اقمولاداعا «ايداھار ۇڭگىرى» - ەمشىنىڭ قاسيەتى پەن ەنەرگياسى قالعان جەر

كوكشەتاۋ. قازاقپارات - اقمولا وبلىسىندا جيىرماعا جۋىق كيەلى جەر بار.

سونىڭ ءبىر بولىگى رەسپۋبليكالىق كيەلى جەرلەر كارتاسىنا ەنگىزىلىپ، قالعانى وبلىستىق تىزىمنەن ورىن الىپ وتىر.

دەي تۇرعانمەن، كەيبىر نىسانداردا زەرتتەۋ جۇمىستارى تولىققاندى جۇرگىزىلمەگەندىكتەن، ولاردى ادامدار بىلە بەرمەيدى، دەيدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

اقمولا وبلىسىندا تۋريستىك، تاريحي كيەلى ورىندار كوپتەپ سانالادى. تانىمال جەرلەر قاتارىنداعى بۋراباي، زەرەندى جانە قورعالجىن اۋداندارىنىڭ تۋريستىك الەۋەتى زور.

ال كوپ ايتىلا بەرمەيتىن جەردىڭ ءبىرى - اقمولا وبلىسىنىڭ زەرەندى اۋدانىنداعى ۇلگىلى اۋىلى ماڭىندا ءوڭىردىڭ كيەلى نىساندارىنىڭ كارتاسىنا ەنگەن «ايداھار ۇڭگىرى» دەر ەدىك. اتالمىش نىسان بۇرىندارى بەلگىلى بولعانىمەن ەلباسىنىڭ «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى جاريالانعاننان كەيىن عانا تۋريستەردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرا ءتۇستى. بۇل جەر تۋريستەر مەن ءوڭىر تۇرعىندارىنىڭ ەنەرگيالىق كۇش الۋ ءۇشىن كەلەتىن قاسيەتتى ورنى رەتىندە ەلگە تانىمال.

ول تۋرالى اقمولا وبلىستىق تاريحي-مادەني مۇرانى قورعاۋ جانە پايدالانۋ ورتالىعىنىڭ باس ينسپەكتورى سەرىك ىسقاقوۆ ايتىپ بەردى.

ونىڭ سوزىنشە، «ايداھار ۇڭگىرىنە» اقىرىنداپ تومەن تۇسكەننەن كەيىن كوز الدىڭىزدا كەرەمەت كورىنىس پايدا بولادى. جەرگىلىكتى تۇرعىندار بۇل ۇڭگىردى كەزدەيسوق تاۋىپ، وسى ۇڭگىرگە بارۋ ءۇشىن بىرنەشە شاقىرىم ءجۇرىپ، تابيعات پەن جەلدىڭ دىبىسىن ەستۋ ءۇشىن كەلەدى. بۇل ۇڭگىردى ساقتاۋشى «كيەلى ورىن» دەپ اتاعان. ونىڭ قاسيەتى اعزانى جانە ادام دەنساۋلىعىن تازارتۋ ءۇشىن وتە پايدالى بولىپ كەلەدى. بۇل جەردە پسيحيكالىق دەرتكە شالدىققان ادامدار ەمدەلەدى، ۇڭگىر شىعارماشىلىق ادامدار ءۇشىن رۋحاني قىزمەت ورىنى بولدى.

«ۇڭگىردىڭ اۋماعى ۇلكەن ەمەس، ءبىراق ونىڭ ىشىنە كىرگەندە كەڭدىگى سونشالىقتى وعان ءتىپتى، ايداھار دا كىرە الادى. بۇل تەك تابيعاتى جاعىنان عانا ەرەكشە جەر ەمەس، ول كوپتەگەن جىلدار بويى مىڭداعان دۇعا-تىلەكتەردىڭ جينالعان جەرى... جەرگىلىكتى تۇرعىندار بۇل ۇڭگىردى قاسيەتتى دەپ سانايدى جانە ول جاي عانا پايدا بولعان جوق»، - دەيدى سەرىك ىسقاقوۆ.

ۇڭگىردىڭ اۋماعىنا كەلەتىن بولساق، ونىڭ ۇزىندىعى 270، ەنى 70، بيىكتىگى 35 مەتر شاماسىندا. جارقاباق ساڭىلاۋلارىنان مەزگىل-مەزگىل سۋ تامىپ تۇرادى. وسى تاريحي ورىن تۋرالى جەرگىلىكتى اقساقالدار اراسىندا قالعان اڭىز اڭگىمە دە بار. اڭىزعا سايكەس، بۇل ۇڭگىردە ەرتەدە ءبىر ەمشى ادام تۇرىپتى. ونىڭ الدىنا بارىپ ەمدەلۋ وڭاي بولماپتى. ال، جولى ءتۇسىپ، كورىنگەن ادام بويىنداعى كەز كەلگەن دەرتىنەن قۇلان تازا ايىعىپ شىعادى ەكەن. كەيىن ەمشى دۇنيەدەن ءوتىپ، ونىڭ بويىنداعى قاسيەت پەن كۇش ەنەرگياسى وسى جەردە قالعان دەسەدى. سول سەبەپتى، بۇل جەرگە بارعان ادام اۋرۋىنان تەز جازىلىپ كەتەتىن كورىنەدى.

قازىرگى كەزدە، «ايداھار ۇڭگىرىنە» جەتۋ وڭاي ءارى ونداعى ەنەرگيانىڭ ادام بويىنا وڭ اسەر ەتەتىندىكتەن كەلۋشىلەردىڭ سانى دا سوڭعى كەزدەرى ارتا تۇسۋدە. بۇل جەردىڭ ەنەرگەتيكاسى وسىندا بولعان ءار ادامدى تاڭ قالدىرادى. ونى اۋىزبەن ايتۋ مۇمكىن ەمەس، تەك جان تانىڭمەن عانا سەزىنە الادى ەكەنسىڭ.

زەرەندى اۋداندىق تۋريزم ءبولىمىنىڭ مامانى گالينا بابۋشكينانىڭ ايتۋىنشا، اۋداندا 16 تاريحي كيەلى ورىن بار. ولارعا تۋريستىك پاكەت ازىرلەنگەن. سونىڭ ءبىرى - «ايداھار ۇڭگىرىنە» جىلىنا شامامەن 25 مىڭداي ادام كەلەدى ەكەن.

«ۇڭگىرگە تاياق تاستام جەردە ۇلگىلى سارقىراماسى بار. كوكتەم ايلارىندا مۇندا ەرىگەن قار سۋىنان ۇلكەن سارقىراما پايدا بولادى. سارىقىرمانى كورۋگە جىلدىڭ وسى كەزىندە 25 مىڭداي ادام كەلەدى. ولاردىڭ بارلىعى دەرلىك جاقىن ورنالاسقان «ايداھار ۇڭگىرىنە» سوعىپ، ءبىر سەرگىپ قايتادى»، - دەيدى گالينا بابۋشكينا.

اۆتور: اسلان وسپانوۆ