ەرمۇحامەت ەرتىسبايەۆ جاڭا كونستيتۋتسيا قابىلداۋدى ۇسىندى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - جاڭا قازاقستاندى جاڭا كونستيتۋتسياسىز قۇرۋ مۇمكىن ەمەس. بۇل پىكىردى قازاقستان حالىق پارتياسىنىڭ ءتوراعاسى ەرمۇحامەت ەرتىسبايەۆ ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

«ءار زاتتى ءوز اتىمەن اتايتىن بولساق، مەنىڭ ويىمشا، ارينە جولداۋ (پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ قازاقستان حالقىنا جولداۋى - رەد.) جاڭا كونستيتۋتسيانى قابىلداۋدى تالاپ ەتەدى. ويتكەنى، جاڭا كونستيتۋتسياسىز جاڭا قازاقستاندى قۇرۋ مۇمكىن ەمەس دەگەن پىكىردەمىن. بۇل جەردە پارلامەنت تۋرالى جاڭا كونستيتۋتسيالىق زاڭنىڭ قابىلدانۋى دا ابدەن مۇمكىن»، - دەدى ەرمۇحامەت ەرتىسبايەۆ «ق س ز ي GPS: Gylym. Pikir. Sayasat» ساراپتامالىق الاڭىنىڭ اشىلۋىندا.

ە. ەرتىسبايەۆ پارلامەنت ءۇشىن كۇرەسۋدەن بۇرىن، پارلامەنتاريزم تۋرالى، ەلىمىزدەگى پارلامەنتاريزمنىڭ پەرسپەكتيۆالارى تۋرالى ايتۋدان بۇرىن وسى ينستيتۋتتى ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن جاعداي جاساۋ قاجەتتىگىن ايتتى.

«ءبىز ادەتتە ەلدىڭ ەڭ جوعارعى جانە زاڭ شىعارۋشى ورگانى دەپ ايتامىز جانە بۇل بىزگە ابستراكسيا سياقتى ەستىلەدى. ءبىراق مەنىڭشە، پرەزيدەنت جولداۋىندا تاعى دا ماجوريتارلىق-پروپورتسيونالدى جۇيەگە ورالۋعا جاعداي جاسالدى جانە جولى بەلگىلەندى. ءبىز ونى العاش رەت 1999-جىلى قازان ايىندا ەنگىزگەن ەدىك. ءبىراق وندا پارتيالىق وندىق ەرەجەسى بولدى، ياعني %10 پارتيالىق ءتىزىم بويىنشا، %90 - وكرۋگتەر بويىنشا سايلاناتىن. سودان كەيىن ءبىز وسى ماجوريتارلىق جۇيەنى تولىعىمەن الىپ تاستادىق، تەك پارتيالىق جۇيەنى قالدىردىق، ەندى %30 دان %70 عا قايتا ورالامىز. بۇل سيفرلارعا كىم تالداۋ جاساپ، بەلگىلەيتىنى ءالى كۇنگە دەيىن تۇسىنىكسىز»، - دەدى ەرمۇحامەت ەرتىسبايەۆ.

سپيكەر بارلىق ساياسي پارتيالارعا 50-50 پايىزعا دەيىنگى اراقاتىناستى قولداۋدى تالاپ ەتەتىنىن جانە سۇرايتىنىن، وسىنىڭ ءادىل بولاتىنىن جەتكىزدى.

سونىمەن بىرگە، قازاقستان حالىق پارتياسىنىڭ ءتوراعاسى ەلدەگى ۇستەم پارتيانىڭ قۇرىلۋى تۇتاس ساياسي باسەكەلەستىكتى جويدى دەگەن پىكىر ءبىلدىردى.

«اسىرەسە تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ ءۇشىنشى ونجىلدىعىنا، كۇشتى دومينانتتى پارتيا قۇرىلعان جۇيەگە كەلدىك. 2007-جىلعا دەيىن ءبىزدىڭ ەلدە ساياسي دەموكراتيا دەڭگەيى ايتارلىقتاي جوعارى بولدى - باسەكەلەستىك تە، ساياسي كۇرەس تە، وپپوزيتسيا دا بار ەدى. مەن مۇنى بىرنەشە رەت ايتقان بولاتىنمىن. ءبىراق، ءتورت پارتيانىڭ بىرىگۋى جانە ەڭ مىقتى اۆانگاردتىق، ۇستەم پارتيانىڭ قۇرىلۋى ەلدەگى ساياسي باسەكەنى ءولتىردى»، - دەدى ەرمۇحامەت ەرتىسبايەۆ.

ە. ەرتىسبايەۆ پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ جاعدايدى تۇزەتۋدىڭ ناقتى جولدارىن بەلگىلەگەنىن اتاپ ءوتتى.

«مەملەكەت باسشىسى ءوز جولداۋىندا ناقتى ناقتى جوسپار بەلگىلەدى. پرەزيدەنت ساياسي پارتياعا كىرمەيدى، اكىمدەر دە بيلىكتىڭ اتقارۋشى-ءبولۋ تارماعىن پارتيالىق بيلىكپەن بايلانىستىرماۋ ءۇشىن ساياسي قىزمەتىنەن باس تارتۋدا، تاعى دا قايتالايمىن، بۇلار ساياسي دەموكراتيانىڭ ەشقانداي دامۋىنا جول بەرمەيدى»، - دەدى ەرمۇحامەت ەرتىسبايەۆ.