قاعباعا كىرگەن قازاقتار
«پرەزيدەنت قاعبانىڭ ىشىنە كىرۋ مارتەبەسىنە يە بولدى. ونىڭ ەسىگى ەرەكشە جاعدايلاردا جانە اسا سىيلى قوناقتارعا عانا اشىلادى. بۇل ساۋد ارابياسى باسشىلىعىنىڭ قازاقستان پرەزيدەنتىنە كورسەتكەن زور قۇرمەتىن بىلدىرەدى»، - دەلىنگەن حابارلامادا.
Massaget.kz ءتىلشىسى قاعباعا كىرگەن قازاقتار تۋرالى توپتاما دايىندادى.
قاعبا دەگەن نە؟
Muslim.kz سايتىنداعى انىقتاماعا سۇيەنسەك، قاسيەتتى قاعبا - ادام بالاسىنىڭ قۇلشىلىق ەتۋى ءۇشىن تۇرعىزىلعان ەڭ العاشقى اللا ءۇيى. ونىڭ قاعبا اتالۋى سىرتقى بەينەسىنىڭ شارشى بولۋىمەن تۇسىندىرىلەدى، ياعني «قاعبا تىك ءتورتبۇرىشتى بولعاندىقتان وسىلاي اتالعان». قاعبا - مۇسىلمان بالاسىنىڭ كوزى مەن جۇرەگى تالپىنىپ تۇراتىن قۇبىلاسى.
قاعبا قىزمەتى - حيجابا (قاقپا كۇزەتى)، ال، قاعبا قىزمەتكەرلەرى ءسانادا (قاسيەتتى ورىن قىزمەتكەرلەرى) دەپ اتالادى. بۇل - ءبانۋ ءشايبا اۋلەتىنىڭ اتادان بالاعا مۇرا ەتىپ قالدىراتىن قىزمەتى.
مەككە قالاسى ازات (فاتح) ەتىلگەن سوڭ، قاعبا كىلتىن پايعامبار (س. ع. س.) وسمان بين تالحا مەن ونىڭ ۇلى ءشايباعا تابىس ەتكەن. سول كۇننەن وسى ابىرويلى قىزمەتتى اتقارۋ - ءبانۋ ءشايبا اۋلەتىنىڭ مىندەتى.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازاقستاننان العاش بولىپ قاعباعا كىرگەن
قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ 1994-جىلى ساۋد ارابياسىنداعى ەر-ريادقا ساپارى بارىسىندا كىشى قاجىلىق وتەپ، قاعباعا كىرگەن. سول ءساتتىڭ ۆيدەوسىن 2016-جىلى اقوردانىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى جاريالاعان ەدى. ول كەزدە نازاربايەۆ ساۋد ارابياسىنا ساپارعا بارعالى جاتقان.
«مەملەكەت باسشىسىنىڭ ساۋد ارابياسىنا الداعى ساپارىنا بايلانىستى نازارلارىڭىزعا 2012-جىلى تۇسىرىلگەن «بولشايا پوليتيكا بەز گالستۋكا» دەرەكتى فيلمىنەن ءۇزىندى ۇسىنامىز. وندا نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ 1994-جىلى ەر-ريادقا جاساعان العاشقى ساپارىنىڭ، ونىڭ ىشىندە مۇسىلماندارعا كيەلى قاعباعا بارعان ساتتەرى ايتىلادى»، - دەلىنگەن حابارلامادا.
كەيىن 2019-جىلى جەلتوقساندا ەلباسىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى Instagram-پاراقشاسىندا قاعباعا كىرگەندە قانداي تىلەك ايتقانىن جازعان ەدى.
«مەككەدە اللانىڭ ءۇيى قاعبانىڭ ىشىنە كىرىپ تۇرعاندا ەڭ ءبىرىنشى تىلەگەن تىلەگىم - حالقىما جاقسىلىق. وسى قيىن-قىستاۋدان ەلىمدى امان-ەسەن الىپ شىعىپ، جاقسى ومىرگە جەتۋگە ءبىزدى قولداي كور دەگەنمىن»، - دەپ جازىلعان ەدى سول كەزدە.
نازاربايەۆتان باسقا تاعى كىمدەر قاعباعا كىرگەن؟
نازاربايەۆ قاعباعا كىرگەن العاشقى قازاقستاندىق بولعان. «نۇر-قازاقستان» قاجىلىق كومپانياسىنىڭ باسشىسى امانگەلدى ەرەنعايىپ سۇحباتتارىنىڭ بىرىندە نازاربايەۆتان كەيىن قاعباعا كەزىندە ەلىمىزدىڭ باس ءمۇفتيى بولعان ءابساتتار قاجى دەربىسالى كىرگەن. ول 2000-2013-جىلدار اراسىندا قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ ءتوراعاسى بولعان. وعان دەيىن قازاقستاننىڭ ساۋد ارابياسى كورولدىگىندەگى ەلشىلىگىنىڭ كەڭەسشىسى قىزمەتىن اتقارعان. ءابساتتار قاجى بىلتىر شىلدەدە قايتىس بولعان ەدى.
قاسيەتتى قاعباعا كىرگەندەر قازاقستاندىق شەنەۋنىكتەر قاتارىندا باعدات امىرەيەۆ تە بار. امىرەيەۆ قازاقستاننىڭ ساۋد ارابياسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى قىزمەتىندە بولعان كەزدە قاعباعا كىرگەن. ول بۇل ەلدە ەلشى قىزمەتىن 1996-2002-جىلدار ارالىعىندا اتقارعان.
امىرەيەۆتەن كەيىن قازاقستاننىڭ ساۋد ارابياسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى بولعان اسقار مۋسينوۆ تە قاعباعا كىرىپ، ءمىناجات ەتكەن ەكەن.
«نۇر-قازاقستان» قاجىلىق كومپانياسى باسشىسىنىڭ مالىمەتىنشە، قايرات لاما شاريف تە قاعبادا بولعان. ول ساۋد ارابياسىندا 2006-2011-جىلدار اراسىندا توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشى قىزمەتىن اتقارعان. ودان بولەك، لاما شاريف قازاقستان ءدىن ىستەرى اگەنتتىگىنىڭ ءتوراعاسى بولىپتى.
قاجىلىق كومپانيالاردىڭ باسشىلارى اراسىندا العاش بولىپ «نۇر-قازاقستان» پرەزيدەنتى امانگەلدى ەرەنعايىپ ۇلى قاعباعا كىرگەن ەكەن. ودان كەيىن ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن قاجىلار بارا باستاعان. ەرەنعايىپ ۇلىمەن بىرگە ءسابيت سۇلتانوۆ، يمانعالي قۇربانوۆ قاعباعا كىرگەن.
كەيىن ارقالىقتان ميراش تاشەتوۆ، اتباساردان قۋانىشبەك بايزاقوۆ 2010-جىلى قاعباعا كىرىپ، ءمىناجات ەتكەن ەكەن.
