق دۇنيەگە تاپسىرىس بەرۋشىلەر دە كوپ. سونداي-اق، «قولجازبالار مەن ەسكى سۋرەتتەردى رەتتەپ بەر» دەپ كەلەتىن جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ دا ءوتىنىشىن ورىنداپ بەرەدى.

«جالپى، ەل ىشىندە كوپتەگەن قۇندى كىتاپ بار. ولار بىرەۋدىڭ ساندىعىندا، بىرەۋدىڭ سارايىندا ساقتاۋلى تۇر. سولاردى مۋزەي قورىنا وتكىزۋگە شاقىرامىن. سەبەبى، كىتاپتار قاراۋسىز جاتقان سوڭ، پاراقتارى ۇستاۋعا جارامسىز بولىپ قالادى. ال، ونىڭ ىشىندە ەلىمىزدىڭ، ۇلتىمىزدىڭ تەرەڭ تاريحى جاتقان بولۋى مۇمكىن»، - دەيدى رەستاۆراتور.

اۆتور

قايرات زاينيشەۆ