اۋعانستانداعى رەجيمنىڭ كۇيرەۋىنە نە سەبەپ - قازاقستاندىق ساراپشىلار پىكىرى

قازاقستاننىڭ اۋعانستان يسلام رەسپۋبليكاسىنداعى بۇرىنعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى، ۇ ق ك «بارلاۋ» قىزمەتىنىڭ ەكس- ديرەكتورى ءومىرتاي ءبىتىموۆ مۇنداي احۋالدىڭ باياعىدان- اق ءپىسىپ جەتىلگەندىگىن العا تارتادى.
«بارلىعى دا قازىرگى رەجيمنىڭ امەريكالىقتار كەتكەننەن كەيىن ەرتە مە، كەشپە كۇيرەيدى دەپ ساناعان ەدى. ول ءىس جۇزىندە اسكەردىڭ، قاۋىپسىزدىك كۇشتەردىڭ تولىقتاي قولداۋىمەن تۇردى. بارلىق دەرلىك بيۋدجەت دونورلاردىڭ ەسەبىنەن قالىپتاستى. ارينە، وسى 20 جىلدىڭ ىشىندە قوعامدا الەۋمەتتىك تۇرعىدا، ءبىلىم بەرۋ مەن مادەنيەتتە وزگەرىستەر بولدى»، - دەدى ءومىرتاي ءبىتىموۆ اۋعانستانداعى احۋالدى ساراپشىلىق تالقىلاۋ بارىسىندا.
«مۇنى جوققا شىعارۋعا بولمايدى. ويتكەنى ءبىز دە گۋمانيتارلىق كومەك كورسەتۋگە اتسالىستىق. ءبىزدىڭ ءبىلىم بەرۋ باعدارلامامىز ناتيجەسىن بەردى، پروگرەسسيۆتى كوزقاراسى بار كوپتەگەن ادام شىقتى. ەل يسلامنىڭ وتكەنىنەن ارىلا باستادى. دەگەنمەن، بۇل رەجيم تولىقتاي «اعاعا» سەنىم ارتىپ، ول ەكونوميكالىق جانە قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەردى قوسا العاندا بارلىق سۇراقتى شەشەدى، ءبىز ءۇشىن بارلىعىن جاسايدى دەپ ۇمىتتەندى»، - دەپ قوستى بۇرىنعى ەلشى.
ونىڭ اتاپ وتۋىنشە، ەڭ باستى كەمشىلىك ەشكىمنىڭ دە قاپەرىندە ءىس جۇزىندەگى رەجيمدى قورعاۋعا نيەت بولعان جوق.
«وسى جىلداردىڭ ىشىندە ءىس باسىنداعى رەجيم جەمقورلىققا بەلشەدەن باتىپ، اسىرەسە ءوڭىرارالىق جانە ءدىنارالىق قارىم- قاتىناستا بەدەلىن جوعالتتى. جەرگىلىكتى جەرلەردە، ۋەزدەردە جاعداي باقىلاۋدا بولعانىمەن تەك ورتالىقتارىندا عانا ۋەزدىك پوليسيا باستىعى دەڭگەيىندە قامتاماسىز ەتىلدى. تۇندە قاراپايىم ادام ەمىن- ەركىن دالاعا شىعا المايدى. قاراپايىم ادامدار پوليسياعا جۇگىنگەندە پارا تالاپ ەتىلدى نەمەسە ءىس جۇزىندە پروبلەمانى شەشە المادى»، - دەپ تۇيىندەدى ءسوزىن ءومىرتاي ءبىتىموۆ.
ال ق ر پرەزيدەنتى جانىنداعى قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋت ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى، ورتالىق ازيا بويىنشا ساراپشى سانات كوشكىمبايەۆ ءبىرقاتار ەل ءۇشىن اۋعانستاندا ورىن العان احۋالعا بايلانىستى وڭ وزگەرىستەر بولاتىندىعىن ايتادى. ياعني، كولىك ءدالىزى اشىلادى.
«كوپ جاعدايدا احۋال تالىپتەردىڭ كوشباسشىلارىنا، ولاردىڭ تەگەراندا، ماسكەۋدە، بەيجىڭدە جانە باسقا دا الاڭداردا بەرگەن ءوز مىندەتتەمەلەرىن قالاي ورىنداۋىنا بايلانىستى بولماق. گەوساياسي تۇرعىدان العاندا ارينە بۇل كونفيگۋراتسيانىڭ وزگەرۋىنە الىپ كەلەدى. 90- جىلدارى تاليبان قوزعالىسى پايدا بولعانداعى تاقىرىپتاردىڭ ءبىرى قانداي ەدى؟ ول «ورتالىق ازيا - وڭتۇستىك» كولىك ءدالىزىن اشۋ ەدى عوي. سوڭعى جىلدارى بۇل تاقىرىپتا پىكىرتالاستىڭ قايدا جاندانعانىن كورىپ وتىرمىز. ماسەلەن، وزبەكستان ءۇشىن وڭتۇستىكتە كولىك ءدالىزىن اشۋ ماسەلەسى - بۇل ستراتەگيالىق ماڭىزدى باسىمدىق. بۇل تۇرىكمەنستان ءۇشىن دە. ءتىپتى تاجىكستان ءۇشىن دە بەلگىلى ءبىر مانگە يە. تالىپتەر ءتارتىپتى قامتاماسىز ەتۋ ارقىلى بۇل جوبانىڭ جۇزەگە اسىرىلۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەدى سانات كوشكىمبايەۆ.