ەۋروپا مەن ا ق ش عالىمدارى جەردى استەرويدتان قورعاۋدىڭ جولىن ۇسىنادى
«استەرويدتىڭ اسەرىن ازايتۋدى باعالاۋ» (Asteroid Impact Deflection Assessment نەمەسە AIDA) دەپ اتالاتىن جوبانىڭ باستى ماقساتى — جەر مەن مارستىڭ ورتاسىنداعى «ديديموس» دەنەسىن اينالا قوزعالاتىن «ديديمۋن» استەرويدىنىڭ وربيتاسىن وزگەرتۋ. عالىمدار اسپان دەنەسىنىڭ قوزعالىس باعىتىن عارىش كەمەسىمەن سوقتىعىسۋ ارقىلى وزگەرتۋدى جوسپارلاپ وتىر.
ال ەكىنشى عارىش اپپاراتى سوقتىعىستىڭ بارلىق زالالدارىن، كەم جانە ارتىق تۇستارىن زەرتتەپ، بارىنشا كوپ اقپارات جيناماق. AIDA قۇرامىندا ەكى عارىش كەمەسى مەن ونىڭ بورتىنداعى كوپتەگەن نانوسەرىكتەر بار. عالىمدار جينالىستا عارىش اپپاراتتارىنىڭ قۇرىلىسى جايلى جانە «ديديموس» پەن ونىڭ سەرىكتەرى تۋرالى تىڭ دەرەكتەردى تالقىعا سالادى. جوبانىڭ ءبىر بولىگى سانالاتىن DART قۇرىلعىسىن NASA عارىش اگەنتتىگى جاساپ جاتىر. ونى 2021 -جىلى جازدا اسپانعا ۇشىرۋدا جوسپارلاپ وتىر. ەگەر ءبارى ەش كەدەرگىسىز كەستە بويىنشا وتسە، DART «ديديموستىڭ» سەرىگىمەن 2022 -جىلى سەكۋندىنا 6,6 شاقىرىم جىلدامدىقپەن كەلىپ سوقتىعىسادى. بۇدان كەيىن سوقتىعىسۋ ورنىنا «گەرا» اتالاتىن ەكىنشى زەرتتەۋشى اپپارات كەلەدى. ونى ەۋروپا عارىش اگەنتتىگى ازىرلەپ جاتىر.
«گەرا» جيناعان دەرەكتەر عالىمدارعا عارىش اپپاراتتارىنىڭ اسپان دەنەلەرىمەن سوقتىعىسۋى تۋرالى بارىنشا كوپ بىلۋگە سەبەپ بولادى. ال بۇل ءوز كەزەگىندە بولاشاقتا جەرگە قاۋىپ توندىرەتىن استەرويدتاردان قورعانۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. بۇعان دەيىن جەردى استەرويدتان عارىش اپپاراتىنىڭ كومەگىمەن قورعانۋ تۋرالى باستاما اقش استاناسى ۆاشينگتون قالاسىندا وتكەن Planetary Defence كونفەرەنتسياسىندا كوتەرىلگەن بولاتىن. جيىنعا كەلگەن ەكى جۇزدەن استام عالىمدار مەن ينجەنەرلەر 2027 -جىلى جەردەن جاقىن وتەتىن 2019 PDC استەرويدىنىڭ تاعدىرى تۋرالى ءسوز قوزعادى. ماماندار استەرويدتىڭ باعىتىن وزگەرتۋ ءۇشىن التى كينەتيكالىق يمپاكتور قاجەت ەكەنىن ايتتى. مۇنداي قۇرىلعىلار تەك 2024 -جىلى دايىن بولۋى مۇمكىن. ونىڭ ۇستىنە كوككە كوتەرىلگەن التى قۇرىلعىنىڭ تەك ۇشەۋى عانا دىتتەگەن ماقساتىنا جەتەدى دەگەن كۇمان بار. بولجام بويىنشا استەرويد ا ق ش- تىڭ شىعىس بولىگىنە تۇسەدى. ەگەر استەرويدتىڭ كەم دەگەندە 50-60 مەترى جەرگە قۇلايتىن بولسا، ارتى ۇلكەن اپاتقا اكەپ سوقتىرادى. ونىڭ الدىن الاتىن قازىرگى تاڭدا تەحنولوگيا ويلاپ تابىلماعان. تەك سول ايماقتاعى تۇرعىنداردى قاۋىپسىز ايماققا كوشىرۋگە تۋرا كەلەدى.
Massaget.kz
