تاريحي حان ورداسىندا رەستاۆراتسيالىق جۇمىستار جالعاسىن تابادى
ب ق و مادەنيەت باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى قۋانىشبەك مۇحانعاليەۆتىڭ وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتى الاڭىندا وتكەن بريفينگىدە ءمالىم ەتكەنىندەي، بيىل قۇرىلعانىنا 220 جىل تولعان بوكەي حاندىعى - ەلىمىزدەگى شىڭعىس حان ۇرپاقتارى بيلىك قۇرعان ەڭ سوڭعى مەملەكەتتىك قۇرىلىم.
بوكەي سۇلتان نەگىزىن قالاپ، ونىڭ ۇلى جاڭگىر ىرگەسىن كەڭەيتكەن حاندىقتىڭ كەيىن «تۇڭعىشتار مەكەنىنە» اينالعانى ءمالىم. قازاق جەرىندەگى تۇڭعىش مۋزەي مەن ارحيۆ، جارمەڭكە مەن ءدارىحانا، مەكتەپ پەن قازىناشىلىق مەكەمە جانە باسقا عيماراتتار وسىندا بوي كوتەردى.
نارىن قۇمىنداعى قاراعايلى ورمان - ەلىمىزدىڭ قايتالانباس اسىل مۇراسى. تاۋەلسىزدىك جىلدارى جاڭگىر حاننىڭ سارايى قالپىنا كەلتىرىلدى.
«حان ورداسىنداعى وسىنداي تاريحي- مادەني مۇرالاردى زەرتتەۋ، ساقتاۋ ءارى پايدالانۋ ماقساتىندا مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىمەن بىرلەسكەن جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. سونىڭ ىشىندە تاريحي ورىنداردى رەستاۆراتسيالاۋ جۇمىستارى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن قولداۋ تاۋىپ، الداعى جىلدىڭ جوسپارىنا دا ەنگىزىلدى»، دەدى ق. مۇحانعاليەۆ.
ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، بوكەي وردا حاندارى بوكەي مەن جاڭگىردىڭ يناۋگۋراتسياسى وتكەن ورال شاھارىنىڭ تۇبىندەگى «حان توعايى» ءوزىنىڭ ىرگەتاسىن التىن وردا كەزەڭىنەن تارتادى. ەدىل- جايىق اراسىنداعى تەرريتوريا كەزىندە التىن وردانىڭ ەپيتسەنترى بولعان. زەرتتەۋشىلەر سول داۋىردە مۇندا 210 قالا بولعاندىعىن العا تارتسا، سونىڭ ءبىرى - ورال قالاسى ىرگەسىندەگى «جايىق قالاشىعى» .
13-14 - عاسىرلارعا تيەسىلى ارحەولوگيالىق ەسكەرتكىش ورال قالاسىنان 12 شاقىرىمداي جەردەن 2001 -جىلى تابىلدى. كارل بايپاقوۆ باستاعان قازاقستان، رەسەي، جاپونيا، گەرمانيا جانە باسقا مەمەلەكەتتەردىڭ ارحەولوگ عالىمدارى عىلىمي زەرتتەۋلەرىن جۇرگىزدى. ارحەلوگيالىق زەرتتەۋلەرلەر ناتيجەسىندە كەسەنە، تۇرعىنجاي مەن حامام ورنى، شىعىر قۇمىرالار، كوگىلدىر كەراميكا، قىزىل كىرپىشتەر، اشەكەيلەنگەن تاقتاتاس قالدىقتارى تابىلدى. وتكىزىلگەن عىلىمي زەرتتەۋلەر وڭىرىمىزدە جوعارى وركەنيەتتى، ءوزىنىڭ ءوندىرىسى مەن قولونەرى دامىعان ورتالىق بولعانىن جانە ورتاعاسىرلىق قالالىق مادەنيەت قالىپتاسقانىن دالەلدەدى»، دەدى ق. مۇحانعاليەۆ.
اۆتور: ەلجان ەرالى
