جۇزدەگەن شاكىرتىم جولىمدى قۋدى - قولونەرشى داۋەي شاتىرباي ۇلى

پەتروپاۆل. قازاقپارات - سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى كەللەروۆكا ەلدى مەكەنىنىڭ تۇرعىنى داۋەي شاتىرباي ۇلى وتباسى مۇشەلەرىمەن بىرگە قازاقتىڭ قولدانبالى قولونەرىمەن اينالىسادى.

45 جىل ۇستازدىق ەتكەن قارتتىڭ الدىنان مىڭداعان شاكىرت ءوتىپ، ولاردان جۇزدەگەن قولونەرشى، ديزاينەر، سۋرەتشى، ارحيتەكتور شىققان، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

س ق و تايىنشا اۋدانى كەللەروۆكا ەلدى مەكەنىنە داۋەي شاتىرباي ۇلى 1990 -جىلدارى موڭعوليادان قونىس اۋداردى. كوپشىلىك قاريانى ون ساۋساعىنان ونەر تامعان شەبەر رەتىندە بىلەدى. قازاقتىڭ ۇلتتىق قولونەرىنە بالالارىن دا باۋلىپ، باي مۇرانى اتادان بالاعا ميراس ەتىپ كەلەدى.

«جاستايىمنان قولونەرمەن شۇعىلدانۋدى ارماندادىم. «اكە كورگەن وق جونار، شەشە كورگەن تون پىشەر» دەيدى عوي. اكەمىز قولى مەسەكەرلى، ءبىر رۋدىڭ شەبەرى اتانعان سىيلى ادام ەدى. ارعى اتالارىمىز دا زەرگەرلىك ونەرمەن شۇعىلدانىپتى. كىشكەنتايىمنان اكەمنىڭ جانە اۋىل ۇستالارىنىڭ بۇيىمدى جاساۋ تەحنولوگياسىن قىزىعا قاراپ، تەزىرەك ەسەيىپ، قولونەرشى بولۋدى اسىعا كۇتتىم. 10 جاسقا كەلگەندە اكەمە ەتىكتىڭ قالىبىن جاساۋعا كومەكتەسىپ، وقتاۋ سياقتى تۇرمىس بۇيىمدارىن ءوز ۇيىمە عانا ەمەس، اۋىلداستارىما جاساپ بەرىپ، قولىمنان ءىس كەلەتىندىگى جايىندا ماڭايعا تانىلا باستادىم»، - دەيدى داۋەي شاتىرباي ۇلى.

شەبەردىڭ نەگىزگى ماماندىعى - باستاۋىش سىنىپ جانە كونسترۋكتسيالىق ەڭبەك ءپانىنىڭ مۇعالىمى.

«ۇستازدىق ەتكەن 45 جىلدىڭ 30 جىلىندا ەڭبەك ءپانىنىڭ مۇعالىمى بولىپ، وقۋشىلارىما كونسترۋكتسيالىق ەڭبەك پەن ۇلتتىق قولونەردى ۇشتاستىرىپ ۇيرەتتىم. ول كەزدە ەڭبەك ءپانىنىڭ باعدارلاماسى سان- سالالى بولدى دا، ونى ءمۇعالىم ءوزى جەتە مەڭگەرمەسە، بالانىڭ الدىندا ماماندىعىنىڭ بوساڭدىعىن تانىتىپ قالاتىن. سوندىقتان بوس ۋاقىتىمدا ءوزىم ۇنەمى تالپىنىپ، اتاقتى زەرگەرلەرمەن، اعاش شەبەرلەرىمەن كەزدەسىپ، ولاردان زەيىن قويىپ ۇيرەندىم دە، ءوز بىلگەنىمدى وقۋشىعا ۇيرەتتىم. كەيىن ەڭبەگىم اقتالا باستادى، ايماقتاعى وزات ۇستازداردىڭ قاتارىنا قوسىلدىم»، - دەيدى قولونەرشى.

1970 -جىلى موڭعوليادا ۇستازدىقتان بولەك وتباسىلىق قولونەرشىلەر توبىن قۇرىپ، تەرى يلەپ، تون، تىماق تىگىپ، بىلعارىدان بەلبەۋ، كۇمىس بەلبەۋ جاساپ، اتا-بابادان قالعان كاسىپكە ۇلدارىن دا باۋلي باستايدى. «جۇبايىم سەيىلحان توقىر قىزى، قىزدارىم مەن كەلىندەرىم دە ءجىپ ءيىرىپ، تەرمە توقىپ، تۇسكيىز، توسەكجاپقىش، كيمەشەك سياقتى ۇلتتىق كيىمدەردى تىگەدى. وسىلايشا، ايماق- اۋىلعا قولدارى مەسەكەرلى وتباسى رەتىندە تانىلدىق. بۇل ەڭبەگىمىزدى موڭعوليا ەلى ەرەكشە باعالاپ، ماعان «وتباسىلىق ۇلگىلى ۇستاز - اسىل ءىس يەگەرى» دەگەن توسبەلگىمەن ماراپاتتادى. مەن ءوزىم جارتى عاسىر قولونەرمەن اينالىسىپ، بالالارىمدى، نەمەرەلەرىمدى قولونەرگە باۋلىدىم. ۇستازدىق ەتكەن جىلدارى الدىمنان مىڭداعان شاكىرت ءوتىپ، ولاردان جۇزدەگەن قولونەرشى، ديزاينەر، سۋرەتشى، ارحيتەكتور شىقتى. بۇل - مەنىڭ ەڭبەگىمنىڭ ناقتى جەمىسى. ۇلتتىق قولونەردىڭ ءىزباسارلارىن جالعاستىرۋعا بەلگىلى دارەجەدە ۇلەس قوستىم دەپ ەسەپتەيمىن.

موڭعولدا مىناداي ءبىر ناقىل ءسوز بار: «ىسمەر ادام وي-سانالى بولادى» دەيدى، شىندىعىندا قولونەرمەن شۇعىلدانۋ دەگەنىمىز وي-سانامەن قاۋىشىپ، توزىمدىلىكپەن ناتيجەگە جەتۋ. ول ءۇشىن كوپ ويلاپ، كوپ ەڭبەكتەنۋ قاجەت»، - دەيدى قاريا.

موڭعوليادا كوپتەگەن ونەر فەستيۆالى، كورمەلەرگە قاتىسىپ، التىن- كۇمىس مەدالدارعا يە بولعان داۋەي شاتىرباي ۇلى قازاقستانعا، اتامەكەنگە قونىس اۋدارعالى دا اۋداندىق، وبلىستىق، رەسپۋبليكالىق كورمەلەرگە قاتىسىپ، وتباسىلىق مۋزەي اشىپ، ۇلتتىق ونەردى ناسيحاتتاپ، كورەرمەننىڭ زور ىقىلاسىنا بولەنىپ ءجۇر.

«مەنىڭ قولىمنان شىققان بۇيىمداردىڭ باستى ەرەكشەلىگى - ەلەكتر- مەحانيكالىق سايمانسىز، ناقتى ەرتەدەن كەلە جاتقان قول سايماندار - نەگىزىنەن قاشاۋ، پىشاق، ءتۇرپى ارقىلى جاسالادى. جاسايتىن بۇيىمدارىمىز - كيىز ءۇي، اڭ- قۇستار بەينەلەنگەن كادەسىيلار. اعاش ىدىس- اياقتار: تاباق، ساپتىاياق، وجاۋ، شەلەك، توستاعان، بۇركىت، ات ابزەلدەرى، تەرىدەن جاسالعان جانتورسىق. ولاردى جاساۋعا قولداناتىن ماتەريالدارىم، اعاش، سۇيەك، ءمۇيىز، تۇياق، كيىز، تەرى، مىس، قاعاز. بۇيىمدارىمنىڭ ءبىر بولىگىن موڭعولياعا مۇراجايعا سىيعا تارتىپ كەتتىم. جانە وسىنداعى جەرگىلىكتى مەكتەپكە سىيلادىم. مەنىڭ ەڭبەگىم شەتەلدە جوعارى باعالاندى. ەلگە كەلىسىمەن سقو اكىمىنىڭ، اۋدان اكىمىنىڭ قۇرمەت گراموتالارىمەن، ماقتاۋ قاعازدارىمەن ماراپاتتالدىم. 2019 -جىلى وبلىستىق «مەرەيلى وتباسى» بايقاۋىنىڭ جەڭىمپازى اتاندىق. ءوز قولىممەن جاسالعان بۇيىمدارىمنىڭ بارلىعى - وزىمە قىمبات. ۇلتتىق قولونەر ۇرپاقتان- ۇرپاققا جالعاسا بەرسىن!»، - دەيدى داۋەي شاتىرباي ۇلى.

اۆتور: اقەركە داۋرەنبەك قىزى