تۇركىستاندىقتىڭ ۇيىندە ءۇش عاسىردان بەرى ساقتالىپ كەلگەن قولا قازان مۋزەيگە بەرىلدى

تۇركىستان. قازاقپارات- ءۇش عاسىردان بەرى تۇركىستاندىق تۇرعىننىڭ ۇيىندە ساقتالىپ كەلگەن قولا قازان مۋزەي قورىنا بەرىلدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

تۇركىستاندا «مۋزەيگە سىي» اكسياسى ءوتتى. «ازىرەت سۇلتان» مەملەكەتتىك تاريحي- مادەني مۋزەي- قورىعىنىڭ ۇيىمداستىرۋمەن وتكەن ءداستۇرلى شارادا عالىمدار مەن تاريحشىلار، مۋزەيگە جاناشىر قالا تۇرعىندارى 30 عا جۋىق قۇندى مۇرالاردى تابىستادى. ولاردىڭ قاتارىندا اتاقتى عالىم شايح سۋلەيمان جامالدىڭ اۋدارماسى بويىنشا اۋدارىلعان «تافسير» كىتابى، اتادان بالاعا مۇرا بولعان عاسىرلىق قازان، تەمۋريدتەر مەملەكەتىنىڭ ءامىر تەمىر اتىمەن 785-786 ح. ج. (1383-1385 ج ج.) جانە 832 ح. ج. (1428-1429 ج.) بۇحارا اقشا سارايىندا سوعىلعان فۋلۋسى، قوقان حاندىعىنىڭ ەكى دانا تامشى ءپىشىندى، ءبىر دانا شارشى ءپىشىندى مونەتالارى، XVII ع. ۇساق ساۋدا ىسىندە اينالىمىندا جۇرگەن ءتورتبۇرىش ءپىشىندى مىس اقشالار مەن رەسەي پاتشالىعىنىڭ نۋميزماتيكالىق جادىگەرلەرى، قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسىندە جەرلەنگەن كارسون بەكنازار ۇلى تاڭىباي باتىردىڭ پورترەتى، كوزەشىنىڭ ءمورى بار.

تاڭاتاروۆتار اۋلەتى الىپ كەلگەن قولادان قۇيىلعان ءۇش عاسىرلىق قازان كەسەنەگە كەلۋشىلەردىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىردى. ۇلدارى مەن نەمەرەلەرىن ەرتىپ، ءوزى باستاپ كەلگەن 75 جاستاعى اسىلبەك تاڭاتار ۇلى بابالارىنان جەتكەن قيماس مۇرانى ءارى قاراي كەسەنە مۋزەيىندە تۇرۋىن ءجون ساناپتى.

«بەرەكە دارىعان قولا قازاننان قازاقتىڭ قانشاما جاقسىلارى مەن جايساڭدارى ءدام تاتقان، ءارى اۋلەتتىڭ دە ىرىسى مەن بەرەكەسى ىسپەتتەس. بۇگىنگى كۇنى بابادان تاراعان ۇرپاقتار ۇلكەن اۋلەتكە اينالىپ، تامىرى كەڭگە جايىلعان، ءبىلىمدى دە بىلىكتى، يماندى، ەلگە ەڭبەگى سىڭگەن ازاماتتارعا اينالعان»، - دەدى اسىلبەك تاڭاتار ۇلى.

ايتا كەتەيىك، قازىرگى كەزدە مۋزەيدىڭ قور ساقتاۋ جانە ەسەپكە الۋ ءبولىمىنىڭ قورىندا 24558 دانا كونە جادىگەر مەملەكەتتىك تىركەۋگە الىنعان، ونىڭ 13640 داناسى نەگىزگى قور، 10918 داناسى عىلىمي كومەكشى قور ەسەبىندە. ولاردىڭ باسىم كوپشىلىگى ءتۇپنۇسقاداعى تاريحي قۇندى دۇنيەلەر.