ءتارتىپ ساقشىسى تاتيانا بوگومولوۆا: قازاق جىگىتىنە جار بولعىم كەلەدى

وسكەمەن. قازاقپارات - پوليتسيا قىزمەتكەرى تاتيانا بوگومولوۆا قانداي دا ءبىر قيىندىققا تاپ بولىپ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا كومەك سۇراپ كەلگەندەرمەن ەكى تىلدە بىردەي ەركىن سويلەسەدى.

«قازاق جىگىتىنە تۇرمىسقا شىعىپ، كەلىن اتانعىم كەلەدى» دەگەن ول ابايدىڭ قارا سوزدەرىن جاتقا ايتىپ، ۇلتتىق تاعامدارىمىزدى ءتىل ۇيىرەتىندەي ەتىپ ازىرلەيدى. قازاقپارات ءتىلشىسى شىعىس قازاقستان وبلىسى گلۋبوكوە اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن ءتارتىپ ساقشىسىمەن سۇحباتتاسىپ قايتتى.

بىردە وسكەمەن قالالىق پوليتسيا باسقارماسىنا جولىمىز تۇسكەن ەدى. كىرە بەرىستەگى دالىزدەن ءوتىپ بارا جاتقانىمىزدا قازاق تىلىندە سايراپ تۇرعان ورىس قىزىن بايقاپ قالدىق. قاسىنا بارىپ، ءوزىمدى تانىستىرىپ، «قازاقشا جاقسى سويلەيدى ەكەنسىز» دەدىم. لەبىزىمىزگە راحمەتىن ايتقان ول «قازاقستاندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقاننان كەيىن ءتىل ءبىلۋ كەرەك قوي» دەپ جاۋاپ بەردى. اراعا بىرنەشە كۇن سالىپ، تاتيانا بوگومولوۆامەن قايتا كەزدەسىپ، سۇقبات العان ەدىك.

- بالا كۇنىڭىزدەن پوليتسيا قىزمەتكەرى بولعىڭىز كەلدى مە؟

- 1997 -جىلى 31 - قاڭتاردا گلۋبوكوە اۋدانىندا دۇنيەگە كەلدىم. اكە- شەشەمنىڭ ۇلتى ورىس. ىبىراي التىنسارين اتىنداعى گلۋبوكوە ورتا مەكتەبىندە ءبىلىم الدىم. 9- سىنىپتى ءتامامداعاننان كەيىن وبلىس ورتالىعىنداعى قازاقستان امەريكا ەركىن ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ كوللەدجىنە زاڭگەر ماماندىعىنا وقۋعا ءتۇستىم. بالا كەزىمدەگى ارمانىم - پوليتسيا قىزمەتكەرى بولۋ ەدى. سەبەبى ادامدارعا كومەكتەسكىم كەلەدى. پوليتسەيدىڭ كيىمىن كيگەندى دە ۇناتامىن (كۇلدى). قازىر اسكەري شەنىم - سەرجانت.

بۇگىندە قالالىق پوليتسيا باسقارماسىنىڭ عيماراتىندا اشىلعان فرونت كەڭسەدە قىزمەت ەتۋدەمىن. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا ارىز- شاعىممەن كەلگەن تۇرعىنداردى قارسى الىپ، قاجەتتى كەڭەس بەرىپ، ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەمىز. وسىنداي فرونت كەڭسەلەر ەلىمىزدىڭ تۇكپىر- تۇكپىرىندە اشىلعان. مۇنداعى باستى ماقسات - پوليتسيا قىزمەتىنىڭ اشىقتىعى مەن ايقىندىعىن كورسەتۋ، قالا تۇرعىندارىن قابىلداۋ ءۇشىن ىڭعايلى جاعداي جاساۋ. ادامدار سان- الۋان ماسەلەمەن كەلەدى. ءارقايسىسىن تىڭداپ، قالاي ارەكەت ەتۋ كەرەكتىگىن ءجىتى تۇسىندىرەمىن. قازاق ازاماتتارى كەلسە قازاقشا سويلەسەمىن. مەنىڭ ءتىل بىلەتىندىگىمدى كورگەندەر بىردەن قۇرمەتپەن قاراپ، جىلى سويلەسىپ، كەتەر كەزدە تىلەكتەرىن، باتالارىن بەرىپ جاتادى.

- قازاق تىلىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىڭىز قالاي وياندى؟

- ورىسشا وقىسام دا كىشكەنتاي كەزىمنەن قازاق مەكتەبىنىڭ وقۋشىلارىمەن بىرگە ويناپ، ەتەنە ارالاستىم. سول قۇربى- دوستارىمنان ءتىل ۇيرەندىم. مەكتەپ قابىرعاسىندا جۇرگەندە «اباي جولى» سايىسىنا قاتىسىپ، ۇلى اقىننىڭ 16 قارا ءسوزىن جاتقا ايتتىم. قازاق ءتىلى ءپانىن ءار جىلى 5-كە ءبىتىردىم. كوللەدجدە دە سان- الۋان سايىستارعا بارىپ، تاپسىرمالار ورىنداپ، ولەڭ وقىدىم. العان ماداقتاما قاعازدارىم، العىس حاتتارىم بار. بىردە ناۋرىز مەيرامىندا قازاقتىڭ ۇلتتىق كويلەگىن كيىپ، «قاماجاي ءبيىن» بيلەدىم.

- قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارىن ازىرلەي الاسىز با؟

- ارينە. قۋىرداق، باۋىرساق، قازى پىسىرەمىن. ازىرلەگەن تاعامدارىمنان ءدام تاتقاندار جوعارى باعاسىن بەرىپ جاتادى.

- بوس ۋاقىتىڭىزدى قالاي وتكىزەسىز؟

- قاۋىرت جۇمىستان قولىم قالت ەتكەندە تازا اۋادا سەرۋەندەگەندى، كىتاپ وقىعاندى، مۋزىكا تىڭداعاندى ۇناتامىن. ەسترادا جۇلدىزدارىنان - قايرات نۇرتاستى، ەرنار ايداردى، تورەعالي تورەالىنى، ءمادينا سادۋاقاسوۆانى، قۋاندىق راقىمدى تىڭدايمىن. ەڭ سۇيىكتى ءانىم - پونتي جورابەكوۆتىڭ «سۇيەم سەنى» ءانى.

- قازاق حالقىنىڭ سالت- داستۇرلەرىنەن حاباردارسىز با؟

- البەتتە. قازاق حالقىنىڭ مادەنيەتىنە، سالت- داستۇرىنە قىزىعامىن. بولاشاقتا قازاق جىگىتىنە تۇرمىسقا شىققىم كەلەتىنىن دە جاسىرمايمىن. قازاق شاڭىراعىنا كەلىن بولىپ تۇسكىم كەلەدى. توي الدىندا داستۇرگە ساي سىرعا سالۋ بولعانىن قالايمىن. جان جارىممەن ۇلكەن وتباسى بولىپ، تاتۋ- ءتاتتى عۇمىر كەشسەك ودان اسقان باقىت بار ما؟ ۇيگە قوناقتار ءجيى كەلىپ تۇرسا، ءبارىن قۇشاق جايا قارسى الاتىن ەدىم. بولاشاقتا بالالارىمنىڭ ەكى ءتىلدى جەتىك مەڭگەرگەنىن قاداعالايمىن.

- 1 - ناۋرىز - العىس ايتۋ كۇنىندە كىمگە العىس ايتقىڭىز كەلەدى؟

- العىس ايتۋ كۇنى ءمان- ماعىناسى زور مەرەكە. بۇل كۇندە ادامدار جاقىندارىنا راحمەتىن ايتىپ، ريزاشىلىقتارىن بىلدىرەدى. وسى ءساتتى پايدالانىپ ماعان جارىق دۇنيەنىڭ ەسىگىن اشقان اتا- اناما، ءاردايىم قاسىمنان تابىلىپ، قولداۋ بىلدىرەتىن ارىپتەستەرىم مەن دوستارىما العىس ايتامىن.

سۇحباتىڭىز ءۇشىن راحمەت!

اۆتور تالعاتجان مۇحامەتبەك ۇلى