ماۋلەن اشىمبايەۆ: اشارشىلىق تاقىرىبىنداعى بارلىق ءىس- ارەكەت سەناتتىڭ قولداۋىمەن جۇزەگە اسادى

نۇر- سۇلتان. قازاقپارات - ءبىزدىڭ الدىمىزدا تۇرعان ەڭ نەگىزگى مىندەت - تاۋەلسىزدىكتى نىعايتۋ. بۇل تۋرالى سەنات ءتوراعاسى ماۋلەن اشىمبايەۆ جەلىدەگى پاراقشاسىندا جازدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.

«ءبىزدىڭ الدىمىزدا تۇرعان ەڭ نەگىزگى مىندەت - تاۋەلسىزدىكتى نىعايتۋ. ول ءۇشىن ۇلتتىڭ تاريحي ساناسىن جاڭعىرتۋ اسا ماڭىزدى. ال، تاريحي سانانى جاڭعىرتۋ - حالقىمىزدىڭ داۋىرلەگەن كەزەڭدەرىمەن بىرگە، «تار جول تايعاق كەشۋلەرىن» دە ۇمىتپاي، وزىق تۇستارىمىزدان ونەگە تاۋىپ، قينالعان ساتتەردەن قورىتىندى شىعارۋ دەگەن ءسوز. وسى رەتتە شەجىرەمىزگە قاسىرەتتى جىلدار رەتىندە جازىلعان اشارشىلىق تاقىرىبىن كوتەرۋ وتە ورىندى. اسىرەسە، ازاتتىقتىڭ 30 جىلدىعى اياسىندا اتالعان اقتاڭداقتى زەرتتەۋگە باسىمدىق بەرىلۋىن زاڭدى دەپ قابىلدايمىز. ويتكەنى بۇل ماسەلەدە ءالى دە بولسا اشىلماعان اشى اقيقاتتار از ەمەس. سوندىقتان الداعى ۋاقىتتا مەملەكەتتىڭ قولداۋىمەن وسى باعىتتاعى جۇيەلى جانە كەشەندى جۇمىستار جالعاسا بەرەدى.

بۇعان پرەزيدەنتىمىز باسا ءمان بەرىپ وتىر. سوعان سايكەس عىلىمي ينستيتۋتتاردى جۇمىلدىرۋ، ارحيۆ ماتەريالدارىنا قولجەتىمدىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ، اقپاراتتىق قولداۋ كورسەتۋ سياقتى باعىتتار بويىنشا ءتيىستى مينيسترلىكتەرگە تاپسىرمالار بەرىلدى. وسىنداي ماسەلەلەردى تالقىلاۋ ءۇشىن پارلامەنت سەناتى مەملەكەت تاريحى جانە ش. ءۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح جانە ەتنولوگيا ينستيتۋتتارىمەن بىرلەسىپ، وسى اپتادا ارنايى دوڭگەلەك ۇستەل وتكىزگەنى بەلگىلى. ءىس- شارا بارىسىندا اتالعان باعىتتا اتقارىلۋعا ءتيىس شارالار جان- جاقتى ءسوز بولدى. جالپى، زەرتتەۋ جۇمىستارى كەزىندە، الدىمەن، اشارشىلىق قۇرباندارىن تۇگەندەۋدىڭ جانە ولاردىڭ ناقتى سانىن انىقتاۋدىڭ ماڭىزى زور.

ارينە، قۇربانداردىڭ اتى- جوندەرىن انىقتاۋ وڭاي شارۋا ەمەس. ول ءۇشىن مۇمكىندىگىنشە ءار اۋلەتتىڭ شەجىرەسىن دە ءجىتى زەردەلەگەن ءجون. بۇل جۇمىسقا وڭىرلەردەگى ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ ۇستازدارى مەن ستۋدەنتتەرىن دە جۇمىلدىرعان دۇرىس بولار ەدى. الاپات اشتىققا ارنالعان دوڭگەلەك ۇستەل بارىسىندا عالىمدار تاراپىنان وسىنداي ويلار ايتىلدى»، - دەدى م. اشىمبايەۆ.

سونىمەن قاتار، ول وسى ناۋبەتتى باستان وتكەرگەن كۋاگەرلەردىڭ ەستەلىكتەرىن جيناۋ دا كوپ جايتتى انىقتاۋعا سەپتىگىن تيگىزەتىندىگىن جەتكىزدى.

«مەكەمتاس مىرزاحمەت ۇلى اعامىزدىڭ «قۇنداقتاعى قارىنداسى» جايلى ايانىشتى وقيعا كوپشىلىككە بەلگىلى. ەل اراسىندا ايتىلىپ جۇرگەن وسىنداي ەستەلىكتەردى جازىپ الۋىمىز كەرەك. سەبەبى، بۇل جادىمىزدى جاڭعىرتۋعا تىڭ سەرپىن بەرەتىن نەگىزگى تەتىكتەردىڭ ءبىرى. وتكىزىلگەن ءىس- شارا قورىتىندىسى بويىنشا عالىمدارىمىز بەن زيالى قاۋىم وكىلدەرى ايتقان پىكىرلەردىڭ نەگىزىندە ارنايى ۇسىنىمدار دايىندالدى جانە ول ءتيىستى مەملەكەتتىك ورگاندارعا جولدانادى. وندا جوعارىدا ايتىلعان ماسەلەلەرمەن بىرگە، ءبىرقاتار ۇسىنىستار كورسەتىلگەن. اتاپ ايتقاندا، اشتىق سالدارىن انىقتاۋ، قۇربانداردىڭ سيفرلىق بازاسىن جاساۋ، شەتەل ارحيۆتەرىندەگى قۇجاتتاردى زەردەلەۋ، ەلدەن بوسىپ كەتۋگە ءماجبۇر بولعانداردىڭ كەيىنگى تاعدىرلارىنا نازار اۋدارۋ جانە ناقتى دەرەكتەرگە سۇيەنگەن كىتاپتار شىعارۋ، فيلمدەر ءتۇسىرۋ، تەاترلىق قويىلىمداردى ساحنالاۋ سياقتى باستامالار بار. سونداي- اق، تاقسىرەتتى كەزەڭنىڭ تاۋقىمەتىن ۇلت جادىندا ساقتاۋ، اسىرەسە، جاستارىمىزدىڭ ساناسىنا ءسىڭىرۋ ماقساتىمەن «ازا سارايى» مەموريال- كەشەنىن سالۋ جۇمىستارى دا نازاردان تىس قالمادى. مۇنىڭ ءبارىن اشارشىلىق جىلدارىندا قۇربان بولعان بابالار رۋحىنا تاعزىم ەتۋگە ارنالعان شارالار دەپ قابىلدايمىز. الداعى ۋاقىتتا وسى باعىتتار بويىنشا جۇيەلى جۇمىستار قولعا الىنادى دەپ سەنەمىز»، - دەدى سەنات ءتوراعاسى.

ايتا كەتسەك، بارلىق جۇمىستار سەناتتىڭ قولداۋىمەن جانە سەناتورلاردىڭ باقىلاۋىمەن ىسكە اسىرىلماق.

«بارلىق ءىس- ارەكەت سەناتتىڭ قولداۋىمەن جانە سەناتورلاردىڭ باقىلاۋىمەن ىسكە اسىرىلاتىنىن اتاپ وتكىم كەلەدى. شىن مانىندە، بۇل باستامالار ەلدىگىمىزدىڭ ەڭسەلى، ەگەمەندىگىمىزدىڭ ماڭگىلىك بولۋىنا ءوز ۇلەسىن قوساتىن ماڭىزدى دۇنيە ەكەنى ءسوزسىز. وسى جازباعا سول دوڭگەلەك ۇستەلدە سويلەگەن قورىتىندى ءسوزىمنىڭ ۆيدەو نۇسقاسىن قوسىپ وتىرمىن. وندا اشارشىلىق تاقىرىبىن زەرتتەۋ كەزىندە ەسكەرىلۋى كەرەك شارالار قامتىلعان»، - دەپ تولىقتىردى ول.