ارحەولوگتار كۇلتوبە قالاشىعىنان بالالاردىڭ ەرتەدەگى ويىنشىعىن تاۋىپ الدى
جادىگەر ىسقىرىق ويىنشىقتار توبىنا جاتادى. مۋزىكالىق اسپاپ رەتىندە دە پايداعا جاراعان بولۋى كەرەك، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.
قازاقستان عىلىمي- زەرتتەۋ ينستيتۋتى قولعا العان «كۇلتوبە قالاشىعى تاريحي نىساندارىن رەستاۆراتسيالاۋ» جوباسىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى رۋسلان شەربايەۆتىڭ ايتۋىنا قاراعاندا قۇس سيپاتتى ىسقىرعىش توپىراقتان جاسالعان. ارحەولوگيالىق جادىگەرلەردىڭ سيرەك كەزدەسەتىن تۇرىنە جاتادى. ونىڭ كولەمى شامامەن 5,0 س م. بەتى قىزىل ارنايى بوياۋ - انگوبپەن سىرلانعان. ويىنشىقتىڭ ءۇش تەسىگى بار: ىسقىرعىشتىڭ قۇيرىق تۇسىندا ەرىن تيگىزەر بولىگى بولسا، ونىڭ ىزىنشە ۇرلەۋىش ارناسى باسىنا دەيىن جالعاسادى. اسپاپتىڭ قۇيرىق تۇسىندا كىشكەنتاي سىبىزعى - ۇرلەۋىش ارنامەن بايلانىسىپ جاتقان ديامەترى 6 م م- لىك تەسىگى بار. سىرتىنان قاراپايىم عانا كورىنەتىن وسىناۋ جادىگەر ءارتۇرلى دىبىس شىعارادى. XVII- XVIII عاسىرداعى بالالاردىڭ كەراميكالىق ىسقىرعىشى. كۇلتوبە قالاشىعى
«ءدال وسىنداي ىسقىرعىشتار ەۋرازيا اۋماعىنىڭ ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن ءبىرشاما بولىگىنەن دا تابىلعان. ءبارى دە XVII- XVIII عاسىرعا تيەسىلى. مامانداردىڭ كوبىنىڭ پىكىرىنە قۇلاق اسساق، ەرتەدە توپىراقتان جاسالعان مۇنداي بۇيىمدار ارۋاقتارمەن تىلدەسۋ ءۇشىن، ءدىني راسىمدەردە كۋلت قۇرالى رەتىندە قولدانىلعان» ، - دەپ تۇسىندىرەدى ارحەولوگ ەرلان قازيزوۆ.
جادىگەردى تاپقان ارحەولوگتار - رۋسلان شەربايەۆ پەن ەرلان قازيزوۆ
«كۇلتوبە قالاشىعىندا جىلدا عالىمداردىڭ قولىنا ءارتۇرلى ارتەفاكتتار، سونىڭ ىشىندە وتە سيرەك كەزدەسەتىن جادىگەرلەر تۇسەدى. ولاردىڭ قاتارىنا بۇگىن تانىستىرىلعان - توپىراقتان جاسالعان بالالاردىڭ ىسقىرعىشى دا كىرەدى. عاسىرلار بويى جەر استىندا جاتسا دا قازىر تابىلعان ول كەرەمەت ءۇن شىعارا الادى. بەلگىلى تۇركىستاندىق سۋرەتشى- كەراميست ءارى ەجەلگى اسپاپتاردى ويناي الاتىن ابايحان راحمانبەردى ۇلى رىسبايەۆ ەرتەدەگى اسپاپتى سىننان وتكىزىپ، ءبارىمىز ىسقىرعىشتىڭ بۇلىنبەي بۇگىنگە جەتكەنىنە كوز جەتكىزدىك. ايتپاقشى اۋتەنتيكالىق تەحنولوگيامەن جاسالعان ابايحان راحمانبەردى ۇلىنىڭ كەراميكالىق بۇيىمدارى يۋنەسكو ساپاسى بەلگىسىمەن اتالىپ وتكەن» ، - دەيدى جوبانىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى، ارحەولوگ ءارى ەتنوگراف ايسۇلۋ ەرجىگىتوۆا.
سۋرەتشى- كەراميست ابايحان راحمانبەردى ۇلى رىسبايەۆ كۇلتوبەلىك ىسقىرعىشتا ويناپ وتىر شەبەردىڭ ايتۋىنشا مۇنداي ىسقىرعىشتار ءوزىنىڭ بالا كەزىندە دە بولعان. پايداعا جاراتا بىلگەن ادام بۇل ىسقىرعىشتىڭ كومەگىمەن قۇستىڭ ءۇنىن كەلتىرىپ، جەلدىڭ داۋىسىنا سالا الادى. قازىرگى ۋاقىتتا شەبەر ارحەولوگيالىق جادىگەرلەر نەگىزىندە اۋتەنتيكالىق تەحنولوگيامەن وسىنداي بالالاردىڭ ويىنشىق ىسقىرعىشىن ازىرلەۋدى دە ۇيرەنىپ العان. مۇنداي ىسقىرعىشتار تۋريستەردىڭ ۇلكەن سۇرانىسىنا يە ەكەن.
«eurasian Resources Group (ERG) قارجىلاي قولداۋىمەن جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان «كۇلتوبە قالاشىعى تاريحي نىساندارىن رەستاۆراتسيالاۋ» جوباسى اياسىندا عالىمدار قىزىقتى تاريحي جادىگەرلەردى تاۋىپ العان. وسى مۇرالار ەجەلگى تۇركىستاننىڭ مادەني مۇراسىنىڭ ءبىرقاتار قىرىن اشا تۇسەدى. ال بۇگىنگى ويىنشىق ىسقىرعىش - جوبا بويىنشا عىلىمي ىزدەنىستەردىڭ باعىتتارىنىڭ ءبىرىن انىقتايتىن سيرەك ءارى جارقىن ەكسپونات. جادىگەرلەر مەن ماتەريالداردى عالىمدار تۇيىرىمەن جيناقتاپ جاتىر»،- دەيدى جوبانىڭ باس عىلىمي قىزمەتكەرى جانەركە شايعوزوۆا.