جاز دا ءوتتى، سۇلۋ سالعان ءان سىڭايلى
ءار كۇن سايىن تامشىلار تامىپ، جاڭبىر جاۋسا، كوڭىلىڭ قۇلازىپ تۇڭعيىققا ەنىپ كەتسەڭ، بىرەۋدى ساعىنساڭ، ول سەنى دە ساعىنسا، شىركىن، مىنە، بۇل كۇز عوي.
كۇزدىڭ كەرەمەتى ساعىنىشقا تولى جۇرەكتى جۇلىپ الىپ، اۋەدە اۋەلەتە ءان سالدىرىپ، كوڭىلىڭدى كۇڭىرەنتسە دە ىشكى جان دۇنيەڭە شىنايى ءبىر سەزىم سىيلايتىنىندا. كۇزدى ءسۇيۋ ساعىنىشتى اڭساۋ دەگەن ءسوز. قانشاما اقىننىڭ جىرىنا، قانشاما جازۋشىنىڭ قالامىنا بىتكەن وسىناۋ مەزگىلدىڭ مەڭىرەۋ تارتىپ تۇرسا دا، وزىنە تارتا بەرەتىنى وزىنشە ءبىر قۇدىرەت.
اباي. كۇز
سۇر بۇلت ءتۇسى سۋىق قاپتايدى اسپان،
كۇز بولىپ، دىمقىل تۇمان جەردى باسقان.
بىلمەيمىن تويعانى ما، توڭعانى ما،
جىلقى ويناپ، بيە قاشقان، تاي جارىسقان.
جاسىل ءشوپ، بايشەشەك جوق بۇرىنعىداي،
جاستار كۇلمەس، جۇگىرمەس بالا شۋلاي.
قايىرشى شال- كەمپىردەي ءتۇسى كەتىپ،
جاپىراعىنان ايرىلعان اعاش، قۋراي.
بىرەۋ مالما ساپسيدى، سالىپ ءيىن،
سالبىراڭقى تارتىپتى جىرتىق كيىم.
ەنەسىنە ءيىرتىپ شۋدا ءجىبىن،
جاس قاتىندار جىرتىلعان جامايدى ءۇيىن.
قاز، تىرنا قاتارلانىپ قايتسا بەرمەن،
استىندا اق شومشى ءجۇر، ول ءبىر كەرۋەن.
قاي اۋىلدى كورسەڭ دە، جابىرقاڭقى،
كۇلكى- ويىن كورىنبەيدى، سەيىل- سەرۋەن.
كەمپىر- شال قۇرجاڭ قاعىپ، بالا بۇرسەڭ،
كوڭىلسىز قارا سۋىق قىردا جۇرسەڭ.
كەمىك سۇيەك، سورپا- سۋ تيمەگەن سوڭ،
ۇيدە يت جوق، تىشقان اۋلاپ، قايدا كورسەڭ.
كۇزەۋ توزعان، وتى جوق ەلدىڭ ماڭى،
تۇمان بولار، جەل سوقسا، شاڭ- توزاڭى.
وت جاقپاعان ءۇيىنىڭ سۇرى قاشىپ،
ىستان قورىققان قازاقتىڭ قۇرىسىن زاڭى.
ەسەنعالي راۋشانوۆ. كۇز
بۇلتتارىن تۇيدەك الىپ كەپ،
جاساۋلاپ تۋعان مەكەنىن،
سارى ماقپالمەن ادىپتەپ
كەلىنتوبەنىڭ ەتەگىن؛
شۇرەگەيلەرى اسىعىپ،
كۇز جەتسە قوڭىر سامال بوپ،
شۇبەرەك سومكە اسىنىپ،
مەكتەپكە قايتا بارار ما ەك!
كۇبىرلەپ كارى انامىز
ءۇش شىعار ەدى، ءۇش كىرىپ.
قاھارعا مىنگەن قارا كۇز
تۇراتىن تىستا ىسقىرىپ.
داۋىسىن تىڭداپ جاڭبىردىڭ،
قالعۋشى ەم قامسىز كوز ءىلىپ،
ءاۋىرى سىندى تاندىردىڭ
ىپ- ىسسى دەمدى سەزىنىپ.
سول ىسسى دەممەن، شىركىن- اي،
سان جۇرەكتەرگە جەتتىم مەن. .. .
قامىستىڭ باسى بۇرقىراي
كۇز عوي بۇل قايتا كەپ كىرگەن.
وتارىن ويعا يىرە،
وتاۋىن جاتىر تىگىپ ەل،
جارقىلداپ ەنگەن ۇيىنە
جاس كەلىن، جايساڭ ىنىلەر.
مىنا كۇن جونە قاعىندى،
ءتونىپ تۇر بۇلت قاراكوك.
تاندىردىڭ بەتىن جابۋدى
ۇمىتپاساڭدار جارار ەد…
كۇز. سۆەتقالي نۇرجانوۆ
بەتەگەلى بەل جۇدەپ وكتەم كۇز كەپ،
قۇستار قايتىپ بارادى كوكتەمدى ىزدەپ.
جاپىراقتار- جۇرەكتەر سىبىرلايدى:
«ساعىنىشتان سارعايىپ كەتكەنبىز»—دەپ.
بوگەت بولماي قۇستارعا تاس ماتاۋلار،
كوككە قاراپ كىسىنەپ، قاسقا ات اۋنار.
بيىكتىكتىڭ قىزىعىن كورمەگەسىن،
الاسارىپ قالعانداي تاسپا تاۋلار.
تابيعاتتىڭ تەپەرىش، تەپكىسى كوپ،
قاسقا دالا، قايتەسىڭ كوپ كىسىنەپ! .. .
ەبەلەكتەر ەلبەڭدەپ جۇگىرەدى
قۇسپەن بىرگە ۇشىپ- اق كەتكىسى كەپ.
ەستىلگەندە مۇڭدى اۋەن تۇزدەن — زارىق،
كۇزدەن كۇدەر مەن دە ءبىر ۇزگەن ءعارىپ.
ەكى قولدى شاراسىز جايىپ كورىپ،
قۇس سوڭىندا بارامىز بىزدەر قالىپ.
سايلار قىزعىلت، قىر كۇرەڭ — كۇز جەلى وپكەن،
تۋعان جەردە بولعان كۇي بىزدە دە وتكەن. .. .
قۇمىر- عۇمىر قۇستاردا نە ارمان بار،
تىرىسىندە كوكتەمىن ىزدەپ وتكەن؟ !
1980 ج
اقبەرەن ەلگەزەك. كۇزگى سەرۋەن
جاپىراقتان جاڭعىرىپ كۇز داۋىسى،
التىن بوياۋ ۇرلەيدى ءتۇز عارىشى.
تۇيسىگىڭە جۇماقتى سەزدىرەدى،
بيلەپ تۇرعان تۇستەردىڭ قوزعالىسى.
اسپاننان سىڭعىر ەتسە كۇمىس حابار،
شىرشالاردىڭ جۇيكەسى تىنىشتالار.
جورىققا اتتانعاندا قۇس اتاۋلى،
شەرۋ تارتىپ ۇراندار قۇمىرسقالار!
شوپتەردىڭ اراسىنان دابىرلاسقان،
ساقالىن ساۋىپ وتىر ادىراسپان!
تەربەلەدى يتمۇرىن ءوز انىنە،
تەربەلەدى ەشكىمدى تانىماستان.
جەل دە مىنە، تال تاپپاي قاعىنارعا،
سۇلاپ ءتۇستى سوعىلىپ كارى جارعا.
قارتا وينايدى تالاسىپ تاس ۇستىندە:
جارقانات- وي، قيال- قاڭباق، سارى قارعا.
بۇل كەزدە كوكجيەكتە نۇر قۇلاعان،
گۇلدەر ءۇنى ءولتىردى- اۋ شىرقىراعان!
باسىن شايقاپ بال اشار ەرمەن- كەمپىر،
شاشىنان جۋسان ءيسى بۇرقىراعان.
ەرمەن- كەمپىر بال اشسا - تالاعانى،
قارا جيدەك - كوك تيىن ساناعانى.
قاسىندا وتىرسا ەگەر تاتىر- اجە،
شىرعاناقتان تاستاي سال ساداعانى!
ۇيەڭكىگە سالەم بەر، (اقىن ول دا)
، شارابىنان ءبىراق تا تاتىپ الما.
كۇزگە اينالىپ اعادى ارىق ءىشى،
ءبىر شەتىنەن تىستەلگەن ۋاقىت- الما.. .
مىناۋ باۋدىڭ جايقالىپ باۋ بولعالى،
كۇز كەلسە دە جاتادى تار جولدارى.
عالام ءۇشىن تاڭىردەن ساۋعا سۇرار،
كوككە قاراي سوزىلىپ تال قولدارى.
قۇلا بەلدىڭ شىرمالعان نۋ ەتەگى،
بەيتانىس ءبىر دىبىستار گۋلەتەدى.
كەۋىپ قالعان كوگالدىڭ ورايىنان،
كوبەلەكتىڭ رۋحتارى پىر- ر- ر ەتەدى!
كۇننىڭ قىزىل ويىنان تونعانى ما،
تورعاي قوندى كوڭىلدىڭ شارباعىنا؟ ..
ءبىرىن ءبىرى سەكەڭدەپ قۋالاپ ءجۇر،
باعانالار سۇيەنىپ بالداعىنا.
جەتىم كۇشىك ايىرىلعان ەنەسىنەن،
ءوز بەينەسىن جالايدى تەگەشىنەن.. .
اڭقاۋىم- اي! اڭتارىلىپ قاراپ قالار،
پويىز بولىپ بۇلت وتسە توبەسىنەن!
كەش قارايدى. كەشتى دە قوش كوردىك- اي!
ءزاۋ كوكتە جاس قاراۋىل - ون كۇندىك اي.
ەرتەگىلىك الەمنىڭ ءبىر شەتىندە،
ادام ءوتىپ بارادى، و، سۇمدىق- اي!
جۇرەگىمدە شايقالىپ از عانا مۇڭ،
مەن مۇنداي قويىلىمعا ءماز بولامىن! .. .
قىركۇيەكتىڭ شەتىندە سىنىپ جاتىر،
ويىنشىعى كەشەگى جاز- بالانىڭ.. .
قىركۇيەك، 2017.
ەرلان ءجۇنىس
جاز دا ءوتتى، سۇلۋ سالعان ءان سىڭايلى،
«قوش» دەۋگە قالاي ەندى جان شىدايدى؟ !
جاڭبىر ءيىسى.. . تامىزدىڭ توڭعاق ءتۇنى
جاپىراقتىڭ كوزىنەن تامشىلايدى.
اۋىق- اۋىق تۇر، مىنە، سەبەلەپ ءتۇن،
سەبەلەكتى كەلگەندەي ولەڭ ەتكىم،
جاڭبىر ءيىسى.. . اشىلعان تەرەزەدەن
ءانىن شىرقاپ قويامىن كوبەلەكتىڭ.
ءار تامشىسىن بىرلەپ- بىرلەپ ساناپ ءتۇننىڭ،
تەزىرەك تاڭ اتقانىن قالاپ تۇرمىن.
كوڭىلىمدە مۇڭ دا جوق، شاتتىق تا جوق،
تەرەزەدەن ەشقايدا قاراپ تۇرمىن.. .
Massaget.kz
