قىتايدى زەرتتەۋ ورتالىعىندا «ءۇش د» جاھاندىق ديالوگ ماسەلەسى تالقىلاندى

نۇر- سۇلتان. قازاقپارات - قازاقستانداعى قىتايدى زەرتتەۋ ورتالىعىندا ساراپشىلار كەزدەستى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات س ءى م باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.

مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ، تالداۋ ورتالىقتارىنىڭ، ۋنيۆەرسيتەتتەر مەن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن جيىندا «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق جونىندەگى جوعارى دەڭگەيلى ەكىنشى فورۋمنىڭ ماڭىزدىلىعى مەن قورىتىندىلارى تالقىلاندى.

ەسكە سالساق، وتكەن ءساۋىر ايىندا بەيجىڭ قالاسىندا «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسى اياسىندا حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق جونىندەگى جوعارى دەڭگەيلى ەكىنشى فورۋم وتكەن بولاتىن. فورۋمدا ءىس- شاراعا قۇرمەتتى قوناق رەتىندە قاتىسقان ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازاقستاننىڭ زاماناۋي جىبەك جولىن قۇرۋ ماسەلەسى جونىندەگى كوزقاراسىن جەتكىزىپ، ءبىرقاتار ستراتەگيالىق باستامالار مەن جاڭا ۇسىنىستاردى العا تارتتى.

نۇر- سۇلتان قالاسىنداعى ساراپشىلىق ءىس- شارانىڭ اشىلۋىندا ءسوز سويلەگەن ق ر سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى حالىقارالىق اقپارات كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى تيمۋر شايمەرگەنوۆ بەيجىڭدە وتكەن فورۋمنىڭ ماڭىزدى قورىتىندىلارىنىڭ قاتارىندا ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسى ۇسىنعان «ءۇش د» باستاماسىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.

سپيكەردىڭ ايتۋىنشا ەلباسى كوتەرگەن باستامانىڭ اعىمداعى حالىقارالىق احۋالداعى وزەكتىلىگى جوعارى، سەبەبى ول جاڭا گەوساياسي شىنايىلىقتى قۇرۋعا باعىتتالعان جانە «ءۇش ديالوگتى» جاقسارتۋ قاجەتتىلىگىن بىلدىرەدى. بىرىنشىدەن، جاھاندىق دەڭگەيدە ا ق ش، رەسەي، قىتاي جانە ەۋروپالىق وداق اراسىندا كونسترۋكتيۆتى ديالوگتى باستاۋ قاجەت.

ەكىنشى ديالوگ ەۋرازيا دەڭگەيىندە ازياداعى ءوزارا ىقپالداستىق جانە سەنىم شارالارى جونىندەگى كەڭەستىڭ جانە ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ الەۋەتتەرىن بىرىكتىرۋ ءۇشىن قاجەت. ءۇشىنشى ديالوگ - بۇل ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق، ەۋروپالىق وداق، شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى جانە وڭتۇستىك- شىعىس ازيا ەلدەرى قاۋىمداستىعى اراسىنداعى جۇيەلى ەكونوميكالىق ديالوگ.

بۇل باستامانىڭ سىندارلى قيسىنى بار - ەگەر اتالعان بارلىق ەلدەر مەن حالىقارالىق ۇيىمدار بەيبىتشىلىك پەن قاۋىپسىزدىككە دەگەن ۇمتىلىستارىن كورسەتسە، وندا ولار بارشا پلانەتاعا ورتاق تاپسىرمالاردى شەشۋ ءۇشىن وزدەرىنىڭ مۇمكىندىكتەرى مەن رەسۋرستارىن بىرىكتىرۋلەرى قاجەت. مۇنداي ءتاسىل جاڭاجاھاندىق ديالوگ جانە سەرىكتەستىك ارحيتەكتۋراسىن جاساۋدىڭ بۇرىننان پايدا بولعان قاجەتتىلىگىن كورسەتەدى.

ءوز بايانداماسىندا ت. شايمەرگەنوۆ سونداي- اق بەيجىڭدە وتكەن «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» ەكىنشى فورۋمىنىڭ قورىتىندى كومميۋنيكەسىنە ەلباسىنىڭ جاھاندىق ديالوگتى دامىتۋدىڭ قوسىمشا اقپاراتتىق- كوممۋنيكاتسيالىق قۇرالى رەتىندە ءساتتى دامىپ كەلە جاتقان  G-GLOBAL يدەياسىنىڭ ەنگەنىنە نازار اۋداردى.

ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسى ن. نازاربايەۆتىڭ  G-GLOBAL جوباسى جانە ق ح ر ءتوراعاسى شي جينپيڭنىڭ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسىنىڭ يدەيالىق نەگىزى رەتىندە ادامزات تاعدىرىنىڭ ءبىرتۇتاس قاۋىمداستىعىن قۇرۋ كونتسەپتسياسى بىرىمەن بىرىۇندەس. ەكى يدەيا دا الەم بارلىق پروبلەمالاردى بىرلەسە شەشۋگە، سىن- تەگەۋرىندەرگە بىرلەسە جاۋاپ بەرۋگە، گۇلدەنۋگە بىرلەسە ۇمتىلۋ قاجەت ەكەندىگىن بىلدىرەدى. ن. نازاربايەۆ «ءۇش د» جاھاندىق ديالوگ فورماتىن ۇسىنا وتىرا، بارشا ادامزاتقا وزەكتى بولىپ تابىلاتىن بۇل يدەيالاردى ناقتى جوسپاردا، تەتىكتەردە جانە ىسكە اسىرۋ الگوريتمدەرىندە ءتيىمدى ءتۇسىندىردى.

قىتايدى زەرتتەۋ ورتالىعى - قىتاي مادەنيەتى مەن تاريحىن زەرتتەۋمەن، قىتايدىڭ جاھاندىق «ەكىنشى» ەكونوميكا رەتىندە بولاشاق دامۋىن تالداۋمەن اينالىساتىن زاماناۋي قازاقستاندىق تالداۋ ورتالىعى بولىپ تابىلادى. ول قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ىسكەر توپتارى، ساراپشى- اكادەميالىق قاۋىمداستىقتارى جانە ۋنيۆەرسيتەتتەرى اراسىنداعى قاتىناستاردى دامىتۋعا ارنالعان ديالوگتىق الاڭ.