ماماندار قىتايدىڭ نارىق تالاپتارىن تەرەڭ زەرتتەۋ قاجەتتىگىن ايتادى
سوڭعى جىلدارى ەكى مەملەكەت اراسىنداعى بايلانىستى دامىتۋعا «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسى مەن «نۇرلى جول» باعدارلاماسى سەپتىگىن تيگىزىپ وتىر. وسى جوبالاردىڭ اياسىندا الماتى مەن وبلىستا بىرىككەن كاسىپورىندار قۇرىلىپ، ءارتۇرلى ءونىم وندىرىلەدى.
الماتى ىرگەسىندەگى فارماتسيەۆتيكالىق زاۋىت 2014 -جىلى اشىلعان. قازاقستاندىق كاسىپكەرلەر مەن قىتايلىق ينۆەستورلار جوباعا 50 ميلليون دوللار سالدى. قازىر بۇل جەردە ەكى جەلى جۇمىس ىستەپ تۇر. ءبىرى ينفۋزيالىق ەرىتىندىلەردى شىعارسا، ەكىنشىسىندە ونكولوگيالىق اۋرۋلارعا قارسى دارىلەر جاسالادى.
مەرەي سلام ۇلى، فارماتسيەۆتيكالىق زاۋىتتىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى:
- ول كەزدە جىبەك جولى ەندى- ەندى ايتىلا باستادى عوي. بۇل زاۋىتتى قۇرعاننان كەيىن جىبەك جولىنىڭ باعدارلاماسى شىقتى. ودان كەيىن ءبىزدىڭ ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ «نۇرلى جول» دەگەن باعدارلاماسى شىقتى. ودان كەيىن ينۆەستيتسياعا كوپتەگەن جەڭىلدىكتەر ساياساتى شىقتى. سول ساياساتتاردىڭ ءبارى بىزگە ىڭعايلى بولدى.
قازىر فارماتسيەۆتيكالىق كومپانيا جىلىنا 70 ميلليون قۇتى ءدارى- دارمەك شىعارادى. ءونىم ىشكى نارىقتان باسقا رەسەي، وزبەكستان، تاجىكستان مەن قىرعىزستانعا ەكسپورتتالىپ وتىر. ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، قىتاي سىرتقا كوپ تاۋار ساتادى. دەگەنمەن ءبىراز دۇنيەنى شەتەلدەن ساتىپ الادى. مىسالى، جىل سايىن 59 ميلليون تونناداي وسىمدىك مايىن يمپورتتايدى ەكەن.
راحمان الشانوۆ، ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور:
- سول سياقتى زەرتتەۋىمىز كەرەك. نە كەرەك ەكەنىن. قازىر ولار ايتىپ وتىر جەم كەرەك ەكەنىن ايتادى. ءبىز 120 ميلليون توننا جەم الامىز دەيدى. سول سياقتى ءبىز قانداي جەم بەرە الامىز. ارپا كەرەك پە، جۇگەرى كەرەك پە دەگەندەي. سول ءۇشىن ءبىز قىتايدى زەرتتەۋىمىز كەرەك. كۇندەلىكتى نە كەرەك ەكەنىن. شىعىستاعى كورشى ەل بىلتىر 2,14 تريلليون دوللاردىڭ ءونىمىن ەكسپورتتاعان. سوندىقتان جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ ترانزيتتىك الەۋەتىن ءتيىمدى يگەرۋ كەرەك.
ۇيرەنۋىمىز كەرەك. ءبىر جاققا شىعاتىن بولسا، ولار الدىمەن كورمە ۇيىمداستىرادى. بارىنە قاتىسادى. كەلگەن ادامداردان سۇرايدى، زەرتتەيدى. تالابى قانداي، ستاندارتى قانداي دەگەندەي. قازىر قىتايدا وقىپ جاتقان بالالار از ەمەس. بالالارعا ايتۋ كەرەك. مىنانى ۇيرەنىڭدەر. كەلگەندە جۇمىسقا الىپ، ولاردى قايتادان جىبەرۋ كەرەك. ماگيستراتۋراعا، دوكتورانتۋراعا جىبەرىڭدەر. قىتايدى جان- جاقتى بىلەتىن ماماندار كەرەك.
الماتىدا ەكى ەلدىڭ بىرلەسكەن كاسىپورىندارى ءبىرقاتار سالادا جۇمىس ىستەيدى. بيىل يندۋستريالدى ايماقتا بولات قۇبىرلاردى شىعاراتىن تاعى ءبىر زاۋىت پايدالانۋعا بەرىلەدى. قۇنى 33 ميلليارد تەڭگە جوبا ىسكە اسسا، جاڭادان جۇمىس ورىندارى اشىلىپ، بيۋدجەتكە تۇسەتىن سالىق تا وسەدى.
اۆتورلارى: ۇلان نارىنبەك، راديك جاقىپوۆ، سەرىك باقبايەۆ