ساياسي قۋعىن-سۇرگىن حالقىمىزدىڭ جانىنا اۋىر جارا سالدى - داۋرەن ابايەۆ
بۇل تۋرالى پرەزيدەنت اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى داۋرەن ابايەۆ ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.
«31-مامىردا 100 مىڭعا جۋىق ساياسي قۋعىن- سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الامىز. قايعىلى وقيعانى ۇمىتپاۋ - ءبىزدىڭ ازاماتتىق پارىزىمىز. 1920-1930 -جىلدارداعى جاپپاي قۋعىن- سۇرگىن، اشارشىلىق اۋىر ازاپ بولدى جانە ادامدىققا جاتپايتىن الەۋمەتتىك ەكسپەريمەنت ناتيجەسىندە 3 ميلليوننان استام وتانداسىمىز قازا تاۋىپ، جەر اۋدارىلدى. بۇل وقيعا حالقىمىزدىڭ جانىنا جارا سالدى. سول ءۇشىن ەلباسى - نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ەگەمەندىگىمىزدىڭ العاشى جىلدارىنان ساياسي- قۋعىن سۇرگىن قۇرباندارىن ەستە ساقتاپ، رۋحىنا تاعزىم ەتۋگە زور ءمان بەرگەن. مەملەكەت باسشىسى قاسىم- جومارت توقايەۆ وسى ۇستانىمدى جالعاستىرىپ كەلەدى»، - دەدى داۋرەن ابايەۆ «قازاقستان: تاريحي تاعىلىم ساياساتى» اتتى حالىقارالىق online-كونفەرەنسياسىندا.
ونىڭ ايتۋىنشا، 31-مامىر - سولاقاي ساياسات زاردابىنان ساباق الۋىمىز قاجەتتىگىن تاعى ءبىر ەسكە سالاتىن كۇن. «بۇل قولدان جاسالعان تراگەديا قازاق حالقىنا ورنى تولماس قاسىرەت الىپ كەلدى. ءتىرى قالعانداردىڭ جانىنا جازىلماس جارا سالدى. رەپرەسسيا جىلدارى ءبىزدىڭ ەل ادىلەتسىز جازا قولداناتىن تۇزەتۋ لاگەرىنە اينالدى. سول جىلدارى جەكە تۇلعالاردىڭ ويلاۋسىز ارەكەتتەرىنەن كەڭەس وداعىندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان بارلىق ەتنوس زارداپ شەكتى. بىرلىك، شىدامدىلىق جانە دانالىقتىڭ، ءبىر- ءبىرىن قولداي ءبىلۋدىڭ ارقاسىندا قاتاڭ سىناقتىڭ بارىنەن وتتىك. بۇگىنگى تاڭدا بۇل قاسيەتتەر 21-عاسىرداعى ءبىزدىڭ ۇلتتىڭ نەگىزگى جەتىستىگىنىڭ نەگىزى بولىپ سانالادى»، - دەيدى ول.
«تاريحتان تاعىلىم - وتكەنگە تاعزىم» جوباسىنىڭ ماقساتى - جالپىۇلتتىق تاريحي سانانى قالىپتاستىرۋ، «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىنىڭ قۇندىلىقتار قاعيداتىندا قازاقستاندىق بىرەگەيلىك پەن بىرلىكتى نىعايتۋ.
ايتا كەتسەك، «تاريحتان تاعىلىم - وتكەنگە تاعزىم» حالىقارالىق جوباسىنىڭ ءىس- شارالارى تۇڭعىش رەت 2010 -جىلى ت م د- عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ گۋمانيتارلىق ىنتىماقتاستىعىنىڭ مەملەكەتارالىق قورىنىڭ قولداۋىمەن استانا قالاسىندا جانە «الجير» مۋزەي- مەموريالدىق كەشەنىندە ۇيىمداستىرىلدى. ءىس- شارا اياسىندا ق ر پرەزيدەنتى جەر اۋدارىلعان جانە قۋعىن- سۇرگىنگە ۇشىراعانداردىڭ 12 مەملەكەتتەن كەلگەن ۇرپاقتارىن قابىلداپ، ولار جاپا شەككەن حالىقتى ەستە ساقتاۋ ماسەلەلەرى تالقىلاعان.
ءىس-شارا بارىسىندا ت م د ەلدەرى تاريحشىلارىنىڭ «تاريحتان - قازىرگى زامانعا» اتتى ءبىرىنشى فورۋمى ءوتتى، وعان 300-دەن استام وتاندىق جانە شەتەلدىك تاريحشىلاردىڭ عالىمدارى قاتىستى. فورۋم قورىتىندىسى بويىنشا تاريحي مۇرانى زەردەلەۋدىڭ ءبىرىڭعاي تاسىلدەرىن ازىرلەۋ جونىندەگى استانا حارتياسى قابىلداندى.