قازاقستاننىڭ مەديا سالاسى قالاي دامىپ جاتىر
وسى ورايدا، مەرەكە قارساڭىندا ب ا ق سالاسىنىڭ دامۋى، قابىلدانعان زاڭدار, سونىمەن قاتار پاندەميا كەزىندە اتالمىش سالاداعى وزگەرىستەر تۋرالى شولۋ ماتەريال دايىنداۋدى ءجون كوردىك. تولىعىراق Strategy2050.kz ماتەريالىندا.
ۇكىمەتتىڭ 2019 -جىلعى 25-ماۋسىمداعى قاۋلىسى بويىنشا قازاقستانداعى ب ا ق قىزمەتكەرلەرىنىڭ كۇنى 28-ماۋسىم بولىپ بەلگىلەندى. قۇجاتقا سايكەس ۇكىمەتتىڭ 2017 -جىلعى 31-قازانداعى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا مەرەكە كۇندەرىن بەكىتۋ تۋرالى» قاۋلىسىنا وزگەرىستەر ەنگىزىلدى.
وسىلايشا، بايلانىس جانە اقپاراتتاندىرۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ كۇنى ەندى 17-مامىردا اتاپ وتىلەدى, ال 16-تارماققا سايكەس ب ا ق قىزمەتكەرلەرى كۇنى 28-ماۋسىم دەپ بەكىتىلگەن.
ايتا كەتەيىك، بۇعان دەيىن قازاقستاندا 28-ماۋسىم بايلانىس جانە اقپارات قىزمەتكەرلەرى كۇنى رەتىندە اتالىپ وتكەن بولاتىن. 2019 -جىلى 24-ماۋسىمدا مەملەكەت باسشىسى قاسىم- جومارت توقايەۆ ۇكىمەتكە جۋرناليستەردىڭ جەكە كاسىبي مەرەكەسىن بەلگىلەۋدى تاپسىردى. «قوعامنىڭ دامۋىنداعى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ ماڭىزدى ءرولىن ەسكەرە وتىرىپ، بۇنىڭ ءادىل شەشىم ەكەنىنە داۋ جوق»، - دەگەن ەدى پرەزيدەنت.
زاڭداعى وزگەرىستەر
2020 -جىلدىڭ 30 -جەلتوقسانىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە اقپارات ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ قابىلداندى. جالپى، بۇل مەملەكەتتىك اقپاراتتىق تاپسىرىستىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ كوممەرتسيالىق مۇمكىندىكتەرىن جەتىلدىرۋگە دە مۇمكىندىك بەرەدى.
سونىمەن قوسا، 2020-2022 -جىلدارعا ارنالعان ۇلتتىق اقپاراتتىق دامۋ جوسپارى بەكىتىلدى, وندا سالانىڭ جۇيەلىك ماسەلەلەرىن، ونىڭ ىشىندە بۇقارالىق كوممۋنيكاتسيالار تۋرالى زاڭدى جەتىلدىرۋ جولىمەن شەشۋگە باعىتتالعان شارالار كەشەنى قاراستىرىلعان. اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترى ايدا بالايەۆا بۇل زاڭ رەسپۋبليكادا بىرىڭعاي اقپاراتتىق ساياساتتى رەتتەۋگە جانە قالىپتاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىن اتاپ وتكەن ەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، سالالىق باعىتتار رەسپۋبليكالىق كوميسسيانىڭ باقىلاۋىندا بولادى جانە رەسپۋبليكالىق جانە ايماقتىق كوميسسيالاردىڭ ءوزارا بايلانىسى ارقىلى قۇرىلادى.
«بۇل حالىقتى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قىزمەتى تولىق جانە كەڭىنەن حاباردار ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەدى ايدا بالايەۆا القا وتىرىسى بارىسىندا. ونىڭ سوزىنشە، ب ا ق- قا قاتىسى جوق ۇيىمدار جارىستارعا قاتىسا المايدى.
«بىز كاسىبي ۇيىمداردىڭ قاتىسۋىنا مۇمكىندىك بەرەمىز، سونىمەن بىرگە اقپاراتتىق مازمۇننىڭ ساپاسىن ارتتىرامىز»، - دەدى مينيستر.
كادر دايىنداۋ ماسەلەسى
بۇدان بولەك، سالانىڭ كادرلىق الەۋەتىن كاسىبي تۇرعىدان دامىتۋ ماقساتىندا دا جۇيەلى جۇمىس ءجۇرىپ جاتىر. وتكەن جىلى قازاقستاندا سالانىڭ كادرلىق الەۋەتىنىڭ كاسىبي دەڭگەيىن ارتتىرۋ سالاسىندا جۇيەلى جۇمىستار باستالدى. ول ءۇشىن بىرىنشى كەزەكتە سالالىق جۋرناليستيكاعا قاتىستى «2020-2021 -جىلدارعا ارنالعان ب ا ق ماماندارىن دايارلاۋدىڭ ارنايى جوسپارى» جاسالعان.
«2020-2021 -جىلدارعا ارنالعان مەديا سالاسىنداعى مامانداردى دايارلاۋدىڭ ارنايى جوسپارى ازىرلەندى. بۇل، ەڭ الدىمەن، سالالىق جۋرناليستيكاعا قاتىستى»، - دەپ اتاپ وتكەن ەدى اقپارات جانە دامۋ مينيسترى ايدا بالايەۆا حالىقپەن قورىتىندى كەزدەسۋدە. مينيسترلىكتىڭ مالىمەتىنشە، وسى باعىتتا بىرقاتار ىس- شارا قولعا الىنعان. ماسەلەن، 2021 -جىلدىڭ 8-اقپانىنان باستاپ س. اسفەندياروۆ اتىنداعى قاز ۇ م ۋ نەگىزىندە العاشقى 50 جۋرناليست مەديتسينالىق تاقىرىپتار بويىنشا وقۋدان ءوتتى.
سونىمەن بىرگە، 15-اقپاننان باستاپ ل. گۋميلەۆ اتىنداعى ە ۇ ۋ- دىڭ بازاسىندا ءدال وسىنداي جۋرناليستەر دىني سالاداعى بىلىمىن جەتىلدىردى, ال 22-اقپاننان باستاپ تاعى 50 جۋرناليست ءال- فارابي اتىنداعى قاز ۇ ۋ- دا ەكولوگيالىق تاقىرىپتا دايىندىقتان ءوتتى.
وسىنداي جۇمىس، اگرارلىق، زاڭگەرلىك، ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك- ەڭبەك سالاسىنداعى باسقا دا ۋنيۆەرسيتەتتەرمەن جوسپارلانىپ وتىر.
اقپارات سالاسىنىڭ جۇمىسى
اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، 2020 -جىلى پاندەمياعا قاراماستان، مەملەكەتتىك اقپاراتتىق ساياساتتى ىسكە اسىرۋ 88 بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ارقىلى ءساتتى جۇزەگە اسىرىلعان.
COVID-2019 پاندەمياسىمەن كۇرەس شارالارى، ۆيرۋستىڭ الدىن الۋ شارالارى تۋرالى اقپارات بەرۋ بويىنشا اۋقىمدى جۇمىس جۇرگىزىلگەن.
«وسىعان بايلانىستى 250-دەن استام بەينە-روليكتەر ءتۇسىرىلدى. «ەل ارنا» جانە «بالاپان» تەلەارنالارىنىڭ ەفيرىندە مەكتەپ جاسىنداعى بالالارعا ارنالعان «ونلاين- ساباقتار» ازىرلەنىپ، كورسەتىلدى»، - دەپ اتاپ ءوتتى مينيستر ايدا بالايەۆا.
سونىمەن قاتار, ەلىمىزدە كوروناۆيرۋستىڭ العاشقى فاكتىلەرى تىركەلگەننەن كەيىن بىردەن «coronavirus2020.kz» پورتالى ىسكە قوسىلدى. بۇگىندە وعان كۇن سايىن 80 مىڭ قولدانۋشى كىرەدى. سونىمەن بىرگە، قازىرگى تاڭدا اتالمىش سايتتىڭ تەلەگرامى دا ىسكە قوسىلدى. سونداي- اق، ينفودەميامەن كۇرەستە stopfake.kz ۆەب- سايتىنىڭ قۇرىلۋى دا ماڭىزدى قادامداردىڭ بىرى بولدى.
ول 2020 -جىلدىڭ شىلدەسىندە ىسكە قوسىلعان ەدى. بۇل سالانىڭ بولاشاقتاعى دامۋى ءۇشىن عانا ەمەس، تۋىنداعان ماسەلەلەردى كۇندەلىكتى شەشۋ ماقساتىندا زاماناۋي جانە تيىمدى نورماتيۆتىك- قۇقىقتىق بازا قاجەت. وسى ورايدا بىرقاتار ىس- شارا قابىلدانىپ، جۇرگىزىلىپ جاتىر. ماسەلەن، 2020 -جىلدىڭ 30-جەلتوقسانىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە اقپارات ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ قابىلدانعان. ول مەملەكەتتىك اقپاراتتىق تاپسىرىستىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ كوممەرتسيالىق مۇمكىندىكتەرىن دە ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
2020 -جىلى مەملەكەتتىك ب ا ق- تا قانداي وزگەرىستەر بولدى
وتكەن جىلى ب ا ق-تا تومەندەگىدەي وزگەرىستەر ورىن الدى:
1. «ەگەمەن قازاقستان» جانە «كازاحستانسكايا پراۆدا» اكسيونەرلىك قوعامدارى 2020 -جىلى بىرىكتىرىلدى. بارلىق ىس- شارا اياقتالعاننان كەيىن 2021 -جىلى مەملەكەتتىك باسىلىمدار «قازاق گازەتتەرى» برەندىنە بىرىكتىرىلەدى.
2. Kazakh TV تەلەارناسىن شەتەلدە تاراتۋ اياسىندا - 2020 -جىلى 8 جاڭا مەملەكەتتىڭ وپەراتورلارىنا قوسىلدى، ونىڭ اراسىندا گرۋزيا، گەرمانيا، رەسەي سياقتى مەملەكەتتەر بار. جالپى وسى كەڭەيتۋدىڭ ارقاسىندا Kazakh TV بۇگىن 47 مەملەكەتتە تارالادى.
3. تەليەۆيدەنيە سالاسىندا كوپ جىلدارى سىن ايتىلىپ كەلە جاتقان تەلە- ولشەم باعىتىندا وزگەرتۋلەر جۇرگىزىلدى. جاسالعان جۇمىستاردىڭ ارقاسىندا 2021 -جىلى تەلە-ولشەم ونلاين تۇردە قولجەتىمدى بولادى، جانە جاڭا تەحنولوگيامەن جۇرگىزىلەتىن بولادى.
4. ب ا ق سالاسىن دامىتۋعا ارنالعان اقپارات ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى زاڭ قابىلداندى. بۇل زاڭ مەملەكەتتىك اقپاراتتاندىرۋ ساياساتىن قازاقستاننىڭ ايماقتارىندا جۇيەلى تۇردە جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى جانە باقتاردى قولداۋعا باعىتتالعان.
5. 2020 -جىلى مينيسترلىك جۋرناليستتەردى اككرەديتاتسيالاۋ ەرەجەلەرىن جاڭارتتى.
6. ب ا ق سالاسىن دامىتۋعا ارنالعان مەديا سالا ماماندارىن وقىتۋ جونىندەگى ارنايى جوسپار بەكىتىلدى. ماقساتى بىلىم بەرۋ پروتسەسىن جۇيەلەۋ، سالا ماماندارىنىڭ كاسىبي دەڭگەيى مەن باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋ.
7. سونىمەن قاتار، 2020 -جىلى مينيسترلىك مەديا سالاسىن دامىتۋ باعىتىندا Astana Medىa Week حالىقارالىق پىكىرتالاس الاڭىن ۇيىمداستىردى. ونلاين رەجيمىندە ا ق ش، رەسەي، نورۆەگيا، اۆستراليا سياقتى گەوگرافياسى كەڭ مەملەكەتتەردەن 60 سپيكەر قاتىستى. اتالعان ءىس-شارانىڭ ترانسلياتسياسىن قاراعان مامانداردىڭ سانى 10000 عا جەتتى.
اقپاراتقا قول جەتكىزۋ
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ ءوز جولداۋىندا اقپاراتتىڭ قولجەتىمدىلىگى ماسەلەسىنە ەرەكشە نازار اۋداردى. اقپاراتقا قول جەتكىزۋ تۋرالى زاڭ قابىلدانعاننان بەرى وعان ەشقانداي تۇجىرىمدامالىق وزگەرىستەر ەنگىزىلگەن جوق. وسىعان بايلانىستى قاجەتتى تۇزەتۋلەر پاكەتى ازىرلەنىپ، وعان پرەزيدەنت 2020 -جىلى 30-جەلتوقساندا قول قويعان ەدى.
وسىلايشا، بۇدان بىلاي: - بارلىق مەملەكەتتىك ورگانداردا اقپاراتقا قول جەتكىزۋ ءۇشىن ۋاكىلەتتى ادامدار نەمەسە بولىمشەلەر انىقتالدى - بيىل مەملەكەت باسشىسىنا العاش رەت ۇكىمەت اقپاراتقا قول جەتكىزۋ سالاسىنىڭ جاي- كۇيى تۋرالى ەسەپ ۇسىنادى - اقپارات يە بولا الاتىن ادامادار تىزىمى كەڭەيتىلدى.
ولارعا ورتالىق جانە (نەمەسە) جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ فۋنكسيالارىن ورىنداۋشىلار جاتادى - مەملەكەتتىك ورگاندارعا زاڭ جوبالارى مەن بيۋدجەتتىك باعدارلامالار جوبالارىنا قاتىستى قوعامدىق تالقىلاۋدىڭ باستالعانى تۋرالى اقپاراتتىق حابارلامالاردى ينتەرنەت-رەسۋرستا ورنالاستىرۋ تۋرالى تالاپ ەنگىزىلدى ەندەشە، وسىناۋ مەرەيلى مەرەكەدە «Strategy2050.kz» شولۋ-ساراپتامالىق پورتالى بارشا ارىپتەستەردى كاسىبي مەرەكەمەن قۇتتىقتاپ، ەڭبەگىنە شىعارماشىلىق تابىس تىلەيدى.