يراندا ەگىن ەگۋ كەزىندە ەشقانداي حيميكات قوسىلمايدى
سوڭعى جىلدارى بۇل ەلدە كوكونىستىڭ وسى ءتۇرىن وسىرۋگە ەرەكشە كوڭىل بولىنگەن. سوندىقتان اگرارلىق سالانى دامىتۋ ءۇشىن وندىرىسكە عىلىمي جاڭالىقتار دا ەنگىزىلىپ جاتىر. جالپى يران ەلىندە اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىن شىعارۋمەن كوبىنە ۇساق شارۋاشىلىقتار اينالىسادى. ءبىراق ءوندىرىس جاعى ءبىر جولعا قويىلعانىمەن، تاۋاردى وتكىزۋ جاعى اقساپ تۇرعان سىڭايلى.
يراندا ەگىن ەگۋ كەزىندە ەشقانداي حيميكات قوسىلمايدى. بۇل - شارۋالار اراسىندا قالىپتاسقان قاعيدا. جانە توپىراقتى قۇنارلاندىرۋ ءۇشىن تەك ورگانيكالىق تىڭايتقىشتار عانا قولدانىلادى. سوندىقتان بولار، بۇل ەلدە ءونىم جىلىنا 2 رەت جينالادى. يراندا اۋىل شارۋاشىلىعىنا ەرەكشە باسىمدىق بەرىلگەنىن 3 اي سايىن جينالاتىن كوكونىس ونىمدەرىنەن اڭعارۋعا بولادى. ءونىمدى تولىعىمەن جيناپ بولعان سوڭ شارۋالاردىڭ وزدەرى ونى ساتۋعا دايىندايدى. ياعني تاۋاردى جاشىكتەرگە جىكتەپ، ساقتاۋ قويمالارىنا جەتكىزەدى. ال بۇدان كەيىن ساۋداگەرلەر نارىق جاعدايى مەن سۇرانىسقا ساي تاۋار باعاسىن بەكىتەدى.
ساندرولا تادجيكحاۆە، اگرونوم:
- ەلىمىزدە شارۋالار كوپ ماقساتتى كووپەراتيۆتەرگە بىرىكتىرىلگەن. سوڭعى مالىمەت بويىنشا ەل اۋماعىندا 15 مىڭعا جۋىق كووپەراتيۆ جۇمىس ىستەيدى. جالپى ۇساق شارۋاشىلىقتار ءۇشىن بىرىگىپ جۇمىس ىستەۋدىڭ ارتىقشىلىقتارى وتە كوپ. سەبەبى بىرىگۋ ارقىلى نەسيە مەن باسقا دا كومەكتەر الۋعا جول اشىلادى.
جالپى بۇگىندە يران قيار تۇقىمىن ەگۋ مەن ونى ساتۋ بويىنشا الەمدە ەكىنشى ورىندا. قىتىرلاق كوكونىستى وسىرۋگە ەلدە بارلىق جاعداي جاسالعان. يران جەرىنىڭ باسىم بولىگى قۇرعاق بولعانىمەن، داقىلدى وتىرعىزاتىن وڭتايلى ورىن دا، جەتكىلىكتى جەر كولەمى دە قاراستىرىلعان.
اليرەزا تادجيك، شارۋا:
- بىزدە ءبىر عانا ماسەلە بار. اتاپ ايتساق، ءدان مەن تىڭايتقىشتار باعاسى تىم قىمبات. سونىڭ كەسىرىنەن ەككەن ءونىمىمىز ءوزىن اقتاماي جاتادى. كەيدە ءتىپتى شىعىنعا ۇشىرايتىن كەزدەر دە بولادى. ال ەگەر ءونىمىمىز ەكسپورتقا شىققاندا، ءبىز مۇلدەم باسقا جاعدايدا بولار ەدىك.
ەل بيلىگى اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋدىڭ ماڭىزدىلىعى وتە جوعارى ەكەنىن ايتادى. سەبەبى قازىرگى كەزدە حالىقتى ازىق- تۇلىكپەن قامتۋ الەمدىك دەڭگەيدەگى وزەكتى ماسەلەگە اينالعان. سول ءۇشىن يراندا ساپالى ءارى ەكولوگيالىق تازا ءونىم وندىرۋگە باسا ماڭىز بەرىلىپ وتىر.
ستاتيستيكاعا جۇگىنەر بولساق، بۇگىندە اتالعان ەل 200 ميلليون ادامدى ازىق- تۇلىكپەن قامتاماسىز ەتە الاتىن جاعدايعا جەتكەن. ەندى اس شايان ءوسىرۋ ىسىنە كىرىسىپ كەتكەن. ماسەلەن، وتكەن جىلى يران اراب ەلدەرىنە 937 توننا اس شايان جەتكىزىپتى. ال بيىل شارۋالار ءونىمدى وتكىزۋدىڭ جاڭا باعىتتارىن قاراستىرىپ وتىر.
