قازاقستاندا بالا تۋۋ كورسەتكىشى كۇرت ءوستى ەڭبەك مينيسترلىگى
ۇلتتىق ستاتيستيكالىق دەرەكتەردى تالداۋ، زەرتتەۋ جۇرگىزىلگەن ەلدەردىڭ كوپشىلىگىندە كارانتين تۋۋعا تەرىس اسەر ەتكەنىن كورسەتتى. زەرتتەۋ بارىسىندا ە ر د و ساراپشىلارى 2020 -جىلعى قاراشادان باستاپ 2021 -جىلدىڭ سوڭعى ايىنا دەيىنگى كەزەڭگە ءارتۇرلى ەلدەردەگى تۋۋ تۋرالى ناقتى دەرەكتەردى وتكەن 4-5 جىلداعى تۋۋ قارقىنى نەگىزىندە ەسەپتەلگەن جانە ەگەر پاندەميا جانە باسقا وزگەرىستەر بولماسا، تۋۋ ينەرتسياسى بويىنشا جۇرەتىن ترەند ماندەرىمەن سالىستىردى. وسىلايشا پورتۋگاليادا، رۋمىنيادا جانە چيليدە تۋۋ دەڭگەيى سايكەسىنشە 9 پايىزعا، 12 پايىزعا جانە 19 پايىزعا تومەن بولعانى بايقالدى. ا ق ش پەن شۆەيتساريادا مۇنداي تومەندەۋ 4-5 پايىزدى قۇرادى. بەلگيا، يتاليا، سلوۆەنيا، يسپانيا، ۇلىبريتانيا، جاپونيا، سينگاپۋر، فرانسيا ەلدەرىندە تۋۋ كورسەتكىشى 1,3-2,5 پايىزعا تومەندەدى (ترەندپەن سالىستىرعاندا).
الايدا كەيبىر ەلدەردە كارانتين جانە ونىمەن بايلانىستى شارالار بالانىڭ دۇنيەگە كەلۋىنە وڭ اسەر ەتتى. ماسەلەن تايۆاندا، نيدەرلاندتا، كورەيا رەسپۋبليكاسىندا ناقتى تۋۋ كورسەتكىشى ترەندتىك ماننەن 3,1-5,6 پايىزعا اسىپ ءتۇستى.
«2019 -جىلى نيدەرلاند پەن كورەيا رەسپۋبليكاسىنداعى جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى وتە تومەن بولىپ، 3,4 پايىز جانە 3,8 پايىزدى قۇرادى، ال 2021 -جىلعى شىلدەگە تيىسىنشە 3,1 پايىز جانە 3,3 پايىز بولدى، ياعني پاندەمياعا دەيىن ءتىپتى از. تايۆاندا دا جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى وتە تومەن بولدى: 2019 -جىلى 3,7 پايىز جانە 2021 -جىلدىڭ ساۋىرىندە 3,6 پايىز. بۇل دەگەنىمىز، نيدەرلاند، كورەيا رەسپۋبليكاسى جانە تايۆان پاندەميا كەزىندە جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى ودان دا تومەن بولعان، داعدارىسپەن ءساتتى كۇرەسۋدەگى بىرنەشە ەلدەردىڭ قاتارىنا ەندى. بۇل اتالعان ەلدەردىڭ تۇرعىندارىنىڭ كوڭىلىنە سەنىم ۇيالاتىپ، بەبيبۋمعا ىقپال ەتۋى مۇمكىن»، دەپ تۇجىرىمدادى ە ر د و بولجامداۋ دەپارتامەنتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى قايىربەك اياشەۆ.
ترەند ءمانى ۋكراينادا (7,3 پايىزعا) جانە رەسەيدە (8,8 پايىزعا) اسىپ ءتۇستى. الايدا، بۇل رەسەي مەن ۋكراينادا تۋۋدىڭ كارانتينگە دەيىنگى كەزەڭمەن سالىستىرعاندا جوعارىلاعانىن بىلدىرمەيدى.
مىسالى سوڭعى جىلدارى ۋكراينادا تۋۋدىڭ تومەندەۋ ءۇردىسى بايقالدى: بۇرىنعى ديناميكانىڭ ساقتالۋىمەن 2020 -جىلدىڭ قاراشاسىنان 2021 -جىلدىڭ ماۋسىمىنا دەيىن تۋىلعانداردىڭ سانى 166,6 مىڭدى قۇراۋى مۇمكىن ەدى، ءبىراق كارانتيننىڭ ارقاسىندا تۋۋدىڭ تومەندەۋ قارقىنى باياۋلاپ، 178,8 مىڭ نارەستە تىركەلدى.
رەسەيدە كارانتيننىڭ جانە تۋۋدى ىنتالاندىرۋ شارالارىنىڭ وڭ اسەرى كوپتەگەن جىلدار بويى جالعاسىپ كەلە جاتقان تۋۋ كورسەتكىشىنىڭ تومەندەۋى قازىرگە كەزدە تۇراقتانعانى بايقالادى. ماسەلەن 2019 -جىلعى قاراشادان باستاپ 2020 -جىلعى شىلدەگە دەيىن جاڭا تۋعان نارەستەلەر سانى 1 ميلليون 29 مىڭدى قۇرادى. ال 2020 -جىلعى قاراشادان باستاپ 2021 -جىلعى شىلدەگە دەيىن ءىس جۇزىندە وسىنشا 1 ميلليون 28 مىڭ نارەستە دۇنيەگە كەلدى.
بۇل ترەندتەن 8,8 پايىزعا جوعارى. «كورشى ەلدە» تۋۋ كورسەتكىشىنىڭ تۇراقتانۋى تۋۋدى ىنتالاندىرۋدىڭ جاڭا شارالارىنان تۋىنداۋى مۇمكىن. سوندىقتان شەشۋشى فاكتور كارانتين نەمەسە تۋۋدى ىنتالاندىرۋ شارالارى بولدى ما، ول باسى اشىق ماسەلە جانە قوسىمشا زەرتتەۋدى قاجەت ەتەدى. تالداۋ ءۇشىن مۇمكىندىكتەر 2021 -جىلى تۋۋ كەزەكتىلىگى بويىنشا بالا تۋۋدىڭ قولجەتىمدى ستاتيستيكاسىنىڭ بولماۋىمەن شەكتەلىپ وتىر»، دەدى قايىربەك اياشەۆ.
قازاقستاندا تۋۋدىڭ كۇرت ءوسۋى 2020 -جىلدىڭ III توقسانىنان باستاپ بايقالادى تۋىلعاندار سانى 116,7 مىڭدى قۇرادى، بۇل 2019 -جىلعى III توقسانعا قاراعاندا 8,4 پايىزعا ارتىق. 2020 -جىلعى IV توقساندا ءوسىم 2019 -جىلعى IV توقسانعا قاراعاندا 9,5 پايىزدى قۇرادى. 2021 -جىلعى III توقسانداردا ءوسىم 2020 -جىلعى ءتيىستى توقساندارعا قاراعاندا 8,4 جانە 10,7 پايىزدى قۇرادى.
«بىزدە (قازاقستاندا) كارانتين بەبيبۋمعا اكەلدى دەگەن پىكىر كەڭ تارالعان، الايدا، 2020 -جىلعى III جانە IV توقسانىنىڭ كوپ بولىگىندە بۇل تۇجىرىم تەرىس ەكەنىن اڭعارۋعا بولادى. 2020 -جىلعى III توقساندا تۋعان بالالار 2019 -جىلدىڭ IV توقسانىندا، ءتىپتى ۋحان تۇرعىندارى جاڭا جۇقپالى كوروناۆيرۋس تۋرالى حاباردار بولماعان كەزدە بويعا بىتكەن. سونداياق، قازاقستاندا 2020 -جىلعى IV توقساندا تۋعان بالالاردىڭ از عانا بولىگى كارانتين كەزىندە بويعا ءبىتۋى ىقتيمال، ويتكەنى العاشقى كارانتيندىك شەكتەۋلەر 2020 -جىلدىڭ ناۋرىز ايىنىڭ ورتاسىندا اياعىندا ەنگىزىلدى»، دەپ ءتۇسىندىردى ساراپشى.
ە ر د ودا قازاقستاندا 2020 -جىلى بالا تۋۋ كورسەتكىشىنىڭ ءوسۋىنىڭ نەعۇرلىم ىقتيمال سەبەبى رەتىندە، 2020 -جىلعى 1-قاڭتاردان باستاپ تابىسىنا قاراماستان، ءتورت جانە ودان دا كوپ بىرگە تۇراتىن كامەلەتكە تولماعان بالالارى نەمەسە 23 جاسقا دەيىنگى كۇندىزگى وقۋ ءبولىمىنىڭ ستۋدەنتتەرى بار وتباسىلار ءۇشىن اي سايىنعى جاڭا جاردەماقىنىڭ ەنگىزىلۋىن اتاۋدا. بۇل رەتتە جاردەماقىنىڭ ەنگىزىلۋى تۋرالى 2019 -جىلدىڭ قازان-جەلتوقسانىندا جاريالاندى. اتالعان جاردەماقىلاردىڭ ىنتالاندىرۋشى ءرولىن قازاقستاندا تۋۋ كەزەكتىلىگى بويىنشا بالا تۋۋ ستاتيستيكاسى قوسىمشا راستايدى.
«2020 -جىلى قازاقستاندا 426824 بالا دۇنيەگە كەلدى، بۇل 2019 -جىلمەن سالىستىرعاندا 24 514 بالاعا كوپ. بالا تۋۋ ءوسىمىنىڭ باسىم بولىگى (65 پايىز) كەزەكتىلىك بويىنشا ءتورتىنشى بالانىڭ تۋۋى ەسەبىنەن قامتاماسىز ەتىلدى. بالا تۋۋدىڭ 24 پايىزعا ءوسۋى بالالاردىڭ تۋۋ كەزەگى بويىنشا بەسىنشى ەسەبىنەن قامتاماسىز ەتىلدى.
وسىلايشا، قازاقستاندا كوپبالالى وتباسىلار بويىنشا جاڭا اي سايىنعى جاردەماقى، نەگىزىنەن كەزەك بويىنشا 4 جانە 5 بالانىڭ تۋىلۋىن ىنتالاندىرادى. قازاقستاندا بالالاردىڭ دۇنيەگە كەلۋىن ودان ءارى زەرتتەۋدى 2021 -جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تۋۋ كەزەكتىلىگى بويىنشا بالالاردىڭ تۋۋى تۋرالى دەرەكتەرگە يە بولا وتىرىپ جۇرگىزۋگە بولادى، بۇل قازاقستانداعى بەبيبۋمنىڭ 2021 -جىلى نەگە جالعاسقانىن: كوپبالالى وتباسىلار بويىنشا جاردەماقىنىڭ ەنگىزىلۋىنە نەمەسە كارانتينگە بايلانىستى ما ەكەنىن انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، دەپ تۇيىندەدى قايىربەك اياشەۆ.
سوڭعى قولجەتىمدى مالىمەتتەرگە سايكەس، 2021 -جىلدىڭ قاڭتار-تامىزىندا قازاقستاندا 296,5 مىڭ بالا دۇنيەگە كەلدى، بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 8,4 پايىزعا كوپ.
