ساياسي قۋعىن-سۇرگىن ءاربىر قازاقستاندىق وتباسىن اينالىپ وتپەدى - مەملەكەتتىك كوميسسيا

نۇر- سۇلتان. قازاقپارات - ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن تولىق وڭالتۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيانىڭ مۇشەسى سابىر قاسىموۆ شىعارماشىلىق پەن زيالى قاۋىم وكىلدەرىن قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن اقتاۋ جۇمىسىنا بەلسەندى قاتىسۋعا شاقىردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.

«بۇكىل سوۆەت حالقى ءۇشىن 1937-38 -جىلدارداعى قۋعىن-سۇرگىن قايعى-قاسىرەت بولسا، قازاقستاندىقتار ءۇشىن 1928-33-جىلدار - بۇرىن-سوڭدى بولماعان الاپات قاسىرەت. ءدال وسى جىلدارى بولشيەۆيكتىك-ستاليندىك رەجيم الدىن الا ازىرلەگەن حالىققا قارسى ساياسات پەن ونىڭ قازاقستانداعى قولشوقپارلارى قابىلداعان مەملەكەتتىك شەشىمدەردى جۇزەگە اسىرۋى سالدارىنان قازاق حالقىنىڭ جارتىسىنىڭ ولىمىنە اكەپ سوققان ناۋقاندار وتكىزىلدى. كۇشتەپ ۇجىمداستىرۋ مەن وتىرىقشىلاندىرۋدى، كۇش قولدانىپ ەت جانە استىق جيناۋ ءۇشىن كوپتەگەن ساياسي شەشىمدەر مەن زاڭدى اكتىلەر قابىلداندى، بۇل جازىقسىز قۇربانداردىڭ كوبەيۋىنە اكەپ سوقتى. مىسالى 1932-جىلعى 7- تامىزداعى «ءۇش ماساق تۋرالى» زاڭ بويىنشا شارۋالارعا قاتىستى بۇرىن-سوڭدى بولماعان قاتال رەپرەسسيالار قولدانىلدى. وسىلايشا، زاڭ قولدانىلعان ءبىرىنشى جىلى 33 مىڭ 345 ادام سوتتالدى. بيلىكتىڭ كىناسىنەن اش بالالار مەن وتباسى مۇشەلەرىن تاماقتاندىرۋ ءۇشىن ادامدار ماساق تەرىپ، ۇيىنە الىپ كەتۋگە ءماجبۇر بولدى. بۇل ءۇشىن ولار اتۋ جازاسىنا كەسىلدى نەمەسە 10 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلدى»، - دەدى سابىر قاسىموۆ وڭىرلىك كوميسسيالارمەن بىرگە وتكەن سەميناردا.

مودەراتور تەك تىكەلەي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارى، ياعني اتىلعاندار، سوتتالعاندار، جەر اۋدارىلعاندار عانا ەمەس، وسى ناۋقان سالدارىنان زارداپ شەگىپ، الەۋمەتتىك، ازاماتتىق قۇقىقتارىنان، قاراپايىم تۇرمىستىق جاعدايلارىنان ايىرىلعان، جەتىم قالعانداردىڭ كوپ ەكەنىن، ياعني قايعىلى وقيعا ءاربىر قازاقستاندىق وتباسىن اينالىپ وتپەگەنىن اتاپ ءوتتى.

«ارحيۆتەر - وبەكتيۆتى شىندىقتى ىزدەۋ مەن ورناتۋدىڭ جالعىز كوزى ەمەس. وڭىرلەردە، اۋداندار مەن اۋىلداردا ۇلكەن ىزدەۋ جۇمىستارىن ۇيىمداستىرۋ قاجەت. اقساقالداردى ىزدەپ، ەستەلىكتەرىن جازىپ الىپ، جاڭا فاكتىلەر، وتباسىلىق جادىگەرلەر مەن قۇجاتتار ىزدەگەن ءجون. بارلىق شىعارماشىل زيالى قاۋىم وكىلدەرىن، قوعامتانۋشى عالىمداردى جانە تۇتاس ەل بويىنشا مەملەكەتتىك كوميسسيانىڭ جۇمىسىنا بەلسەندى قاتىسۋعا شاقىرامىن»، - دەدى سابىر قاسىموۆ.

ايتا كەتەيىك، ەلوردادا «قازاقستان شارۋالارىنا قاتىستى بولشيەۆيكتىك-ستاليندىك بيلىكتىڭ كۇشتەپ ۇجىمداستىرۋ مەن وتىرىقشىلاندىرۋ، كۇشتەپ ەت جانە استىق دايىنداۋ جانە باسقا دا ساياسي ناۋقاندارى بارىسىنداعى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن اقتاۋ» سەمينار ءوتتى.

جيىندى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن تولىق اقتاۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيانىڭ جوبالىق كەڭسەسى الماتى وبلىسىنىڭ اكىمدىگىمەن بىرلەسىپ وتكىزگەن.