ا ق ش- تا داۋىل ءمايىت سالىنعان تابىتتاردى جان- جاققا ۇشىردى
ەلدى مەكەندەردە ەلەكتر جەلىسى ءۇزىلىپ، سۋ قۇبىرى ىستەن شىققان. فيليپپيندە ويران سالعان كومپاسۋ تايفۋنى قىتايدىڭ وڭتۇستىگىندەگى حاينان پروۆينتسياسىنا جاقىندادى. بولجام بويىنشا دۇلەي داۋىل ەرتەڭ جەتۋى ءتيىس. جاعالاردىڭ اراسىندا جولاۋشىلار قاتىنايتىن 7 سۋ جولىنا كەمەلەردىڭ شىعۋىنا تىيىم سالىندى. سونداي- اق بالىقشىلارعا دا تەڭىزگە شىقپاۋ جونىندە ەسكەرتۋ جاسالدى. بۇعان دەيىن تەڭىزدەگى داۋىل قۇشاعىندا قالىپ قويعان 58 تەڭىزشى قۇتقارىلعان.
ماماندار تايفۋننان تۋىندايتىن الىپ تولقىنداردىڭ بيىكتىگى 5 مەترگە دەيىن جەتۋى مۇمكىن دەپ جورامالدايدى. وسىعان وراي جاعاداعى بوگەندەر بەكەمدەلىپ جاتىر.
قىتايدىڭ شانسي پروۆينتسياسى تاسقىن زاردابىن قازىردەن تارتىپ جاتىر. تابيعي اپاتتان 1 ميلليون 750 مىڭنان استام ادام زارداپ شەككەن. بيلىك ولاردىڭ 120 مىڭىن قاۋىپسىز جەرگە كوشىردى. سۋ تاسقىنى اۋىل شارۋاشىلىعىنا ارنالعان 190 مىڭ گەكتار القاپتى بۇلدىرگەن. مەتەورولوگتار ايماقتا مۇنداي تاسقىن كۇز مەگزىلىندە ەشقاشان بولماعانىن ايتادى. قىتاي ۇكىمەتى تاسقىنمەن كۇرەسۋگە جانە سالدارىن جويۋعا 12 جارىم ميلليون بولگەن. ءبىراق بۇل تىم ماردىمسىز. ويتكەنى ساراپشىلاردىڭ ەسەبى بويىنشا ەكونوميكالىق شىعىن ءقازىردىڭ وزىندە 780 ميلليون دوللارعا جۋىقتاعان. ەلدەگى 14 ءىرى كومپانيا تاسقىننان زارداپ شەككەندەرگە كومەك جىبەرىپ جاتىر. تاسقىن يۋنەسكو- نىڭ مادەني مۇرالار تىزىمىنە ەنگەن پينياو ەجەلگى قالاسىنداعى قابىرعالارعا زاقىم كەلتىرگەن. ايماقتا 166 تۋريستىك ورىن جابىلدى.
ا ق ش- تىڭ كاليفورنيا شتاتىندا ءورت 800 گەكتار جەردى جالماپ ۇلگەردى. ءتىلسىز جاۋدىڭ كەسىرىنەن ءىرى تاس جولى جابىلىپ، تۇرعىندار كوشىرىلدى. وتكەن اپتادا عانا پرەزيدەنت دجو بايدەن كاليفورنيا شتاتىن تابيعي اپات اۋماعى دەپ جاريالاعان بولاتىن. ساراپشىلار ورمانداعى ءورتتىڭ ورشۋىنە كليمات وزگەرىسى باستى سەبەپ دەيدى.
ا ق ش- تىڭ لۋيزيانا شتاتى تامىز ايىنىڭ سوڭىنان باستاپ ويران سالعان يدا داۋىلىنىڭ سالدارىمەن ءالى كۇرەسىپ جاتىر. كۇشتى جەل ۇيلەردەن باسقا قابىرلەردى دە بۇزعان. لۋيزيانا شتاتىنىڭ ءبىر ايىرماشىلىعى - بۇل ايماقتا تۇرعىندار مايىتتەردى جەردىڭ استىنا ەمەس، ۇستىنە قويادى. دۇلەي داۋىل تابىتتاردى قوزعاپ، اۋلاعا، كوشەلەرگە، جولداردىڭ بويىنا، ءتىپتى كەيبىرىن ايدالاعا اپارىپ تاستاعان. ەندى مۇردەلەردىڭ كىمگە تيەسىلى ەكەنى انىقتالادى. سوسىن بيۋدجەتتەن بولىنگەن قارجىعا جەرلەۋ ءراسىمى قايتا جاسالادى.
رايان زايدەمانن، توتەنشە جاعداي قىزمەتكەرى:
- يدا داۋىلى تىرىلەردىڭ عانا ەمەس، ولگەندەردىڭ دە مازاسىن الدى. مايىتتەردى جيناۋ، دنق ارقىلى جەكە دەرەگىن قايتا انىقتاتۋ پروتسەسى 1-2 جىلعا سوزىلادى. ادامدارعا باقيلىق بولعان تۋىسىن قايتا جەرلەۋ پسيحولوگيالىق تۇرعىدا وتە قيىنعا سوعادى. بۇدان بۇرىن ولار قيراعان ۇيلەرىن قالپىنا كەلتىرۋى ءتيىس.
يسپانيانىڭ پالما ارالىنداعى جانارتاۋ لاۆاسى بىرنەشە ءۇيدى باسىپ قالدى. ماماندار تۇرعىندارعا تەرەزەلەردى اشپاي، پەردەمەن تۇمشالاپ ۇستاۋعا جانە اۋاباپتاعىشتاردى قوسپاۋعا شاقىردى. سەبەبى اۋا ارقىلى ۋلى زاتتار تارالۋى مۇمكىن. ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، پالماداعى جانارتاۋ 19-قىركۇيەكتە ويانعان بولاتىن. سودان بەرى لاۆا 600 گەكتار اۋماققا جايىلىپ، 2 مىڭعا جۋىق ءۇيدى قيراتقان.
www.24.kz
