ءبىر سۋرەتتىڭ تاريحى: كارتيناداعى قىزعا عاشىق بولىپ، كەيىن سوعان ۇيلەنگەن قازاق

وقۋشىلار بۇل كارتينا تۋرالى شىعارما جازاتىن، سۋرەتتەگى قىزعا ەسىم ويلاپ تاباتىن. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، كارتينا ءوز ۋاقىتىندا بالالاردى تاربيەلەيتىن يدەولوگيا قۇرالى بولدى. بۇل قىزدىڭ ءپروتوتيپى ومىردە بار. ونىڭ ەسىمى لەنا. اناسى تاتيانا يابلونسكايا - سۋرەتشى. قىزىنا قاراپ وتىرىپ وسى سۋرەتتى 1954 -جىلى سالعان ەكەن. ول كەزدە لەنا 13 جاستا بولعان. لەنا كارتينانىڭ اتى «تاڭ» دەپ اتالادى. وندا كيەۆتىڭ ءبىر پاتەرى سۋرەتتەلگەن. تۋىندىدا پاتەر ءىشى جارىققا باي، بوياۋى ءتۇرلى- ءتۇستى بولعانىمەن، شىن مانىندە لەنا وتباسىمەن وتە كەدەي تۇرعان ەكەن. ول اپكەسى ەكەۋى سىنىپتاستارىن ۇيىنە شاقىرۋعا دا ۇيالعان. كارتينانىڭ ءساتتى سالىنعانى سونشا بىردەن اتاققا كەنەلگەن. ك س ر و- داعى ءاربىر ەكىنشى ءۇي وسى كارتينانى قابىرعاسىنا ءىلىپ قوياتىن بولعان. ءبىراق كارتينا قانشا اتاقتى بولسا دا، اۆتورىنا اقشا اكەلمەگەن.
كەزدەيسوق جولىققان باقىت
ال لەنا اتاقتى كارتينانىڭ اۆتورى يابلونسكايانىڭ قىزى ەكەنىن ەشكىمگە ايتپاعان. ول ماقتانۋدى ۇناتپايتىن. ەلەۋسىز ءومىر سۇرگەندى ۇناتاتىن ۇياڭ قىز بولىپ وسكەن. ءدال وسى ۋاقىتتا الماتىدا تۇراتىن 14 جاستاعى ارسەن بەيسيمبينوۆ وسى كارتينانى توسەگىنىڭ باسىنا ءىلىپ قويىپ، وعان قاراپ قيالعا بەرىلەتىن. ول سۋرەتكە قاراپ: «بۇل قىز ومىردە بار ما، ەسىمى كىم، قازىر نە ىستەپ جاتىر ەكەن؟ !» دەپ ويلاناتىن. ارسەن وسىلاي سۋرەتتەگى قىزدى ىشتەي ۇناتا باستاعانىن ءوزى دە سەزبەي قالعان. ونىڭ ءوزى دە سۋرەت سالعاندى جاقسى كورگەن.
وسكەندە سۋرەتشى بولامىن دەپ ارمانداعان. مەكتەپتى بىتىرگەسىن ول ستروگانوۆكا - ماسكەۋ جوعارى كوركەم- يندۋستريالدى كوللەدجىنە وقۋعا تاپسىرادى. كەزدەيسوقتىقتى قاراڭىز: ءدال وسى ۋاقىتتا لەنا دا مەكتەپتى ءبىتىرىپ، كيەۆتەن ستروگانوۆقا كەلەدى. ستۋدەنت شاقتاعى ماحاببات ارسەن سۋرەتشىلەر وقۋىنا وڭاي تۇسەدى. سەبەبى، ول مەكتەپتى التىن مەدەلمەن بىتىرگەن بولاتىن. ال لەنا ەمتيحانداردان ارەڭ ءوتىپ، ستۋدەنت اتانادى. ارسەن كۋرستاعى ەڭ ۇزدىك ستۋدەنت اتانادى. ول لەنامەن بىردەن دوستاسىپ، دوستىقتىڭ ارتى اجىراماس ماحابباتقا ۇلاسادى. ارسەن ءوزى جاقسى كورگەن كارتيناداعى قىزدىڭ لەنا ەكەنىن بىلمەدى. ءبىراق ونى كورگەندە ەسكى تانىسىن كورگەندەي جىلىلىق، العاشقى ماحابباتىن كەزدەستىرگەندەي جاقىندىق سەزىنگەن. ال لەنا كۋرستاعى ەڭ تالانتتى، ۇزدىك ستۋدەنتتىڭ باسقانى ەمەس، ءوزىن سۇيگەنىنە ءبىراز ۋاقىتقا دەيىن سەنبەي جۇرگەنىن ايتادى.
لەنا: «بۇل جىگىت مەنى باسقالاردان نە ءۇشىن ارتىق كوردى، ارامىزداعى ماحاببات كوپ وتپەي بىتەتىن شىعار» دەپ كوپ ويلاناتىن.
كارتيناداعى قىز
ولاردىڭ ماحابباتى ۇزاققا سوزىلعان. كەيىن ارسەن لەنانى الماتىداعى ۇيىنە الىپ كەلگەن. ال ونىڭ توسەگىنىڭ قابىرعاسىندا بالا عاشىعى «تاڭ» كارتيناسى ءالى ءىلىنىپ تۇرعان ەدى. مىنە وسى ۋاقىتتا لەنا: - سەن بىلەسىڭ بە؟ ! كارتيناداعى قىز مەن، - دەپ ايتقان.
ارسەن دە بۇل سۋرەت ونىڭ بويتۇمارى بولعانىن، قينالعاندا كارتيناعا قاراپ كۇش الاتىن، ءومىر بويى سۋرەتتەگى قىزعا عاشىق بولعانىن ايتادى. وسىدان سوڭ لەنانىڭ ەشقانداي كۇدىگى قالماعان. ارسەنگە تۇرمىسقا شىعىپ قازاقستانعا كەلگەن. ەكەۋى زاڭعار اتتى ۇلدارىن ءوسىرىپ، 40 جىل بويى باقىتتى عۇمىر كەشكەن. زاڭعار قازىر ا ق ش- تا تۇرادى. 2000 -جىلى ارسەن اۋىرىپ قايتىس بولدى. قونىس اۋدارعاندا كارتينانىڭ سول ءبىر كوشىرمەسى جوعالىپ كەتتى، ءبىراق ەلەنا ءوزىنىڭ وزگە پورترەتىن كوزىنىڭ قاراشىعىنداي ساقتاۋمەن بولدى. ونى ارسەن تانىسقاننان كوپ ۋاقىت وتپەي، قارىنداشپەن سالىپ بەرگەن بولاتىن. سۋرەتتىڭ ەكىنشى بەتىندە مىناداي ءسوز بولدى: «مەن سەنى سۇيەمىن، بۇل سۋرەتتى جوعالتپا».
Massaget.kz