تاريحتا اتى قالعان جانۋارلار: باتالوندى قۇتقارعان كوگەرشىن

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - عاجايىپ ەرلىك ىستەرى نەمەسە عىلىمي ەكسپەريمەنتتەرگە قاتىسۋى ارقاسىندا كەيبىر جانۋارلار ادامنان كەم ەمەس يگى ىستەر جاساي الادى.

بۇگىن ءبىز تاريحقا ءوز ەسىمدەرىن جازىپ ۇلگەرگەن جانۋارلار جايلى سەريالى ماقالامىزدى باستايمىز. العاشقى دەرەك ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە قانشاما ماڭىزدى حابارلامالار جەتكىزىپ، 200 گە جۋىق ساربازدىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالعان شەر امي كوگەرشىنى تۋرالى بولماق.

ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كوگەرشىندەردى قولدانۋداعى ەڭ اۋقىمدى سوعىستاردىڭ ءبىرى بولدى. تاريحتا العاش رەت سوعىس جالپى سيپاتقا يە بولعان كەزدە، بوتالون كومانديرلەرى ءوز ارەكەتتەرىن ءمىنسىز ۇيلەستىرۋى كەرەك ەدى. ء دال وسى جەردە قۇستار كومەككە كەلدى. سولاردىڭ ءبىرى - شەر امي ەسىمدى كوگەرشىن تاريحقا ماڭگى اتىن جازىپ قالدىردى.

شەر امي اتتى كوگەرشىن

بۇل كوگەرشىن ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە كۋرەر بولدى. قۇس فرانسياعا 12 ماڭىزدى حابار جەتكىزدى. ءبىراق شەر امي ءوزىنىڭ شىنايى باتىلدىعىن «ارگوننا» شايقاسى كەزىندە كورسەتتى.

1918-جىلدىڭ 3- قازانىندا مايور چارلز ۋيتلەسي مەن 500 دەن استام جاۋىنگەر قورشاۋدا قالادى. 4- قازاندا باتالون وداقتاستار تاراپىنان وققا ۇشىرايدى. كوپتەگەن امەريكالىقتار العاشقى كۇنى-اق قازا تابادى، جارالانادى. باتالون كومانديرى اتىستى توقتاتۋ تۋرالى حابارلامامەن ەكى كوگەرشىن ۇشىرادى. ءبىراق، ەكەۋىن دە نەمىستەر اتىپ تۇسىرەدى. سوڭعى ءۇمىت شەر اميدە قالادى. كوگەرشىننىڭ سول اياعىنا مايور:

«ءبىز جول بويىندا ورنالاسقانبىز، بيىكتىگى 276,4 مەتر. ارتيللەريا بىزگە تىكەلەي سوققى بەرىپ جاتىر. قۇداي ءۇشىن، اتۋدى توقتاتىڭىز!» دەگەن حابارلاما بايلاپ جىبەرەدى.

شەر امي اسپانعا كوتەرىلگەننەن-اق نەمىستەر وعان وق جاۋدىرا باستايدى. ءتىپتى، ەكى-ءۇش رەت تيگىزەدى دە. ءبىراق كوگەرشىن 25 مينۋتتا 25 ميل (40 كيلومەتر) ۇشىپ، وداقتاستار تاراپىنا وتەدى. كوكىرەك تۇسىنان جارالانعان، ءبىر كوزىنە وق ءتيىپ، ءبىر اياعىنان ايرىلعان شەر امي ماڭىزدى حابارلامانى جەتكىزەدى. دارىگەرلەر ونىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالادى. ناتيجەسىندە 77-اتقىشتار ديۆيزياسىنىڭ 194 ساربازىن كوگەرشىن قۇتقارادى. كوپ وتپەي اتىستى توقتاتىپ، نەمىستەردى تىقسىرعان وداقتاستار جاۋىنگەرلەرى باتالونمەن اراداعى بايلانىستى ورناتادى.

كوگەرشىن ۆەردۋن شايقاسى كەزىندە جەتكىزىلگەن 12 حابارلاما ءۇشىن فرانسۋز اسكەري كرەست مەدالىمەن، سونداي-اق امەريكالىق كوگەرشىندەر قوعامىنىڭ التىن مەدالىمەن ماراپاتتالدى. قۇس 1919-جىلى 13- ماۋسىمدا نيۋ-دجەرسي شتاتىنىڭ فورت مونمۋت قالاسىندا ءولدى. ونىڭ دەنەسىنەن تۇلىپ جاسالىپ، سميتسون ينستيتۋتىندا ساقتاۋلى تۇر.

شەر ءاميدىڭ اتى 1931-جىلى جارىس كوگەرشىندەرىنىڭ داڭق زالىنا جازىلدى.

2011-جىلى Time جۋرنالى شەر ءاميدى ەڭ قاھارمان جانۋارلاردىڭ وندىعىنا ەنگىزدى.

massaget.kz